Τους βασικούς άξονες του σχεδίου νόμου για την Ελληνική Αστυνομία και την αναβάθμιση της εκπαίδευσης του προσωπικού της, παρουσίασε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τονίζοντας πως «Αναδιοργανώνουμε την ΕΛ.ΑΣ. για να τη φέρουμε στον 21ο αιώνα».
Ειδικότερα, η παρουσίαση του νομοσχεδίου «Αναδιοργάνωση της δομής της Ελληνικής Αστυνομίας και αναβάθμιση της εκπαίδευσης του ένστολου προσωπικού της – Εκσυγχρονισμός του θεσμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης υπόδικων, κατάδικων και κρατούμενων σε άδεια – Ρύθμιση θεμάτων κρατούμενων σε σωφρονιστικά καταστήματα και άλλες διατάξεις» έγινε στην πρώτη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος και λοιπών δομών εγκλεισμού κρατουμένων.
Όπως τόνισε ο υπουργός, «όλες οι αλλαγές, οι μεταρρυθμίσεις, αυτές οι διατάξεις, αποτελούν τους βασικούς άξονες μιας προσπάθειας να μεταρρυθμίσουμε την αστυνομία και να τη φέρουμε στον 21ο αιώνα. Προσπαθούμε να φτιάξουμε μια νέα σύγχρονη και αποτελεσματική δομή του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας και των κεντρικών της Υπηρεσιών».
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν και ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ανδρέας Νικολακόπουλος και ο Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής, Αρίστος Περρής.
Η εισήγηση
Αναλυτικά η εισήγηση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη:
«Ευχαριστώ πολύ όλους σας και όλες σας για τις τοποθετήσεις σας.
Επειδή το αντικείμενο της σημερινής μας συζήτησης, είναι η κατάθεση και εισαγωγή στη Βουλή του νομοσχεδίου, εγώ δεν θα σχολιάσω όλα αυτά τα οποία ακούστηκαν εδώ μέσα. Έκανα κάποιους σχολιασμούς κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην πρόταση δυσπιστίας. Θα επανέλθω όμως στις επόμενες συνεδριάσεις , έχω σημειώσει όλες τις αναφορές σας για όλα τα ζητήματα, έχω απαντήσεις, έχω πλήρη διάσταση με ορισμένους και με ορισμένες τοποθετήσεις , όπως επίσης μπορώ να συμφωνήσω σε μια σειρά από παρατηρήσεις σε επίπεδο αυτοκριτικής και βελτίωσης της απόδοσής μας και της αποτελεσματικότητάς μας.
Όπως, επίσης, θα υπενθυμίσω τι ακριβώς έχει γίνει όλο αυτό το χρονικό διάστημα, κυρίως σε ό ,τι αφορά στα ζητήματα που αφορούν το δικαίωμα του συνέρχεσθαι , που για πρώτη φορά , πριν από τέσσερα χρόνια, νομοθετήθηκε μετά από σχεδόν 50 χρόνια στην Ελλάδα . Η σχετική διάταξη υλοποιήθηκε, η σχετική συνταγματική πρόβλεψη, η οποία ουδέποτε είχε αποφασιστεί από κάποιους να ρυθμιστεί.
Θα σας παρουσιάσω τα βασικά σημεία και το βασικό αντικείμενο του νομοσχεδίου.
Το νομοσχέδιο έρχεται μετά από 20 και πλέον χρόνια. Όταν για πρώτη φορά ιδρύθηκε το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας το 2000, όταν για πρώτη φορά συγκροτήθηκε Αρχηγείο και τέθηκαν οι βάσεις οργάνωσης της Ελληνικής Αστυνομίας μετά την ενοποίηση των δύο Σωμάτων, όπως θυμάστε, το 1984, η Ελληνική Αστυνομία και η Ελληνική Χωροφυλακή και αποτέλεσαν το ενιαίο Σώμα. Πριν από περίπου 40 χρόνια.
Ήρθε λοιπόν το 2000 η συγκρότηση του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ, του νέου Σώματος πια και από τότε έχουν περάσει 25 χρόνια και όπως αντιλαμβάνεστε, είναι ανάγκη να επικαιροποιήσουμε όλο το θεσμικό οικοδόμημα της Αστυνομίας και να το προσαρμόσουμε, να το εκσυγχρονίσουμε στο πλαίσιο και στις ανάγκες που έχει σήμερα η ελληνική κοινωνία και η ασφάλεια της χώρας.
Μην ξεχνάμε το εξής, ότι από τότε που ιδρύθηκε το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας το 2000 μέχρι σήμερα, η Αστυνομία έχει πολλαπλασιάσει τις αρμοδιότητες της και το έργο της και ταυτόχρονα έχουν πολλαπλασιαστεί οι ανάγκες που έχει η ελληνική κοινωνία και η χώρα.
Αν ξεκινήσουμε, για παράδειγμα, από τα σύνορα, που σήμερα πια η Ελληνική Αστυνομία διαθέτει χιλιάδες αστυνομικούς για τη φύλαξη και την εποπτεία, τον έλεγχο των συνόρων, μέχρι τα ζητήματα της κοινωνικής αστυνόμευσης, που αναφερθήκατε πολλοί από εσάς προηγουμένως, τα θέματα της βίας ανηλίκων, τα ζητήματα της ενδοοικογενειακής βίας και ούτω καθεξής. Άρα, λοιπόν, υπάρχει ανάγκη να εκσυγχρονίσουμε τις δομές και τους θεσμούς της Ελληνικής Αστυνομίας. Επίσης, υπάρχει ανάγκη, το τονίσατε όλοι σας, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, αλλά θα συμφωνήσουμε, έστω και μέσα από την κριτική που ασκείται, ότι υπάρχει ανάγκη αναβάθμισης της εκπαίδευσης και κυρίως είναι ζητούμενο μια νέα εκπαιδευτική πολιτική, αλλά ακόμα πιο κύριο, αν θέλετε, είναι το ζήτημα της διαρκούς και δια βίου εκπαίδευσης των αστυνομικών, πράγμα ζητούμενο για όλους μας.
Υπάρχουν, επίσης, ρυθμίσεις που αφορούν στα όπλα, τα πυρομαχικά, τις εκρηκτικές ύλες, τους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Και εδώ χρειάζεται, επίσης, επικαιροποίηση μιας σειράς από διατάξεις, οι οποίες κατά τη γνώμη μας, πρέπει να αυστηροποιηθούν, προκειμένου να αποτρέψουμε το φαινόμενο της βίας, που όλο και περισσότερο διεισδύει, όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία, αλλά συνολικά σε όλες τις κοινωνίες. Σας λέω ένα παράδειγμα, το θέμα με τα μαχαίρια. Πολλοί ανήλικοι φέρουν και χρησιμοποιούν το μαχαίρι, τον σουγιά, ως φονικό όργανο. Και έτσι ασκείται βία , ληστείες , απειλές , εκβιασμοί και τελικώς τραυματισμοί μικρών παιδιών από άλλα μικρά παιδιά.
Άρα, λοιπόν, αυτά όλα χρειάζονται ρυθμίσεις, προκειμένου να βελτιώσουμε το καθεστώς της ασφάλειας στη χώρα μας.
Επίσης, το επόμενο ζήτημα είναι η ίδρυση μιας Γενικής Γραμματείας, μιας πολύ σπουδαίας, κατά τη γνώμη μας, δομής που έχει να κάνει με την προστασία των κρίσιμων οντοτήτων, των κρίσιμων υποδομών της χώρας, είναι ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία, αφενός μεν, πρέπει να ενσωματωθεί, αφετέρου, πρέπει να εκφραστεί όλη αυτή η πολιτική μέσα από τη Γενική Γραμματεία.
Και τέλος, όπως πολλοί από εσάς αναφερθήκατε στα θέματα της αντεγκληματικής πολιτικής, των καταστημάτων κράτησης, όπου πράγματι έχουμε πολλά προβλήματα, του θεσμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης των υποδίκων, που αυτό είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, το θέμα και των καταδίκων και των κρατουμένων που είναι σε άδεια. Οι ρυθμίσεις, γενικότερα, θεμάτων που αφορούν στη διαχείριση όλων των ανθρώπων που κρατούνται στα καταστήματα κράτησης της χώρας.
Θεωρώ ότι αυτές όλες οι αλλαγές, οι μεταρρυθμίσεις, αυτές οι διατάξεις, αποτελούν και τους βασικούς άξονες μιας προσπάθειας να μεταρρυθμίσουμε την αστυνομία και να τη φέρουμε στον 21ο αιώνα. Άρα, λοιπόν, μια νέα σύγχρονη και αποτελεσματική δομή του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας και των κεντρικών υπηρεσιών.
Σας θυμίζω, με αφορμή κάποιες πολύ μεγάλες εξιχνιάσεις του οργανωμένου εγκλήματος, που τρέχουν αυτές τις μέρες και πολλές άλλες που έτρεξαν στο πρόσφατο παρελθόν, οφείλονται στη δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας, της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος, η οποία αυτή τη στιγμή, εδώ και πέντε μήνες, έχει καταφέρει πολύ σημαντικά χτυπήματα, εναντίον του οργανωμένου εγκλήματος στη χώρα. Πολύ σημαντικά πράγματα, τα οποία για πρώτη φορά γίνονται και ας ελπίσουμε ότι θα υπάρχει συνέχεια και είμαστε διαρκώς στην προσπάθεια ως Πολιτική Ηγεσία να στηρίξουμε την προσπάθεια που καταβάλουν οι αστυνομικοί αυτών των επιχειρήσεων, ούτως ώστε να είναι αποτελεσματικές και σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση της νομοθεσίας, να μειώσουμε και σταδιακά να φτάσουμε στο ελάχιστο το μεγάλο θέμα του οργανωμένου εγκλήματος που πλήττει και τη χώρα μας και όλες τις σύγχρονες κοινωνίες.
Άρα, λοιπόν, μια νέα σύγχρονη και αποτελεσματική αστυνομία, με έμφαση στον στρατηγικό σχεδιασμό, στη διαχείριση των κρίσεων, που είναι πάρα πολλές, στον επιτελικό συντονισμό και στην ενιαία διαχείριση ζητημάτων βίας και εγκλήματος. Και φυσικά , όπως είπα, το ζήτημα της εκπαίδευσης.
Θέλω να σας πω επίσης ότι, επειδή αυτό το νομοσχέδιο είναι προϊόν μιας επιτροπής, μιας ομάδας, η οποία αποτελείτο από επιστήμονες και υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά ταυτόχρονα και από σημαντικούς νομομαθείς, οι οποίοι πραγματικά έβαλαν όλο τους τον εαυτό, όλο τους το φιλότιμο και όλη τους τη γνώση και την εμπειρία τους και κατόρθωσαν να φτιάξουμε ένα νομοσχέδιο, το οποίο φιλοδοξεί να κωδικοποιήσει όλη τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της Ελληνικής Αστυνομίας, δεκάδες χρόνια τώρα, δεκάδες προεδρικά διατάγματα, χιλιάδες υπουργικές αποφάσεις. Όλα αυτά λοιπόν , κωδικοποιούνται μέσα από το παρόν νομοθέτημα. Και νομίζω ότι αυτό, επίσης, είναι πολύ σημαντικό και για τον τρόπο νομοθέτησης, αλλά και για τη λειτουργία της Αστυνομίας.
Έχουμε, λοιπόν, αυτούς τους στόχους που περιέγραψα, συν το γεγονός ότι έχουμε ακόμη ένα νέο στοιχείο, το οποίο είναι η τεχνολογία, η οποία αλλάζει ραγδαία τη συμπεριφορά μας, αλλάζει ραγδαία το έγκλημα, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι εγκληματίες, αλλάζει ραγδαία συνολικά την κοινωνία μας και είναι επιτακτική ανάγκη, προκειμένου να είμαστε αποτελεσματικοί, να εντάξουμε και να αξιοποιούμε διαρκώς μέσα από συντεταγμένες διαδικασίες, πάντα στο πλαίσιο της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να μπει η τεχνολογία στο Σώμα, στις υπηρεσίες μας, ιδίως στους τομείς των επικοινωνιών και των δικτύων.
Επίσης, θέλω να σας πω ότι όλο αυτό, μαζί με τη νομοθεσία, η οποία συντίθεται σε χιλιάδες νομοθετήματα, το ίδιο είναι και οι διάφορες υπηρεσίες, οι οποίες αυτή τη στιγμή γίνεται μια προσπάθεια μέσα από το νομοθέτημα, να ενταχθούν σε ένα σύγχρονο οικοδόμημα και να αποτελέσουν μια σύνθετη, μια σύγχρονη οργανωτική δομή.
Ποιες είναι πολύ γρήγορα οι αλλαγές, οι οποίες φιλοδοξούμε να επιχειρήσουμε το επόμενο χρονικό διάστημα;
Το πρώτο ζήτημα είναι το νέο Αρχηγείο. Κοιτάξαμε γύρω μας στην Ευρώπη ποια μοντέλα εφαρμόζονται που θα μπορούσαν να είναι σύγχρονα αποτελεσματικά και ταυτόχρονα να ταιριάζουν με την ιδιοσυγκρασία μας και τα προβλήματα που έχουμε.
Και οι κλάδοι, λοιπόν -τώρα έχουμε κλάδους- οι κλάδοι μετεξελίσσονται σε Γενικές Διευθύνσεις. Η Γενική Διεύθυνση Επιτελικού Συντονισμού, η Γενική Διεύθυνση Ασφάλειας και Αστυνόμευσης. Αυτές, αυτή τη στιγμή, είναι δύο, είναι δύο κλάδοι δηλαδή και γίνονται ένας. Η Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Συνόρων και Μετανάστευσης. Μεγάλο θέμα τα σύνορά μας και φυσικά το θέμα της μετανάστευσης.
Η Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού και η Υποστήριξη.
Η Αστυνομία αποκτά δύο υπαρχηγούς. Σωστά άκουσα μία αναφορά ότι επί των ημερών μου είχε καταργηθεί ο δεύτερος Υπαρχηγός και κάναμε τον Επιτελάρχη. Ουσιαστικά περί αυτού πρόκειται, απλώς επιχειρούμε να ονομαστεί ο Επιτελάρχης, ουσιαστικά ο Υπαρχηγός , προκειμένου να είναι σαφές, ότι έχουμε δύο πράγματα πολύ σημαντικά, δύο πυλώνες. Ο ένας είναι ο επιχειρησιακός και ο άλλος είναι ο επιτελικός. Και φυσικά από πάνω είναι ο Αρχηγός.
Δημιουργείται νέα γενική διεύθυνση με αρμοδιότητα τα θέματα στρατηγικού σχεδιασμού, οργάνωσης, επικοινωνίας και εξωστρέφειας. Δημιουργείται το ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων, το οποίο πλέον αναβαθμίζεται σε μια Διεύθυνση Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων και φυσικά έχουμε μια σειρά από νέες υπηρεσίες, όπως είναι η Διεύθυνση Κοινωνικής Αστυνόμευσης, όλα τα ζητήματα τα οποία συζητήσαμε εδώ σήμερα, δηλαδή ενδοοικογενειακής βίας , βίας ανηλίκων, όλα τα κοινωνικά ζητήματα.
Η Διεύθυνση Πληροφορικής μετεξελίσσεται σε Διεύθυνση Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Αναδιοργανώνεται το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο, όπως σας είπα , και πλέον αποκτά, όχι απλώς συντονιστικά χαρακτηριστικά, αλλά και επιχειρησιακά, αλλά και στρατηγικά χαρακτηριστικά, με την έννοια ότι η διαχείριση κρίσεων, ουσιαστικά, αναδεικνύεται σε μια μείζονα υπόθεση, έναν πυλώνα, αν θέλετε, λειτουργίας της αστυνομίας και επίσης , κάτι πολύ σημαντικό που θέλω να σας ανακοινώσω και σταθήκατε και πολλοί και πολλές από εσάς στο ζήτημα αυτό , είναι οι νέες διαδικασίες λογοδοσίας και ακεραιότητας και η νέα διαχείριση των εσωτερικών ελέγχων. Η νέα, λοιπόν, Διεύθυνση Ακεραιότητας και Εσωτερικού Ελέγχου.
Επίσης, έμφαση στην προστασία των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο των πολιτικών και αστυνομικών επιχειρήσεων. Το Γραφείο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, υπαγόμενο στον Αρχηγό.
Η δημιουργία Κέντρου Εκπαίδευσης Πρώτων Βοηθειών και Τραύματος της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο θα λειτουργεί στο επίπεδο Τμήματος κεντρικά, για να μπορέσουμε να έχουμε εκπαιδευμένους αστυνομικούς σε αυτά τα ζητήματα, στην παροχή πρώτων βοηθειών.
Και φυσικά με Προεδρικό Διάταγμα αλλάζει κάθε μέρα όλο και περισσότερο και έχει μετονομαστεί αυτό που λέγαμε η Διεύθυνση Ασφαλείας σε Διεύθυνση Δίωξης και Εξερεύνησης Εγκλημάτων. Καταργείται δηλαδή ο όρος Τμήμα ή Διεύθυνση ή Υποδιεύθυνση Ασφαλείας. Και έτσι, σιγά σιγά , μέρα με τη μέρα, δημιουργείται ένα κρίσιμο σώμα, ομάδες αστυνομικών, οι οποίοι ασχολούνται, πέρα από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος, με τη διερεύνηση και την εξιχνίαση των εγκλημάτων.
Το ζήτημα της Αστυνομικής Ακαδημίας θέλω να το συζητήσουμε κατά τη διάρκεια της συζήτησης και εδώ στην Επιτροπή, στην κατ’ άρθρο συζήτηση που θα κάνουμε, αλλά και στην Ολομέλεια, να το συζητήσουμε διεξοδικά, γιατί θεωρώ ότι αξίζει τον κόπο.
Το πιο σημαντικό και το πιο κρίσιμο ζήτημα, είναι η εισαγωγή του θεσμού της δια βίου μάθησης με έμφαση στη διαρκή εκπαίδευση και μετεκπαίδευση. Αυτό νομίζω ότι αποτελεί έναν θεμελιακό παράγοντα για την εξέλιξη της αστυνομίας και την αποτελεσματικότητά της.
Όπως σας είπα, υπάρχουν διατάξεις που αφορούν στα όπλα, με την αυστηροποίηση των διατάξεων και κυρίως αφορούν στην πώληση ή διάθεση μαχαιριών γενικής ή ειδικής χρήσης μόνο σε άτομα που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος ηλικίας , προκειμένου να αποτρέψουμε το φαινόμενο της κατοχής όπλων με τη στενή ή ευρεία έννοια από ανηλίκους. Όπως επίσης, αυστηροποιείται η κατοχή, η οπλοφορία δηλαδή και η οπλοχρησία όπλων και κυρίως περιστρόφων.
Η Γενική Γραμματεία Κρίσιμων Οντοτήτων που σας ανέφερα προηγουμένως. Και τέλος, είναι οι διατάξεις για τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, όπου πραγματικά εδώ γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια. Είναι παρών ο Υφυπουργός, κ. Νικολακόπουλος. Είναι παρών ο Γενικός Γραμματέας, κ. Περρής. Εδώ γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια. Μέσα από δύσκολες συνθήκες, μέσα από υποδομές, οι οποίες είναι, όπως ξέρετε, πεπερασμένες, να αλλάξουν μια σειρά από προβλέψεις, προκειμένου και η ζωή των κρατουμένων να γίνει καλύτερη, όπω; και η ασφάλειά τους και η ζωή του προσωπικού πιο ασφαλής και πιο αποτελεσματική η υπηρεσία τους στο πλαίσιο των καθηκόντων τους. Έτσι, λοιπόν, εισάγονται ρυθμίσεις, οι οποίες συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κρατουμένων, στην εκπαίδευση τους.
Όπως επίσης και τα ζητήματα που έχουν σχέση με την ηλεκτρονική επιτήρηση, που θεωρώ ότι είναι ένα μέσον πραγματικά πάρα πολύ κρίσιμο, πάρα πολύ αποτελεσματικό, προκειμένου να μπορούν οι κρατούμενοι να επιτηρούνται ηλεκτρονικά στο σπίτι τους ή οπουδήποτε αλλού ορίζει ο αρμόδιος Ανακριτής ή ο αρμόδιος Εισαγγελέας, έτσι ώστε και προβλήματα υπερπληθυσμού να μην έχουμε, αλλά και οι άνθρωποι να υπηρετούν αυτό το διάστημα, κάτω από διαφορετικές και πολύ καλύτερες συνθήκες.
Εμείς θέλουμε τη συμμετοχή σας. Θα απαντήσω σε όλα τα ζητήματα τα οποία ετέθησαν , τα πολιτικά ζητήματα και τα επιμέρους. Θέλουμε τη συμμετοχή σας στη συζήτηση. Πραγματικά, αξίζει τον κόπο να έχουμε τις απόψεις σας . Θα ακουστούν και οι απόψεις των φορέων, έτσι ώστε, πηγαίνοντας στην Ολομέλεια να έχουμε διαμορφώσει ένα νομοσχέδιο ακόμα καλύτερο από αυτό που καταθέσαμε. Ευχαριστώ πολύ».
