«Οι ούτως ή άλλως δύσκολες σχέσεις των δύο εταίρων του ΝΑΤΟ έχουν φτάσει στο χειρότερο σημείο, από τότε που ο Τούρκος πρόεδρος αναδομεί την Τουρκία σε ένα αυταρχικό κράτος και ασκεί μια επιθετική, επεκτατική εξωτερική πολιτική» τονίζει σε ανάλυσή της η γερμανική εφημερίδα Die Welt για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας και τα όσα έχουν συμβεί τον τελευταίο καιρό, προσθέτοντας ότι:
«Στις 12 Φεβρουαρίου μια τουρκική ακταιωρός εμβόλισε ένα πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής, που βρισκόταν κοντά στα, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ευρισκόμενα και διαφιλονικούμενα, νησιά των Ιμίων, σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τις τουρκικές ακτές. Στη συνέχεια ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ τηλεφώνησε στον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα, λέγοντάς του ότι το συμβάν ήταν αδεξιότητα και όχι πρόκληση. Αδέξιο – ίσως. Το τουρκικό πολεμικό ναυτικό, λόγω των πολιτικών εκκαθαρίσεων μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το καλοκαίρι του 2016, απέλυσε τους περισσότερους ικανούς καπετάνιους της ή τους φυλάκισε. Αλλά το συμβάν ήταν, παρ’ όλα αυτά, μια πρόκληση, όπως και άλλα πολλά πριν από αυτό.
Στη συνέχεια, στα τέλη Φεβρουαρίου, η Τουρκία συνέλαβε δύο Έλληνες στρατιώτες που πραγματοποιούσαν περιπολία στα σύνορα και είχαν περάσει σε τουρκικό έδαφος. Αυτό γίνεται συχνά, αλλά ποτέ άλλοτε δεν είχαν συλληφθεί άτομα. Στους κρατούμενους μπορεί να απαγγελθεί κατηγορία για κατασκοπεία και σε μια τέτοια περίπτωση θα κινδύνευαν με πολυετή φυλάκιση.
Λίγο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το καλοκαίρι του 2016, οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί κατέφυγαν στη γείτονα χώρα και ζήτησαν άσυλο. Έκτοτε ο Ερντογάν ζητάει την έκδοσή τους, αλλά η Αθήνα επικαλείται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, που αρνείται να τους εκδώσει. Από τότε αυξήθηκαν οι στρατιωτικές επιθετικές κινήσεις», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα Αναφέρει μάλιστα ότι «2.000 φορές περίπου παραβίασαν πέρσι τουρκικά πολεμικά πλοία ελληνικά χωρικά ύδατα. Οι παραβιάσεις αυτές ήταν πολύ περισσότερες από την προηγούμενη χρονιά. 3.300 φορές παραβίασαν τουρκικά μαχητικά τον ελληνικό εναέριο χώρο – δυο φορές συχνότερα από ό,τι την προηγούμενη χρονιά. Για την ευρισκόμενη σε δύσκολη οικονομική θέση Ελλάδα, όλο αυτό κοστίζει ακριβά. Μόλις ένα τουρκικό μαχητικό εισέλθει στον ελληνικό εναέριο χώρο, σηκώνονται ελληνικά αεροπλάνα για να τα αναχαιτίσουν. Μια ώρα πτήσης με ένα F-16 κοστίζει περίπου 20.000 ευρώ. Οι δύο νατοϊκές χώρες είναι ό,τι ήταν κάποτε η Γερμανία με τη Γαλλία: προαιώνιοι εχθροί. Η αντιπαλότητα μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων ανάγεται πολλούς αιώνες πίσω».
Η συνθήκη της Λωζάννης – υπογραμμίζει η Die Welt – καθόρισε και τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Τα νησιά του Αιγαίου παρέμειναν στην Ελλάδα. Η Τουρκία έχασε την Κύπρο – μέχρι το 1974 που ο τουρκικός στρατός κατέκτησε το βόρειο τμήμα του νησιού.
«Το 1996 λίγο έλειψε να γίνει πόλεμος για τα Ίμια, μετά από παρόμοιο συμβάν με εκείνο με την τουρκική ακταιωρό. Η Τουρκία έχει βαλθεί να θεωρεί κάθε βραχάκι, που εξέχει από τη θάλασσα και δεν αναφέρεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάννης, δική της επικράτεια- γι’ αυτό και οι πολλές παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου και των χωρικών υδάτων. Η Τουρκία θεωρεί αυτές τις περιοχές μη ελληνικές.
Η διαμάχη για τα νησιά είναι ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα και η Τουρκία πληρώνουν για δυσανάλογους στρατούς.
Εξοπλιστικά, οι δύο στρατοί είναι περίπου το ίδιο ισχυροί. Τα πεζοφόρα τμήματά τους έχουν μαζί περισσότερη δύναμη πυρός από την υπόλοιπη Ευρώπη: 830 τεθωρακισμένα, 2.500 άλλα πολεμικά τροχοφόρα. Οι δύο πολεμικές αεροπορίες διαθέτουν συνολικά 450 μαχητικά αεροσκάφη. Σε περίπτωση πολέμου αυτό το οπλοστάσιο θα μπορούσε σε ελάχιστο χρόνο να επιφέρει μεγάλες καταστροφές.
Θα μπορούσε να γίνει ένας τέτοιος πόλεμος, αυτή τη στιγμή βέβαια περισσότερο τυχαία παρά από πρόθεση. Η ήδη και προ Ερντογάν υπάρχουσα επιθετική τουρκική στρατηγική των συστηματικών συνοριακών παραβιάσεων οξύνθηκε σημαντικά υπό την ηγεσία του. Ταυτόχρονα, το σώμα των τούρκων αξιωματικών υποφέρει από απώλεια ικανοτήτων, ειδικά στο πολεμικό ναυτικό και στην πολεμική αεροπορία, μετά τις πολιτικές εκκαθαρίσεις από το 2011 και ειδικά από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ανίκανοι αξιωματικοί, που έχουν λάβει διαταγή να εφαρμόσουν μια ριψοκίνδυνη συγκρουσιακή πολιτική, μπορεί να τα κάνουν θάλασσα.
Αν σφίξουν τα πράγματα, θα κληθούν οι μεγάλες δυνάμεις να αποτρέψουν μια κλιμάκωση. Στο επεισόδιο των Ιμίων το 1996 παρενέβησαν οι ΗΠΑ, για να φέρουν στα συγκαλά τους τις δύο πλευρές. Δεν είναι όμως βέβαιο ότι η διοίκηση Τραμπ σήμερα θα δρούσε με ανάλογο τρόπο.
Η ΕΕ τουλάχιστον φαίνεται να αναγνώρισε τώρα το μέγεθος του προβλήματος. Στη σύνοδο της Βάρνας τη Δευτέρα, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ.Κ.Γιούνκερ είπε ότι η σχέση της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι το σημαντικότερο στοιχείο για τις τουρκο-ευρωπαϊκές σχέσεις.
Η Άγκυρα θα πρέπει να προσεγγίσει τους Έλληνες, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις με την ΕΕ, όπως ελέχθη. Επειδή αυτή τη στιγμή η Τουρκία αποδίδει αξία στο ξεπάγωμα των σχέσεων με τις Βρυξέλλες και ο Ερντογάν τόνισε εκ νέου στη Βάρνα ότι η χώρα του συνεχίζει να θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ, μια σαφής στάση των Βρυξελλών μπορεί ίσως να έχει περιορισμένα αποτελέσματα.
Υπάρχει όμως ένας βασικός στρατηγικός στόχος της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν, όπως το διατύπωσε κάποτε ο τότε ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου: να ενισχυθεί η δύναμη και επιρροή της Τουρκίας όπου είναι δυνατόν στον κόσμο. Η πολιτική έναντι της ΕΕ έρχεται δεύτερη. Η υποψηφιότητα ενισχύει την Τουρκία – η ίδια η ένταξη με τη στέρηση της κυριαρχίας, όχι απαραίτητα.
Σ’ αυτήν την πολιτική της μαξιμαλιστικής αύξησης της δύναμης από την άποψη της εξωτερικής πολιτικής ανήκει και μια επεκτατική ορμή, με στόχο την επιστροφή στο πολιτικό μεγαλείο του οθωμανικού κράτους. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα αλλαγή των συνόρων, αλλά και δεν την αποκλείει, αν υπάρξει δυνατότητα.
Η Άγκυρα θα ζυγίζει διαρκώς τους συσχετισμούς δυνάμεων και θα εκμεταλλεύεται κάθε ελληνική αδυναμία. Ο τουρκικός στρατός βρίσκεται στην παραπαίουσα Συρία και ανακοίνωσε στρατιωτική επέμβαση κατά των Κούρδων στο Ιράκ.
Η Τουρκία τα προηγούμενα 10 χρόνια επένδυσε τεράστια ποσά, ιδίως σε πολεμικά πλοία.
Τα νέα πλοία επιτρέπουν επιδείξεις δύναμης, όπως στις 9 Φεβρουαρίου, όταν το τουρκικό πολεμικό ναυτικό μπλόκαρε γεωτρύπανο, που για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας θα αναζητούσε αέριο κοντά στις κυπριακές ακτές. Η Τουρκία επιμένει να συμμετάσχει στη χρήση των αποθεμάτων αερίου εξ ονόματος του υπό τουρκική κατοχή ευρισκόμενου βόρειου τμήματος του νησιού», τονίζει η γερμανική εφημερίδα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
