Tο πολυσέλιδο περίεργο πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, τον έβαλε σε περιπέτεις και επικρίνεται για υπέρβαση αρμοδιοτήτων και αμφιλεγόμενη τεκμηρίωση, προκαλώντας πολλά ερωτηματικά για την στάση του.
Αναλυτικά το άρθρο της Σοφίας Βούλτεψη στο Liberal
Το μέτωπο του αριστερού λαϊκισμού καλά κρατεί. Τόσο καλά που υψώνει τείχος προστασίας στους διακινητές και ρίχνει στην πυρά τους λιμενικούς μας, αυτούς δηλαδή που νυχθημερόν προστατεύουν τα θαλάσσια σύνορά μας και σώζουν χιλιάδες ζωές στη θάλασσα. Αυτή τη φορά αφορμή είναι ένα αμφιλεγόμενο και με καθαρά πολιτικό περιεχόμενο «πόρισμα» του Συνηγόρου του Πολίτη για το ναυάγιο της Πύλου.
Ένα μεροληπτικό και εκτός αρμοδιοτήτων του Συνηγόρου του Πολίτη «πόρισμα» που καταλήγει σε ελεγκτέους για σοβαρά ποινικά αδικήματα αξιωματικούς του Λιμενικού Σώματος χωρίς να τους ονοματίζει, χωρίς καμιά τεκμηρίωση, με δήθεν «ενδείξεις», με δήθεν «αξιολόγηση» επιχείρησης επί του πεδίου, με εικασίες για την διαχείριση της κρίσης, με αυθαίρετα συμπεράσματα, χωρίς ακριβή προσδιορισμό κάποιας νομικής ευθύνης, χωρίς αποδείξεις.
Όσοι έχουν δει τις φωτογραφίες από εκείνο το υπερφορτωμένο «αλιευτικό» σκάφος, ακόμη και οι πιο κακόβουλοι, είναι σε θέση να αντιληφθούν – άσχετα αν για πολιτικούς λόγους δεν θα το παραδεχθούν ποτέ – πως αυτή δεν ήταν μια εύκολη επιχείρηση.
Όσοι γνωρίζουν με ποιον τρόπο λειτουργούν τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών, πώς χειρίζονται τα θύματά τους (που είναι θύματα εμπορίας ανθρώπων), πώς τους απειλούν και τους καθοδηγούν ώστε να αρνούνται την βοήθεια των λιμενικών αρχών, αντιλαμβάνονται πως αυτοί οι εγκληματίες είναι υπεύθυνοι για τον θάνατο όλων αυτών των ανθρώπων.
Διότι είναι γνωστό ότι οι διακινητές δεν θέλουν να διασώζονται από το ελληνικό Λιμενικό Σώμα, καθώς η Ελλάδα είναι η χώρα με τις πιο αυστηρές ποινές για την αφεντιά τους. Και επειδή το «συμβόλαιο» προβλέπει ότι θα πληρωθούν μόνο αν το πλοίο φθάσει στον αρχικά συμφωνημένο προορισμό του. Γι’ αυτό και όποτε συμβαίνει ένα ναυάγιο, προτρέπουν τα θύματά τους να αρνούνται την διάσωση, παρεμποδίζοντάς τη.
Υπάρχει πληθώρα περιστατικών κατά τα οποία οι Έλληνες λιμενικοί ανεβαίνουν σε σαπιοκάραβα που χτυπούν πάνω στα βράχια για να «διαπραγματευτούν» με τους εγκληματίες αυτούς, προκειμένου να επιτρέψουν την διάσωση.
Στο 148 σελίδων «πόρισμά» του, ο Συνήγορος του Πολίτη υποστηρίζει ότι συγκέντρωσε «αποδεικτικό υλικό 5.000 περίπου σελίδων, στο οποίο μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονταν έγγραφες απαντήσεις των εμπλεκομένων υπηρεσιών, δημοσιογραφικές έρευνες, 17 ένορκες μαρτυρικές καταθέσεις, μία έκθεση πραγματογνωμοσύνης και μία γνωμοδότηση που ζήτησε η Αρχή, καθώς και ο φάκελος της δικογραφίας».
Δεν θυμάμαι να ζήτησε από όσους εμπλεκόμαστε στο μεταναστευτικό μαρτυρίες που έχουμε συλλέξει από τα θύματα αυτών των εγκληματιών, τις οποίες έχουμε άφθονες στη διάθεσή μας και αποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο δρουν οι διακινητές από την αρχή ως το τέλος του ταξιδιού, αλλά και πώς εκβιάζουν και κατευθύνουν τα θύματά τους.
Έφθασε μάλιστα στο σημείο ο Συνήγορος του Πολίτη να στρέψει κατά των λιμενικών το γεγονός ότι το πλοίο ήταν υπερφορτωμένο. Αντί δηλαδή να παραδεχθεί πως οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά δυσμενείς από επιχειρησιακής πλευράς, να δώσει βρε αδελφέ ένα ελαφρυντικό, κατηγορεί το Λιμενικό ότι δεν έπραξε τα δέοντα για να φέρει σε πέρας αυτό το πολύ δύσκολο εγχείρημα. Περίπου μας λέει ότι για την υπερφόρτωση δεν έφταιγαν οι διακινητές, αλλά οι… λιμενικοί!
Και καλά ο ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά και λοιποί. Αυτά έλεγαν πάντα – ξεχνώντας ότι επί των ημερών τους συνέβησαν άλλα τέσσερα «Φαρμακονήσια» και χάθηκαν πάνω από 300 ζωές τον καιρό που οι μετανάστες «λιάζονταν και μετά εξαφανίζονταν».
Το ΠΑΣΟΚ, όμως; Το ΠΑΣΟΚ, που έφθασε στο σημείο να καταγγέλλει το Λιμενικό Σώμα – υιοθετώντας πλήρως το «πόρισμα» ότι δεν έδωσε τα «κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία διαθέτει το Ναυτοδικείο Πειραιά, και στα οποία περιλαμβάνονται τα δεδομένα από το κινητό τηλέφωνο του πλοιάρχου του σκάφους του Λ.Σ. και οι συνομιλίες του με το ΕΚΣΕΔ»; Το ΠΑΣΟΚ που σε ανακοίνωσή του καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση γίνεται διαρκώς όλο και πιο επικίνδυνη, επειδή τάχα απαξιώνει τον θεσμό του Συνηγόρου του Πολίτη;
Αλλά εδώ θα μου πείτε δεν γνωρίζει ο ίδιος ο Συνήγορος του Πολίτη ποιες είναι οι αρμοδιότητές του, θα το γνωρίζει το ΠΑΣΟΚ-ανεμοδούρα;
Τι ΔΕΝ ελέγχει ο Συνήγορος του Πολίτη
Λοιπόν, για να τελειώνουμε – και με τον ΣΥΡΙΖΑ που μιλά για… «αντιθεσμικό κατήφορο» και «κραυγή αγωνίας των εργαζομένων» και με το ΠΑΣΟΚ και με το ίδιο το Σωματείο Εργαζομένων στον Συνήγορο, που ούτε αυτοί γνωρίζουν τις αρμοδιότητες του θεσμού τον οποίο υπηρετούν. Δηλαδή για να τελειώνουμε με την παραπληροφόρηση:
Το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή είναι Σώμα Ασφαλείας με στρατιωτική συγκρότηση. Γι’ αυτό και διαθέτει Κλάδο Ασφάλειας και Αστυνόμευσης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη ελέγχει συγκεκριμένους φορείς και δεν ελέγχει, μεταξύ άλλων, τους ακόλουθους:
- Τις Δικαστικές και Εισαγγελικές αρχές και τις διοικητικές τους υπηρεσίες (π.χ. γραμματείες δικαστηρίων). Ελέγχονται μόνο οι δημόσιες υπηρεσίες που τελούν υπό εισαγγελική εποπτεία, όπως φυλακές, ληξιαρχεία, υποθηκοφυλακεία. Με ποιο δικαίωμα και ποια αρμοδιότητα ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά «κρίσιμα στοιχεία» από το Ναυτοδικείο; Προκαλώντας μάλιστα και τη διαμαρτυρία του ΠΑΣΟΚ; Δεν είναι δικαστήριο το Ναυτοδικείο;
- Τις Στρατιωτικές υπηρεσίες, μόνο για θέματα εθνικής άμυνας και ασφάλειας. Ελέγχει μόνο στρατιωτικές μονάδες και στρατολογικές υπηρεσίες για θέματα δικαιωμάτων των στρατευσίμων. Δεν είναι το μεταναστευτικό ζήτημα εθνικής ασφάλειας και εθνικής κυριαρχίας; Με ποιο δικαίωμα και ποια αρμοδιότητα ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά να ανοίξουν κινητά τηλέφωνα αξιωματικών και να του παραδοθούν;
- Το Υπουργείο Εξωτερικών μόνο για την εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. Ελέγχει μόνο τα προξενεία της Ελλάδας στο εξωτερικό για διαφορές με συναλλασσόμενους Έλληνες ή αλλοδαπούς.
- Την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) για κάθε ενέργειά της. Δεν είναι γνωστό ότι η ΕΥΠ ασχολείται και με τους παράνομα εισερχόμενους στη χώρα μας; Αν στις συνομιλίες που θα παραδίδονταν στον Συνήγορο του Πολίτη αν άνοιγαν οι τηλεφωνικές επικοινωνίες των λιμενικών υπήρχαν και συνομιλίες ή μηνύματα από την ΕΥΠ για θέματα ασφάλειας; Αν αποκαλύπτονταν στοιχεία που έχει στην διάθεσή της η ΕΥΠ;
Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν ελέγχει Υπουργούς και Υφυπουργούς για τη διαχείριση της πολιτικής λειτουργίας, τα Θρησκευτικά Νομικά πρόσωπα (εκτός εάν η υπόθεση αφορά στην προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού), το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ), τις Ανεξάρτητες Αρχές, μόνο ως προς την κύρια λειτουργία τους, το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, την Βουλή, για οποιοδήποτε θέμα
Μάλιστα, εκτός από τα Θρησκευτικά Νομικά πρόσωπα και τις Δικαστικές και Εισαγγελικές αρχές, ο Συνήγορος του Πολίτη ελέγχει τους παραπάνω φορείς ως εργοδότες, στην περίπτωση που εργαζόμενος/η σε αυτούς αντιμετωπίζει δυσμενή μεταχείριση λόγω φύλου.
Ο Συνήγορος ΔΕΝ επεμβαίνει σε υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον δικαστηρίων
Σημειώστε επίσης ότι ο Συνήγορος του Πολίτη δεν επεμβαίνει σε υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου ή άλλης δικαστικής ή εισαγγελικής αρχής, ενώ δεν επεμβαίνει ούτε στο στάδιο της ανάκρισης. Συγγνώμη, αλλά το Ναυτοδικείο τι ακριβώς είναι;
Το καταπληκτικό είναι ότι ο Συνήγορος του Πολίτη λειτούργησε, λέει, στο πλαίσιο της Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, ενώ ο ίδιος αυθαιρετεί παραβιάζοντας τη νομοθεσία σχετικά με το ποιους δεν μπορεί να ελέγξει.
Και δεν είναι μόνο αυτή η αυθαιρεσία.
Όπως αναφέρθηκε και στην ανακοίνωση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο Συνήγορος του Πολίτη οφείλει, σύμφωνα με τον νόμο, να συντάσσει τα πορίσματά του εντός τριών μηνών. Αυτή τη φορά χρειάσθηκε δεκαπέντε μήνες, προκειμένου να ερευνήσει μια υπόθεση που συνέβη επί υπηρεσιακής κυβέρνησης (μερικοί σ’ αυτήν την χώρα θέλουν να πηγαίνουμε από εκλογές και εκλογές και από υπηρεσιακή κυβέρνηση σε υπηρεσιακή κυβέρνηση).
Και όχι μόνο αυτό!
Ο Συνήγορος του Πολίτη ξεκίνησε αυτεπαγγέλτως την «έρευνα» τον Νοέμβριο του 2023, ενώ η θητεία του είχε λήξει από τον Ιούλιο του 2022.
Τον Οκτώβριο του 2024, τα κόμματα της αντιπολίτευσης που σήμερα διαμαρτύρονται, αρνήθηκαν να συμφωνήσουν στην επιλογή νέου Συνηγόρου του Πολίτη, επειδή, λέει, εξελισσόταν η έρευνα για το ναυάγιο της Πύλου, η οποία, όμως, έπρεπε, βάσει νόμου, να είχε ολοκληρωθεί τουλάχιστον προ οκταμήνου!
Δηλαδή ο Συνήγορος του Πολίτη δεν ολοκλήρωνε την έρευνα παραβιάζοντας τον νόμο και μετά οι υπερασπιστές του έλεγαν πως δεν ήθελαν να αντικατασταθεί επειδή «διαρκούσε» μια έρευνα που παρανόμως συνεχιζόταν!
Πόσα χρόνια θέλουν Συνήγορος και υπάλληλοι για να μάθουν τις αρμοδιότητές τους;
Και επιτέλους, ο Συνήγορος του Πολίτη (από το 2016) πόσα χρόνια χρειάζεται να παραμείνει στο πόστο αυτό για να ενημερωθεί για την ισχύουσα νομοθεσία και τις αρμοδιότητές του;
Οπότε λογικό είναι να μην γνωρίζουν τις αρμοδιότητές τους, ούτε οι εργαζόμενοι στην Ανεξάρτητη Αρχή (τους οποίους δεν θυμάμαι να είχαν διαμαρτυρηθεί όταν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κατήργησαν όλες τις Ανεξάρτητες Αρχές προκειμένου να καταργήσουν το ΕΣΡ και να μετατραπούν σε καναλάρχες).
Σήμερα, όμως, μια χαρά μας λένε ότι «οι επιθέσεις που δέχεται σήμερα η Αρχή για το πόρισμά της σχετικά με το ναυάγιο της Πύλου, εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο απαξίωσης και υπονόμευσης των Ανεξάρτητων Αρχών, όπως καταγράφηκε και σε περιπτώσεις που αφορούν την ΑΔΑΕ, την ΑΠΔΠΧ και το ΑΣΕΠ»!
Και ότι «οι πρωτοφανείς δημόσιες δηλώσεις και ανακοινώσεις κρατικών φορέων, όπως το Υπουργείο Ναυτιλίας, δεν περιορίζονται σε κριτική για το περιεχόμενο του πορίσματος, αλλά επιχειρούν να πλήξουν ευθέως τη θεσμική υπόσταση, την ανεξαρτησία και την αξιοπιστία της Αρχής. Τέτοιου τύπου δηλώσεις και ανακοινώσεις δεν περιποιούν τιμή στη θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου, στο πλαίσιο της οποίας όλες οι δημόσιες εξουσίες πρέπει πάντοτε να ενεργούν εντός των ορίων που καθορίζει ο νόμος».
Ενώ οι ίδιοι και ο επικεφαλής τους, μπορούν μια χαρά να ενεργούν εκτός των ορίων που καθορίζει ο δικός τους συστατικός νόμος και να παρεμβαίνουν σε υποθέσεις σχετιζόμενες με την εθνική ασφάλεια, σε υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον δικαστηρίων ή σε θέματα που πιθανόν να συνδέονται με έρευνες τις ΕΥΠ που βάσει του ίδιου νόμου δεν τους επιτρέπεται να ελέγχουν.
Μπορούν επίσης μια χαρά να λένε ότι «οι επιθέσεις αυτές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο κλίμα δυσαρέσκειας για το ανέλεγκτο της κρατικής δράσης, το οποίο εντείνεται από την αργή πρόοδο των ερευνών για το δυστύχημα των Τεμπών και τις κατηγορίες περί ενδεχόμενης συγκάλυψης».
Ενώ οι ίδιοι μπορούν να παραμένουν ανέλεγκτοι την ώρα που θεωρούν ότι μπορούν να ελέγξουν αυτούς που ΔΕΝ μπορούν να ελέγξουν! Και βέβαια να εργαλειοποιούν (και αυτοί) την εθνική τραγωδία των Τεμπών και την εθνική οδύνη, μιλώντας για «αργή πρόοδο των ερευνών». Ψέγοντας την Δικαιοσύνη ότι καθυστερεί να εξετάσει μια εξαιρετικά ογκώδη δικογραφία, την ώρα που οι ίδιοι αντί να ολοκληρώσουν την έρευνά τους σε τρεις μήνες (όπως τους υποχρεώνει ο νόμος) χρειάστηκαν 15 μήνες!
Αλλά ο κ. Φάμελλος, από το βήμα της Βουλής (5/2/2025), μας είπε: «Και είναι ντροπιαστική η επίθεση που δέχεται ο Συνήγορος του Πολίτη τώρα από την κυβέρνηση. Γιατί; Γιατί ο Συνήγορος του Πολίτη τήρησε τις υποχρεώσεις του».
Προφανώς, ούτε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ γνωρίζει τις υποχρεώσεις του Συνηγόρου του Πολίτη. Θέλει, όμως, να… κυβερνήσει, χωρίς να γνωρίζει τους νόμους.
Μια τελευταία ερώτηση
Και μια τελευταία ερώτηση προς τον Συνήγορο του Πολίτη και τους εργαζομένους του:
Ως γνωστόν, από το 2015 ως το 2019 είχαμε πάνω από σαράντα ναυάγια με πάνω από 300 νεκρούς – ανάμεσά τους δεκάδες παιδιά και βρέφη.
Επίσης, επί ΣΥΡΙΖΑ συνέβησαν τέσσερις τραγωδίες ακριβώς στο Φαρμακονήσι: Στις 13 Σεπτεμβρίου 2015, όταν τη ζωή τους έχασαν 34 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 4 βρέφη και 11 μικρά παιδιά. Στις 9 Δεκεμβρίου 2015, όταν την ζωή τους έχασαν 16 άνθρωποι, ανάμεσά τους και έξι παιδιά και ένα βρέφος. Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, όταν τη ζωή τους έχασαν 13 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και 7 παιδιά. Και στις 22 Ιανουαρίου 2016, στο Φαρμακονήσι έχασαν τη ζωή τους 6 παιδιά και 2 γυναίκες.
Επιπλέον, στις 28 Οκτωβρίου 2015 συνέβη ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Ανοικτά της Εφταλούς, πολύ κοντά στο Μόλυβο, στη βόρεια Λέσβο χάθηκαν πάνω από 40 άνθρωποι, ανάμεσά τους πάνω από δέκα παιδιά ηλικίας λίγων μηνών έως 5-6 ετών.
Μήπως μπορούν ο Συνήγορος του Πολίτη και οι υπάλληλοί του να μας πουν αν έχουν εκδώσει κάποιο πόρισμα για τα παραπάνω πολύνεκρα ναυάγια;
Γιατί, αν θυμάμαι καλά, εκείνο τον καιρό εκδίδονταν πορίσματα για την Προστασία Υγροτόπου Εκβολών Αποσελέμη Ποταμού Ηρακλείου Κρήτης, για την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, για ασφαλιστικά θέματα και τα λοιπά.
Το μεταναστευτικό ο Συνήγορος του Πολίτη το ξαναθυμήθηκε μετά πορίσματος το… 2021!
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πούμε κι’ άλλα για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
