Μετά το «φιάσκο» με τον ΦΠΑ τέσσερα εναλλακτικά σενάρια

Tης Μαρίας Βουργάνα

Ούτε μια ημέρα δεν... άντεξε το «καλό» σενάριο του ΦΠΑ, που προέβλεπε την εφαρμογή ενός ενιαίου συντελεστή 18% και ενός μειωμένου στο 9,5%, στον οποίο θα υπάγονταν μόνο τα τρόφιμα, τα φάρμακα και τα βιβλία αλλά και έκπτωση 3% του ΦΠΑ για όσους πραγματοποιούν τις συναλλαγές με πλαστικό χρήμα.

Οι εκπρόσωποι των θεσμών έδειξαν «κόκκινη κάρτα» στις προτάσεις της κυβέρνησης για τις αλλαγές στο καθεστώς ΦΠΑ, εκφράζοντας ενστάσεις τόσο για την έκπτωση 3% αλλά κυρίως για τη δημοσιονομική απόδοση του μέτρου καθώς θεωρούν ότι προκύπτει «τρύπα» λόγω της γενικευμένης μετάταξης των τροφίμων από το 13% στο 9,5%.

Σύμφωνα, μάλιστα, με υπολογισμούς των εμπειρογνωμόνων, η έκπτωση του 3% στους συντελεστές ΦΠΑ θα οδηγούσε σε ετήσια απώλεια εσόδων άνω των 6 δισ. ευρώ σε περίπτωση που όλες οι συναλλαγές γινόταν με πλαστικό χρήμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός προβλέπει φέτος από τον ΦΠΑ την είσπραξη εσόδων 14,4 δισ. ευρώ.

Η πρόταση, όπως την παρουσίασε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, κρίνεται ουσιαστικά ανεφάρμοστη, καθώς πέρα από τα τεχνικά ζητήματα που θα προέκυπταν σε περίπτωση υλοποίησή της, προσκρούει και σε βασικούς κανόνες της κοινοτικής νομοθεσίας για την εφαρμογή του συγκεκριμένου φόρου.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι κοινοτικοί κανόνες δεν επιτρέπουν την ύπαρξη δύο διαφορετικών συντελεστών ΦΠΑ για το ίδιο προϊόν ή υπηρεσία ανάλογα με τον τρόπο που πληρώνει ο καταναλωτής (πλαστικό χρήμα ή μετρητά). Ωστόσο, όπως έγραψε χθες το βράδυ στο Twitter ο υπουργός, «η τρόικα εσωτερικού απέρριψε τις προτάσεις μας για τον ΦΠΑ. Το Brussels Group όμως θα τις συζητήσει στις Βρυξέλλες!».

Πάντως, η κυβέρνηση επεξεργάζεται νέα σενάρια για τον ΦΠΑ βάζοντας στη «ζυγαριά» τους συντελεστές με στόχο να μεγιστοποιήσει τα έσοδα και να παρουσιάσει σήμερα στη συνεδρίαση του Brussels Group κοστολογημένο και αναλυτικό σχέδιο που θα συνεισφέρει στην κάλυψη του δημοσιονομικού κενού.

Τα τέσσερα σενάρια 
Ασκήσεις επί χάρτου έχουν γίνει σχεδόν με όλους τους συντελεστές κάτω από το 23%. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας που έχουν επιφορτισθεί να επιλύσουν την εξίσωση του ΦΠΑ μελετούν ήδη εναλλακτικές προτάσεις που κινούνται στις εξής κατευθύνσεις:

1. Εφαρμογή τριών συντελεστών ΦΠΑ ενός κανονικού συντελεστή 21% ή 22%, ενός μεσαίου 15% και ενός μειωμένου 7,5%. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή:

• Στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 7,5% θα υπάγονται τα φάρμακα, όλα τα είδη διατροφής, τα βιβλία και ο Τύπος. Δηλαδή ο ΦΠΑ αυξάνεται από το 6,5% στο 7,5% για τα φάρμακα και τις εκδόσεις και μειώνεται από το 13% στο 7,5% για τα τρόφιμα.
• Στον μεσαίο συντελεστή ΦΠΑ 15% «μετακομίζουν» η διαμονή στα ξενοδοχεία, ο κλάδος της εστίασης, τα τιμολόγια της ΔΕΗ, της ύδρευσης και του φυσικού αερίου καθώς και τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς. Έτσι ο ΦΠΑ αυξάνεται από το 6,5% στο 15% για τα ξενοδοχεία και από το 13% στο 15% για τα τιμολόγια των ΔΕΚΟ και τα εισιτήρια.
• Μειώνεται ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ 23% στο 21% ή 22% με τον οποίο επιβαρύνονται τα υπόλοιπα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως τα νεόδμητα κτίσματα (πλην πρώτης κατοικίας), τα αυτοκίνητα, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τα τσιγάρα, τα οινοπνευματώδη ποτά, τα είδη ένδυσης και υπόδησης, τα είδη οικιακού εξοπλισμού, τα έπιπλα, τα υφάσματα, τα πάσης φύσεως πλαστικά και ξύλινα αντικείμενα, τα χημικά προϊόντα, τα απορρυπαντικά, τα είδη καθαρισμού, υγιεινής, καλλωπισμού κ.λπ., τα κοσμήματα, τα ρολόγια κ.λπ. τα τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, καθώς επίσης και οι υπηρεσίες που παρέχουν διάφοροι επιτηδευματίες (γυμναστήρια, σχολές χορού, ινστιτούτα αισθητικής, κομμωτήρια, κουρεία, συνεργεία επισκευής οχημάτων, επισκευαστές ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών κ.λπ.) και ελεύθεροι επαγγελματίες (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, κτηματομεσίτες, οικονομολόγοι, λογιστές-φοροτέχνες κ.λπ.).

Με το σενάριο αυτό εξασφαλίζεται δημοσιονομικό όφελος περίπου 800 εκατ. ευρώ, από τα οποία 200 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την επιστροφή της διαφοράς του φόρου στους μόνιμους κατοίκους των νησιών.

2. Ανακατανομή προϊόντων και υπηρεσιών με βάση την ισχύουσα δομή του ΦΠΑ. Στο σενάριο αυτό απουσιάζει ο ενιαίος συντελεστής. Εξετάζεται το σενάριο να διατηρηθεί το υφιστάμενο καθεστώτος των δύο συντελεστών (13% και 23%) αναπροσαρμοσμένων, και του τρίτου υπερμειωμένου συντελεστή (6,5%) για τα φάρμακα (ίσως και για κάποια προϊόντα και υπηρεσίες ακόμα).

3. Εφαρμογή δυο συντελεστών ΦΠΑ:

• Ενός ενιαίου 20% στον οποίο θα υπάγονται σχεδόν όλα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που σήμερα επιβαρύνονται με συντελεστή 23% και θα «μετακομίσουν» σε αυτόν οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ, η διαμονή στα ξενοδοχεία, η εστίαση και τα εισιτήρια μέσω μαζικής μεταφοράς.
• Ενός μειωμένου στα επίπεδα του 8%-10% στον οποίο θα υπάγονται τα φάρμακα, τα τρόφιμα και οι εκδόσεις.

4. Εφαρμογή δύο συντελεστών, ενός ενιαίου 18% που θα συνοδεύεται με έναν μειωμένο 8% στον οποίο προτείνεται να υπάγονται τα φάρμακα, τα τρόφιμα, η διαμονή στα ξενοδοχεία και οι εκδόσεις.

Για όλα τα σενάρια προβλέπεται η κατάργηση της έκπτωσης 30% των συντελεστών ΦΠΑ, που στοιχίζει σήμερα στον προϋπολογισμό 346 εκατ. ευρώ ετησίως. Για τους μόνιμους κατοίκους των νησιών εξετάζεται να επιστρέφεται η διαφορά του ΦΠΑ στα πρότυπα των αγροτών.

Μπόνους για πλαστικό χρήμα στις συναλλαγές 
Το σχέδιο που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση στο Brussels Group προβλέπει τη θέσπιση κινήτρων για όσους χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους πλαστικό χρήμα. Δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη το ποσοστό και η ακριβής μορφή με την οποία θα δίνεται το μπόνους στους καταναλωτές που χρησιμοποιούν χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες κάρτες.

Σχέδια για φόρο σε τραπεζικές συναλλαγές

Στο Brussels Group επανέρχεται το σενάριο της επιβολής φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση προβλέπει την επιβολή φόρου 1 τοις χιλίοις για συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται ο συντελεστής να φθάνει στο 2 τοις χιλίοις. Από την επιβολή του φόρου θα εξαιρεθούν οι αναλήψεις που γίνονται από τα ΑΤΜ΄s. Με την επιβολή φόρου 1 τοις χιλίοις πάνω από τα 500 ευρώ σημαίνει ότι για μια ανάληψη 3.000 ευρώ θα παρακρατείται φόρος 3 ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιβολή φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα της τάξης των 300 εκατ. ευρώ εάν ο συντελεστής ανέλθει στο 1 τοις χιλίοις έως 600 εκατ. ευρώ αν ο συντελεστής διαμορφωθεί στο 2 τοις χιλίοις.

Η πρόταση Γ. Βαρουφάκη

Το σχέδιο της ελληνικής πλευράς, που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης, προέβλεπε την εφαρμογή ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 18% κι ενός μειωμένου στο 9,5%, στον οποίο θα υπάγονται μόνο τα τρόφιμα, τα φάρμακα και οι εκδόσεις βιβλίων και εντύπων. Για συναλλαγές με πλαστικό χρήμα οι συντελεστές του ΦΠΑ θα μειώνονταν κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Η πρόταση αυτή θα οδηγεί σε:

• Αύξηση του ΦΠΑ από το 6,5% στο 9,5% για τα φάρμακα, τη διαμονή στα ξενοδοχεία, τα βιβλία, τα περιοδικά, τις εφημερίδες και τα λοιπά έντυπα.
• Μείωση του ΦΠΑ από το 13% στο 9,5% για όλα τα είδη διατροφής, με συνέπεια τη μείωση των τιμών των συγκεκριμένων αγαθών κατά 3,1%.
• Αύξηση του ΦΠΑ για τα εισιτήρια των θεάτρων από το 6,5% στο 18%.
• Αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 18% για τον κλάδο της εστίασης, τα αναψυκτικά, τα εμφιαλωμένα νερά, τον καφέ, τους χυμούς, τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού και του φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς.
• Μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 18% για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων, αγαθών και υπηρεσιών -όπως νεόδμητα κτίσματα (πλην πρώτης κατοικίας), αυτοκίνητα, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τσιγάρα, οινοπνευματώδη ποτά, είδη ένδυσης και υπόδησης, τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, γυμναστήρια, σχολές χορού, ινστιτούτα αισθητικής, κομμωτήρια, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, λογιστές κ.λπ. Η μείωση του ΦΠΑ για όλα αυτά τα προϊόντα θα έχει ως συνέπεια τη μείωση των τιμών κατά 4%.

Πηγή : imerisia.gr