Μετά από μία δεκαετία σχεδόν απόλυτης στασιμότητας στον αμυντικό εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων, ελέω οικονομικής κρίσης, η κλιμάκωση της επιθετικότητας από την Αγκυρα έπειτα και από το τουρκολιβυκό σύμφωνο λειτούργησε ως επιταχυντής και πλέον επανέρχεται στο τραπέζι η συζήτηση ακόμη και για μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα με στόχο τη θωράκιση της χώρας.
Φρεγάτες, μαχητικά 5ης γενιάς F-35, υπερσύγχρονα UAVs made in USA ή made in Israel, τορπίλες, μίνι drones αλλά και προηγμένα συστήματα αντίμετρων για μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι μόνο μερικά από τα όπλα που φιγουράρουν τις τελευταίες ημέρες όχι μόνο τις λίστες των αρχηγών των Επιτελείων και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Αμυνας, αλλά γενικότερα στη δημόσια συζήτηση. Ακόμη και βουλευτές διατυπώνουν τις δικές τους προτάσεις για αγορά συγκεκριμένων όπλων, ενώ βέβαια με την τουρκική προκλητικότητα να διευρύνεται οι εταιρείες – κολοσσοί των εξοπλισμών μυρίστηκαν «ψαχνό» και πολιορκούν εκ νέου την Ελλάδα.
Σε άλλες εποχές μπορεί ήδη να κλείνονταν συμφωνίες της ελληνικής κυβέρνησης για εξοπλιστικά – μαμούθ. Εντούτοις σήμερα, μολονότι βρισκόμαστε στη μεταμνημονιακή εποχή, μεγάλες οικονομικές δυνατότητες δεν υπάρχουν. Αλλωστε μόλις προ ημερών ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος παραδέχθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής ότι στα εξοπλιστικά «οι πιστώσεις παραμένουν στα ίδια επίπεδα με το 2019, ανερχόμενες στα 530 εκατομμύρια ευρώ», ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του υπουργείου Εθνικής Αμυνας είναι οριακά αυξημένος σε σχέση με το τρέχον έτος. Και πρόσθεσε ότι υπάρχουν δύο προοπτικές: «Η επιπλέον σχεδιαζόμενη ενίσχυση από το Ειδικό Αποθεματικό και η διάθεση επιπλέον κονδυλίων για αμυντικές δαπάνες».
Υπό αυτά τα δεδομένα, στο υπουργείο Αμυνας και το Μαξίμου επικεντρώνονται σε πρώτη φάση στην αναβάθμιση του υπάρχοντος εξοπλισμού. Αυτή την περίοδο δηλαδή καταβάλλονται προσπάθειες προκειμένου να «τρέξουν» ταχύτερα οι διαδικασίες τόσο για την αναβάθμιση των 84 μαχητικών F-16 στη μορφή Viper, αλλά και για την υποστήριξη με ανταλλακτικά των αεροσκαφών Mirage. Επιπλέον, με το νέο έτος εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ. Οπως γίνεται αντιληπτό η Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό είναι αυτοί που έχουν «πληγωθεί» περισσότερο από τη δεκαετία της κρίσης.
Οι φρεγάτες
Την ίδια ώρα πάντως, σε Μαξίμου και Πεντάγωνο επιχειρούν να κινηθούν και με λελογισμένες κινήσεις και παρεμβάσεις για την ανανέωση του στόλου. Για παράδειγμα συνεχίζονται οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο με τους Γάλλους – μετά και την υπογραφή προσυμφώνου τον περασμένο Οκτώβριο του υπουργού Αμυνας με τη γαλλίδα ομόλογό του – για την αγορά δύο γαλλικών σύγχρονων ψηφιακών φρεγατών τύπου Belh@rra ή 2+2 (δύο αρχικά και άλλες δύο αργότερα). Οι επαφές των δύο πλευρών συνεχίζονται με τις ομάδες εργασίας, της Γαλλικής και Ελληνικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών και της κατασκευάστριας εταιρείας Naval Group. Με τον έως τώρα σχεδιασμό η Ελλάδα θα μπορεί να παραλάβει δύο φρεγάτες από το 2024. Οι συγκεκριμένες φρεγάτες έχουν μεγάλες δυνατότητες αεράμυνας που ικανοποιούν τις ελληνικές απαιτήσεις για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ομως η ελληνική πλευρά ζήτησε από τους Γάλλους εξτρά απαιτήσεις εξοπλισμού που ανεβάζουν το κόστος.
Το οικονομικό και ο τρόπος χρηματοδότησης πάντως παραμένει το μεγάλο αγκάθι, καθώς η Ελλάδα δεν μπορεί να καταβάλλει τεράστια ποσά. Στις συζητήσεις που γίνονται πάντως με τη γαλλική πλευρά έχει επανέλθει και το σενάριο της απόκτησης δύο ελαφρύτερων πλοίων μέχρι την απόκτηση των Belh@rra.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» – και στην περίπτωση τελικώς που η συμφωνία για την αγορά των γαλλικών φρεγατών προχωρήσει – η κατασκευάστρια εταιρεία Naval Group επιδιώκει να προτείνει στη χώρα μας μια σειρά αντισταθμιστικών ωφελημάτων εντελώς όμως διαφορετικού τύπου σε σύγκριση με όσα συνηθίζονταν σε εξοπλιστικά προγράμματα του παρελθόντος.
Στόχος είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πληροφόρησης, να αναπαραχθεί ένα μοντέλο συνεργασίας της Naval που έχει εφαρμοστεί σε άλλες χώρες που απέκτησαν γαλλικά πλοία, όπως η Αίγυπτος και η Αυστραλία. Προτείνεται δηλαδή η δημιουργία στην Ελλάδα πρότυπων ερευνητικών κέντρων εκπαίδευσης, η δημιουργία ενός νέου «οικοσυστήματος» και τεχνογνωσίας στο πεδίο της αμυντικής, αλλά και της συνδεδεμένης βιομηχανίας μέσω της συνεργασίας στα πεδία της συντήρησης και της εκπαίδευσης. Βούληση της εταιρείας δε είναι το «οικοσύστημα» αυτό να λειτουργεί όσον καιρό θα βρίσκεται και η γαλλική φρεγάτα (που θα έχει αποκτηθεί από την Ελλάδα) σε υπηρεσία. Ηδη, οι Γάλλοι έχουν ξεκινήσει επαφές με ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Ενα τέτοιο κέντρο – Τεχνητής Νοημοσύνης – εγκαινιάστηκε πρόσφατα στη Σιγκαπούρη εμπλέκοντας νεοφυείς επιχειρήσεις και δημιουργώντας θέσεις για ερευνητικό προσωπικό.
Ηδη προχθές εξάλλου η Νaval ανακοίνωσε ότι έπειτα από αξιολόγηση θα συμπεριλάβει 8 ελληνικές εταιρείες στην παγκόσμια εφοδιαστική της αλυσίδα. Σ’ αυτές θα ανατρέχει η γαλλική εταιρεία κάθε φορά που θα χρειάζεται κάποια υπηρεσία ή προϊόν από αυτά για τα οποία έχουν επιλεγεί. Δηλαδή «οι ευκαιρίες θα περιλαμβάνουν τόσο γαλλικά όσο και διεθνή προγράμματα της Naval Group, μεταξύ των οποίων το πρόγραμμα γαλλικών φρεγατών FDI καθώς και τις επιπρόσθετες οι οποίες είναι υπό συζήτηση για το Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδας».
Σενάρια για F-35
Η κατακόρυφη αύξηση της τουρκικής προκλητικότητας τις τελευταίες ημέρες έφερε όμως ξανά στο προσκήνιο και τα σενάρια για την προμήθεια των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35. Ακόμη και βουλευτές φέρεται ότι έχουν ζητήσει την αγορά ενός σμήνους F-35.
Βεβαίως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Το κόστος των αεροσκαφών είναι υψηλό και επιπλέον απαιτούνται σύγχρονες υποδομές για την ένταξή τους στην Πολεμική Αεροπορία που τώρα δεν τις διαθέτουμε. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου προ μηνών είχε δηλώσει ότι τα F-35 είναι μονόδρομος διότι αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται άλλο μαχητικό 5ης γενιάς, όμως είχε διευκρινίσει πως έχουμε ζητήσει μελέτη από τις ΗΠΑ για να μας ενημερώσει για το κόστος τους και ό,τι άλλο απαιτείται για την ένταξή τους στην ελληνική πραγματικότητα.
Ταυτόχρονα η Αθήνα «τρέχει» τώρα να καλύψει το χαμένος έδαφος και στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Οι συζητήσεις με το Ισραήλ για την απόκτηση δύο UAVs τύπου Heron, πιθανότατα υπό τη μορφή leasing είναι στο τελικό στάδιο. Ταυτόχρονα όμως – όπως έχει επιβεβαιώσει και ο υπουργός Νίκος Παναγιωτόπουλος – υπάρχουν επαφές και με τους Αμερικανούς για την απόκτηση δύο ή τριών MQ-9. Η ελληνική πλευρά ποντάρει και στις πολύ καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ – άλλωστε οι Αμερικανοί έφεραν στη Λάρισα για επίδειξη το υπερσύγχρονο UAV ΜQ-9 Guardian – και στην ανανέωση της αμυντικής συνεργασίας.
Παράλληλα, τόσο Αμερικανοί όσο και Ισραηλινοί, σύμφωνα με πληροφορίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ακόμη και για τη συμπαραγωγή UAVs με τη συμμετοχή της Ελλάδας. Σημειώνεται ότι προ ημερών το Πολεμικό Ναυτικό έκανε γνωστό ότι θα ενισχύσει κυρίως τα μεγάλα πλοία του με μικρά drones.
Στο πλαίσιο των ενεργειών ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων εντάσσονται και οι προσπάθειες αναβάθμισης του τυφεκίου G3. Πρόκειται για αλλαγές που θα τοκάνουν πιο εύχρηστο και συνακόλουθα πιο αποτελεσματικό σε συνθήκες μάχης. Στόχος είναι τονέο τροποποιημένο τυφέκιο G3A3 σε τέσσερα χρόνια από τώρα να χρησιμοποιείται ευρέως από τους στρατιώτες. Οπως έχουν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ» το αναβαθμισμένο τυφέκιο θα φέρει μεταξύ άλλωνπτυσσόμενο κοντάκιο, βελτιωμένη λαβήκαιδυνατότητα να προσαρμόζεται στην κάννη σκοπευτικό ερυθράς κηλίδας, φακός.
Μάνος Χαραλαμπάκης
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ