Σημεία από την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην 87η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης

 

Νέα «Συμφωνία Αλήθειας»: Μεταρρύθμιση παντού - Νομιμότητα παντού

Σημεία από την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην 87η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης:

Οι δύο δεσμεύσεις προς τους πληγέντες

Βρέθηκα στον Έβρο και στη Θεσσαλία. Είδα τις καταστροφές, είδα και την απόγνωση των κατοίκων μπροστά στην επίθεση της φύσης και δύο είναι οι δεσμεύσεις μου:

• Πρώτον, πως ό,τι χάσαμε, πολιτεία και πολίτες, θα το ξαναχτίσουμε μαζί. Αλλά θα το ξαναχτίσουμε καλύτερα και χωρίς τα λάθη του παρελθόντος. Με ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, που θα φέρουν και πάλι στις περιοχές που επλήγησαν το ρυθμό στη ζωή, την κοινωνία, την οικονομία.
• Δεύτερη δέσμευσή μου: θα κάνουμε τα πάντα ώστε αυτή η άνιση μάχη μας με την κλιματική κρίση να μην γίνει μια μάχη χαμένη. Γιατί μπορεί η επέλαση της κλιματικής κρίσης -κλιματική κατάρρευση, θυμίζω, την αποκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών- να ξεπερνά συχνά τις δυνατότητες των κρατικών δομών, ενίοτε να ξεπερνά και τις δυνατότητες της ανθρώπινης, της επιστημονικής πρόβλεψης, αλλά με τη συστράτευση όλων η πατρίδα μας διαθέτει τις δυνάμεις να μείνει όρθια και, κυρίως, ανθεκτική απέναντι και σε τούτο τον καινούργιο εχθρό.

Συγκροτείται άμεσα ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας

Τα τελευταία χρόνια η Περιφέρεια Θεσσαλίας έκανε σίγουρα σημαντικές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις. Αν έγιναν όλες σωστά θα φανεί στον απολογισμό και από την έρευνα της Δικαιοσύνης. Όμως ένα είναι σίγουρο: ότι λείπει ο συνολικός σχεδιασμός, η σοβαρή επιστημονική τεκμηρίωση. Και, κυρίως, αυτό το οποίο λείπει είναι η γρήγορη ωρίμανση και κατασκευή των έργων που θα προκρίνονται.

Γι’ αυτό και με απόφαση μου συγκροτείται άμεσα ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, υπαγόμενος στα Υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος. Είναι ένα στοίχημα αυτό, το οποίο βάζουμε όλοι με τους εαυτούς μας, γιατί ο σκοπός αυτού του Οργανισμού θα είναι ο κεντρικός σχεδιασμός, πια, αλλά και η υλοποίηση σημαντικών αντιπλημμυρικών έργων. Αυτά τα καθήκοντα είναι σήμερα -το ξέρετε καλά- κατακερματισμένα σε διάφορους φορείς, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να εισηγηθούμε και να υλοποιήσουμε και μόνιμες λύσεις στον τομέα της άρδευσης.

Μονόδρομος η υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας υποχρεώνει να τα δούμε όλα διαφορετικά, και το ζήτημα των αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές.

• Έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι όσοι ασφαλίζουν τα ακίνητά τους για φυσικές καταστροφές θα έχουν σε πρώτη φάση μία έκπτωση της τάξης του 10%, στα πλαίσια ενός συστήματος κινήτρων και αντικινήτρων που θα ενθαρρύνουν την ασφάλιση.
• Δεν πρέπει, όμως, να σταματήσουμε μόνο εδώ. Η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να καταστεί άμεσα υποχρεωτική, ενώ θα προχωρήσει γρήγορα και η αναδιάρθρωση της ασφάλισης στην αγροτική παραγωγή.
• Και ναι, είναι καιρός να ξεκινήσει και στην Ελλάδα ένας δημόσιος διάλογος για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών, όλων των σπιτιών, όλων των παραγωγικών μονάδων από φυσικές καταστροφές.

Σε έναν τόπο που αντιμετωπίζει φωτιές, πλημμύρες αλλά και σεισμούς, η επιδίωξη αυτή γίνεται μονόδρομος. Είναι ταυτόχρονα και μία μορφή συλλογικής προστασίας στην οποία έχουμε χρέος να μετέχουμε όλοι. Το κράτος και πάλι -θέλω να το τονίσω αυτό- θα σταθεί στο πλευρό των πληγέντων.

• Έχουμε ήδη δημιουργήσει, όπως κάποιοι από εσάς γνωρίζετε, ένα ειδικό αποθεματικό για φυσικές καταστροφές, ύψους 300 εκατομμυρίων, που από το 2024 θα ενισχυθεί στα 600 εκατομμύρια. Αυτή η διαφορά, αυτά τα πρόσθετα 300 εκατομμύρια, θα προέλθουν από την αύξηση του φόρου ημερήσιας διαμονής από ένα έως έξι ευρώ, ιδίως στα πολυτελή ξενοδοχεία.
• Και βέβαια, η Πολιτεία θα απαιτήσει και από τον ιδιωτικό τομέα τη δική του θέση σε αυτό το μέτωπο της ανασυγκρότησης. Όχι μόνο με τεχνογνωσία, αλλά και με κεφάλαια. Μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες να γίνουν ανάδοχοι έργων υποδομής, σημαντικών έργων αναδάσωσης, οδικού δικτύου. Εταιρείες οικιακού εξοπλισμού να βοηθήσουν μέσα από εκπτώσεις που ήδη κάποιες έχουν εξαγγείλει για τους πληγέντες συμπολίτες μας, έτσι ώστε να ανακαινίσουν τα νοικοκυριά τους.
• Και βέβαια, ακμαίοι οργανισμοί, όπως η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, η οποία ήδη συνεισέφερε 50 εκατομμύρια ευρώ στο κοινό ταμείο της ανασυγκρότησης, αλλά και η Ένωση των Εφοπλιστών, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, οι απόδημοί μας να χρηματοδοτήσουν εθελοντικά αυτή τη νέα μεγάλη εθνική προσπάθεια.

«Μεγάλες αλλαγές» τώρα 

Θα περιγράψω και σήμερα αυτόν τον πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό για τον οποίο μίλησα ήδη στις Προγραμματικές Δηλώσεις στη Βουλή, εστιάζοντας όμως σε τρία πεδία, ειδικά σε τρία πεδία: στην οικονομία, τη νομιμότητα και τη Δικαιοσύνη, και σε ένα κράτος που θα υπηρετεί μία καλύτερη καθημερινότητα. Έτσι ερμηνεύω, άλλωστε, την ισχυρή λαϊκή εντολή του Ιουνίου να κάνουμε πραγματικότητα το σχέδιό μας.

«Μεγάλες αλλαγές» είναι το σύνθημα της φετινής ΔΕΘ. Μεγάλες αλλαγές τώρα, θα έλεγα. Και θα μετατρέψουμε σε δράση την ορμή των προωθητικών μοχλών που πλέον έχουμε, τη θετική εμπειρία μιας τετραετούς συνετής οικονομικής πολιτικής, το Ταμείο Ανάκαμψης και τους άλλους ευρωπαϊκούς πόρους που εμείς, αυτή η κυβέρνηση εξασφάλισε για την χώρα. Όπως και την επενδυτική βαθμίδα που αυτή η κυβέρνηση, όπως είχε δεσμευτεί, κατέκτησε. Ένα κλειδί για τον ευνοϊκότερο δανεισμό κράτους, επιχειρήσεων και νοικοκυριών, μια σφραγίδα εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας, αλλά και μια πηγή ανάπτυξης, με νέα κεφάλαια για θέσεις εργασίας, που η χώρα είχε στερηθεί επί χρόνια. Αυτό το δυναμικό τρίγωνο σηματοδοτεί το νέο μας ξεκίνημα. Θα το συνοδεύσω, ωστόσο, από μερικές σαφείς διευκρινίσεις: η επόμενη τετραετία θα είναι μια περίοδος επένδυσης στο αύριο αυτής της χώρας. Ένας χρόνος αφιερωμένος στη δημιουργία πλούτου. Όμως για να διανέμεται ο πλούτος, πρέπει πρώτα να παράγεται.

Οικονομία 

• Η κοινωνία θα υποδεχθεί το 2024 με την υλοποίηση περίπου του 50% των προεκλογικών οικονομικών μας δεσμεύσεων, ύψους 4,4 δισ. ευρώ.
  • Με πυρήνα εδώ την αύξηση των αμοιβών στο Δημόσιο κατά 10,5%, μετά από παραπάνω από δέκα χρόνια. Σχεδόν 660.000 υπάλληλοι θα δουν τις καθαρές τους αποδοχές ενισχυμένες κατά 1.500 ευρώ. Με λίγα λόγια, αποκτούν έναν πρόσθετο μισθό το χρόνο. Σε 1.340.000 δηλώσεις το αφορολόγητο αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, γιατί η πολιτική αυτής της κυβέρνησης είναι να στηρίξει την οικογένεια.
  • Σε 200.000 πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ μηδενίζεται, μόνιμα πια, η συμμετοχή στα φάρμακά τους.
  • Τις επόμενες μέρες ο αρμόδιος Υπουργός Ανάπτυξης θα ανακοινώσει μία σειρά από νέα μέτρα με στόχο οι τιμές σε βασικά προϊόντα να διατηρούνται σταθερές και όπου μπορούμε μειωμένες. Είναι ένα πρόσθετο ανάχωμα στις διεθνείς αυξήσεις. Ειδικά στα τρόφιμα ξέρουμε πολύ καλά ότι ο πόλεμος κατά της ακρίβειας, ειδικά τους επόμενους μήνες, θα είναι διαρκής και έντονος.
  • Όσον αφορά το «Market Pass», θα συνεχιστεί ως το τέλος του χρόνου, όμως μόνο στη Θεσσαλία και στον Έβρο. Είναι μία αναπροσαρμογή που επιβάλλουν οι συνθήκες και η αλληλεγγύη που πρέπει να δείξουμε σε αυτές τις δύο περιοχές. Αλλά είναι και κάτι που επιβάλλεται από τον εθνικό μας στόχο: η οικονομία μας να έχει στο τέλος του έτους πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί, είναι αδιαπραγμάτευτος για την κυβέρνηση και για το οικονομικό επιτελείο.
• Όμως, μέσα σε αυτούς τους στόχους έχουμε τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε μια σειρά από σημαντικές κινήσεις τις οποίες έχουμε εξαγγείλει:
  • 150 ευρώ «Youth Pass» σε 200.000 18άρηδες και 19άρηδες.
  • Διπλασιάζουμε τον προϋπολογισμό του προγράμματος «Σπίτι Μου» για νέους συμπολίτες μας από 25 έως 39 ετών, έχουν ήδη εγκριθεί σχεδόν 5.000 χαμηλότοκα δάνεια. Στόχος μας είναι να αποκτήσουν σπίτι συνολικά 10.000 νέοι. Και με μια σειρά από παράλληλες δράσεις θα ευνοηθούν με τον έναν ή άλλο τρόπο περίπου 150.000 συμπολίτες μας, για να μπορέσουν να αποκτήσουν πιο προσιτή στέγη.
  • Σταθερή και αδιαπραγμάτευτη παραμένει η βοήθεια στους πιο ευάλωτους. Από τον Δεκέμβριο, αυξάνεται κατά 8% το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Θα καταβληθεί, πριν το τέλος του χρόνου, και πάλι έκτακτη βοήθεια σε όσους αδικεί η προσωπική διαφορά Κατρούγκαλου, με έμφαση στους χαμηλοσυνταξιούχους. Ενώ τον Ιανουάριο ακολουθεί νέα ετήσια αύξηση για όλους τους συνταξιούχους.
  • Στο επόμενο διάστημα θα επιστραφεί ο Ειδικός Φόρος στο αγροτικό πετρέλαιο, θα συνεχίσουμε να εκταμιεύουμε το επίδομα θέρμανσης με περισσότερους δικαιούχους, ειδικά με έμφαση στις οικογένειες με παιδιά.
  • Συμπληρωματική πρόνοια θα υπάρξει και για το ρεύμα για τους πιο ευάλωτους καταναλωτές.
  • Τον Απρίλιο έρχεται και νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.
  • Θυμίζω, τέλος, ότι υλοποιείται ήδη μία ακόμα προεκλογική μας δέσμευση: σε λίγο οι συνταξιούχοι που εργάζονται δεν θα επιβαρύνονται με τη μηνιαία μείωση των αποδοχών τους κατά 30%. Αντίθετα, θα καταβάλλουν μόνο μία εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών τους, και αυτό μάλιστα με πλαφόν το οποίο θα καθοριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Εργασίας.
• Τα επιδόματα ήταν και είναι χρήσιμα, είναι βοηθητικά όμως. Η ακρίβεια αντιμετωπίζεται με αυστηρότατο έλεγχο στην αγορά, αλλά κυρίως με την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, όπως κάναμε συστηματικά όλα αυτά τα χρόνια.
  • Αυτήν ακριβώς την πολιτική υπηρετεί μία ακόμα απόφασή μου την οποία ανακοινώνω σήμερα: από την 1η Ιανουαρίου 2024 ξεπαγώνουν οι «τριετίες» και κάθε επίδομα προϋπηρεσίας που βρισκόταν σε αναστολή από το 2012. Πρακτικά, αυτό που κάνουμε, επειδή έχουμε εμπιστοσύνη στη δυναμική της ελληνικής οικονομίας, φέρνουμε νωρίτερα κατά ένα με δύο χρόνια κάτι που θα ίσχυε, με βάση νόμο του 2012, μόνο όταν η ανεργία έπεφτε κάτω από το 10%. Τώρα όμως, όλοι οι νέοι μισθωτοί θα έχουν υψηλότερες αποδοχές που θα αυξάνονται πια με το χρόνο.
  • Μία δεύτερη σημαντική διαρθρωτική παρέμβαση είναι η εξυγίανση και η ενίσχυση του ανταγωνισμού των πιστωτικών ιδρυμάτων. Θέλουμε να στηρίξουμε τον πέμπτο τραπεζικό πυλώνα.
    • Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα για παροχή δανείων σε μη τραπεζικούς φορείς -είναι σημαντικό να έχουμε περισσότερο ανταγωνισμό στη χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, πάντα υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
    • Θα συνεχίσουμε το σχέδιο «Ηρακλής», αλλά με πολύ πιο συγκεκριμένους, ακριβείς όρους προστασίας των δανειοληπτών και σωστής ενημέρωσής τους από τους servicers, με ξεκάθαρο κανόνα δεοντολογίας τον οποίο πρέπει όλοι να υπακούουν.
    • Ακολουθεί η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των κρατικών ομολόγων, θέλουμε να ενθαρρύνουμε τα ομόλογα ως μια εναλλακτική επιλογή αποταμίευσης, η μείωση στο μισό του φόρου των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, αλλά και κάτι πολύ σημαντικό το οποίο είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εσάς δεν το γνωρίζετε καν: η ανάδειξη και η στήριξη της υπηρεσίας IRIS. Η υπηρεσία IRIS είναι μία υπηρεσία η οποία υπάρχει, λειτουργεί σήμερα. Σας δίνει τη δυνατότητα να διακινείτε ποσά έως 500 ευρώ ημερησίως χωρίς καμία τραπεζική προμήθεια.
  • Και η τρίτη παρέμβαση, δομική, απαντά σε ένα ζήτημα το οποίο έχουμε συζητήσει πολλές φορές και αυτό δεν είναι άλλο από την ασύδοτη βραχυχρόνια μίσθωση. Ναι, θέλουμε τη βραχυχρόνια μίσθωση, είναι ένα ανταγωνιστικό προϊόν το οποίο στηρίζει την ελληνική οικονομία και το εισόδημα των ιδιοκτητών ακινήτων, όμως είναι μια δραστηριότητα που σε διάφορες περιοχές της χώρας έχει εκτοξεύσει τα ενοίκια και έχει στρεβλώσει και τον ανταγωνισμό, ειδικά στον τουρισμό. Από τον Ιανουάριο, λοιπόν, τα εισοδήματα από τέτοιες μισθώσεις, από τρία ή περισσότερα ακίνητα, θα υπόκεινται σε ΦΠΑ και στα τέλη που ισχύουν για ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
• Σήμερα επαναλαμβάνω το αυτονόητο: οι φοροφυγάδες θα υποχρεωθούν στο αυτονόητο. Να κάνουν τι; Να πληρώσουν, επιτέλους, τους φόρους που αναλογούν στο πραγματικό τους εισόδημα. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται δέκα συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα ξεδιπλωθούν τους επόμενους μήνες. Είναι μέτρα που υπηρετούν τον ορθολογισμό στην αγορά, αλλά κυρίως τη δικαιοσύνη στην κοινωνία.
  • Ως την άνοιξη του 2024, λοιπόν, θα έχουμε επιτέλους συνδέσει 450.000 ταμειακές μηχανές με τα POS.
  • Οι ηλεκτρονικές πληρωμές θα επεκταθούν σε όλη την λιανική αγορά, υποχρεωτικά όμως -προσέξτε- και στις αγοραπωλησίες ακινήτων, όπου καταργούνται πια οριστικά τα μετρητά.
  • Παράλληλα, δρομολογούνται τα ψηφιακά τιμολόγια και τα ηλεκτρονικά βιβλία, τα δηλωμένα έσοδα του φορολογούμενου δεν θα μπορεί, πια, να υπολείπονται εκείνων που προκύπτουν από την ηλεκτρονική ενημέρωση.
  • Ενώ, πολύ σημαντικό, ως έξοδα, ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, θα υπολογίζονται μόνο όσα έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα του «myDATA».
  • Από τον Ιανουάριο, επίσης, ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής και όλα τα στοιχεία του ηλεκτρονικού εμπορίου θα πρέπει να διαβιβάζονται στην ΑΑΔΕ.
  • Τα περισσότερα προνοιακά επιδόματα θα πληρώνονται μόνο μέσω πιστωτικών καρτών και
  • οι συναλλαγές άνω των 500 ευρώ με μετρητά, οι οποίες απαγορεύονται, στο εξής θα έχουν πρόστιμο διπλάσιο του ύψους τους.

Δεν γίνεται σήμερα επτά στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες να δηλώνουν ετήσια έσοδα ακόμα και κάτω από τον κατώτατο μισθό. Ούτε βεβαίως να υπάρχουν επιχειρηματίες με αυξημένα κέρδη χωρίς αυξημένες υποχρεώσεις. Γι’ αυτό και, πέραν των όσων παρουσίασα, πολύ σύντομα το Υπουργείο Οικονομικών θα εισηγηθεί ένα σύνολο δίκαιων θεσμικών μεταρρυθμίσεων για τα ζητήματα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Οι φόροι στηρίζουν το εθνικό ταμείο και επιστρέφουν με έργα στην κοινωνία. Είναι ο λόγος για τον οποίο το φορολογικό σύστημα αποτελεί τον κεντρικό βηματοδότη κάθε ανοικτής κοινωνίας. Η φοροδιαφυγή είναι μια κατάρα διπλή: είναι αντικοινωνική, είναι αντιεπιχειρηματική. Οι λέξεις «φιλελευθερισμός» και «φοροδιαφυγή» είναι πάντα λέξεις αντίθετες.

Νομιμότητα - Δικαιοσύνη

Η νομιμότητα, άλλωστε, σε όλες τις εκφάνσεις, γίνεται ένα στοίχημα της εποχής. Και γίνεται το πεδίο της μεγάλης σύγκρουσης με όποια συντεχνία εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό. Όχι μόνο με τους φοροφυγάδες. Με κάθε εστία παρασιτισμού.

Με άλλα λόγια, ανοίγουμε μέτωπο με τον κρατικό θύλακα ο οποίος αδιαφορεί. Ανοίγουμε μέτωπο, όμως, και με τον πολίτη, ο οποίος ανάβει ανεύθυνα φωτιά στο ακαθάριστο οικόπεδο του. Με τα κυκλώματα των διακινητών μεταναστών από το εξωτερικό, αλλά και με τους χούλιγκανς. Τους καταπατητές του δημόσιου χώρου στο εσωτερικό, είτε αυτό λέγεται πανεπιστήμιο είτε λέγεται παραλία είτε λέγεται δρόμος. Όπως ανοίγουμε μέτωπο, ναι, και με τους λίγους δικηγόρους και δικαστές που καθυστερούν την απονομή της Δικαιοσύνης. Γιατί και αυτή αποτελεί φρένο που καθυστερεί τον εκσυγχρονισμό. Θέλουμε, όπως βλέπετε, ένα διαφορετικό πολιτικό υπόδειγμα, όχι μόνο για να το αναδείξω ως κεντρική πολιτική επιλογή, αλλά κυρίως ως καταλύτη μιας καθημερινής στάσης.

• Η μεν πολιτεία, δεν είναι η δουλειά της να είναι αρεστή. Είναι καλό να είναι και αρεστή, αλλά πρωτίστως πρέπει να είναι λειτουργική.
• Οι δε πολίτες, από ιδιώτες να γίνουν μέτοχοι της δημόσιας ευθύνης. Παντού. Παντού. Από τα εισοδήματα που δηλώνουν μέχρι τα σκουπίδια που ανακυκλώνουν.

Διότι αυτή η αμοιβαία αδράνεια και αυτή η σκυταλοδρομία, τελικά, της συνενοχής, αποτελούν βασικές αιτίες της κακοδαιμονίας: το κράτος να αφήνει τρύπες στα δίχτυα ελέγχου, αυτές τις τρύπες συνήθως τις προσπερνούν τα μεγάλα ψάρια, τα μικρά ψάρια αισθάνονται οτι αδικούνται, ωστόσο αργότερα καταλήγουν και αυτά να το μιμούνται. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Απλώνεται μια αίσθηση αυθαιρεσίας. Μια αίσθηση γενικευμένης ανομίας. Είναι ένα σαράκι το οποίο κατατρώει την ουσία της συλλογικής συνοχής που είναι η εμπιστοσύνη. Δεν με ενδιαφέρει, λοιπόν, αν κάποιοι το υπερασπιστούν. Ακόμη και αν πρόκειται για μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες, για κολοσσούς των τροφίμων, για ισχυρούς της ενέργειας ή του ποδοσφαίρου, για κομματικούς φίλους που ζητούν κάποιο ρουσφέτι. Δεν συγκυβερνούμε μαζί τους. Στην αδικία αντιτάσσουμε την ισονομία. Δεν σας μιλάω για πράγματα τα οποία θα γίνουν. Σας μιλάω για πράγματα τα οποία γίνονται ήδη. Και δεν είναι τυχαίο ότι:

• Η πολιτεία ξεκίνησε το κυνήγι της παρανομίας από τη Μύκονο και όχι από ένα ψαρονήσι.
• Τα πρώτα πρόστιμα μπήκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις, που θεωρούσαν ότι επειδή είναι τόσο μεγάλοι κι επειδή πίστευαν ότι μπορούσαν να σηκώσουν πέντε τηλέφωνα να μιλήσουν σε πέντε γνωστούς, ότι θα γλίτωναν την εφαρμογή του νόμου. Εκεί μπήκαν τα πρώτα πρόστιμα, όχι στα μικρά μαγαζάκια της γειτονιάς.
• Το καλοκαίρι απελευθερώθηκαν 10.000 τετραγωνικά μέτρα καταπατημένων ακτών σε διάσημους προορισμούς, όχι στις οικογενειακές παραλίες. Αυτό είναι ένα νέο κίνημα, το κίνημα της καθημερινότητας με κανόνες.

Η πρόθεσή μας έχει ήδη καταγραφεί. Εκατομμύρια πρόστιμα μέσα σε τρεις μήνες, παραπάνω από 35.000 φορολογικές παραβάσεις, σχεδόν 50 επιχειρήσεις στις οποίες μπήκε λουκέτο, 2.500 εξορμήσεις που εντόπισαν 400 καταπατήσεις. Στο ίδιο διάστημα αποκαταστάθηκαν καταλήψεις σε έξι δημόσια κτίρια, σε πανεπιστήμια, που αποτελούσαν στέκια παρανομίας.

Αλλά ας μην κρυβόμαστε. Αυτή η μάχη είναι μια μάχη άνιση και δύσκολη. Υπάρχουν, όμως, και πιο εύκολες μάχες οι οποίες είναι στο χέρι μας να κερδηθούν. Να μην ταλαιπωρούνται, για παράδειγμα, οι οδηγοί, επειδή λείπει η Τροχαία από τον δρόμο. Ούτε να μην ελέγχονται χώροι με γνωστή παραβατικότητα, όπως δρόμοι όπου γίνονται κόντρες. Με άλλα λόγια, το μεγάλο πρόβλημα δεν μπορεί να γίνεται άλλοθι για ανοχή στο μικρό.

Και μιας και μιλάμε για αστυνόμευση, με εντολή μου στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη αποδεσμεύονται μέσα στον επόμενο μήνα 2.500 στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. από τη φύλαξη των δημοσίων προσώπων. Πρώτη η δική μου ασφάλεια μειώνεται στο μισό. Αυτό θα ισχύσει για Υπουργούς, βουλευτές, αξιωματούχους. Αυτοί οι αστυνομικοί πρέπει να είναι στο δρόμο, στα Αστυνομικά Τμήματα. Όσο για επιχειρηματίες και άλλους παράγοντες, λυπάμαι, στο εξής ας χρηματοδοτούν οι ίδιοι την προστασία τους.

Να γιατί το σύνθημα «νομιμότητα παντού» γίνεται τίτλος και του επόμενου κύματος των μεταρρυθμίσεων. Με τη Δικαιοσύνη στο επίκεντρο, να πολεμά πριν από όλα την ατιμωρησία.

• Και εξηγούμαι: σήμερα πρακτικά κάθε φυλάκιση ως πέντε χρόνια αναστέλλεται ή μετατρέπεται. Όσοι παρανομούν δεν έχουν τελικά το φόβο της ποινής, αποθρασύνονται, ξανακάνουν τα ίδια εγκλήματα. Δρομολογούμε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης μια σειρά από στοχευμένες παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα. Παραβάτες αδικημάτων που θεωρούνται μικρά αλλά κοστίζουν ζωές και περιουσίες μπορούν να φυλακίζονται και με την πρωτόδικη απόφαση. Από τον οδηγό που με ευθύνη του σκοτώνει στο δρόμο μέχρι τις συμμορίες διαρρηκτών και από τους εξ αμελείας εμπρηστές μέχρι τους τραμπούκους των πανεπιστημίων και των γηπέδων.
• Δεύτερη κατεύθυνση δεν είναι το βάρος των ποινών, όσο η εφαρμογή τους. Κάποιος καταδικάζεται για 15 χρόνια και αποφυλακίζεται στα πέντε.
• Και τρίτον, οι γρήγορες αποφάσεις. Με μέτρα όπως η καθιέρωση της μίας και μόνης αναβολής στις δίκες, η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, ώστε να προσεγγίσουμε έως το 2027 τους χρόνους αποφάσεων στην Ευρώπη.

Οι επιδόσεις του κράτους

Κυρίες και κύριοι, εάν η οικονομία και η νομιμότητα είναι δύο μέτωπα της νέας μάχης, το τρίτο αφορά τις επιδόσεις του κράτους.

• Με πρώτο τον τομέα της υγείας, με αιχμή το νέο ΕΚΑΒ. Μετά από 40 χρόνια προχωράει πια σε μια ριζική ανασυγκρότηση, 800 νέες προσλήψεις, καινούργια ασθενοφόρα, ενιαίο κέντρο συντονισμού σε κάθε Περιφέρεια της χώρας. Ένας «Πύργος Ελέγχου», ώστε στα υπερεπείγοντα περιστατικά να μπορεί να φτάνει σε δέκα λεπτά. Τα κάναμε όλα αυτά στην διάρκεια της πανδημίας. Δεν υπάρχει κανείς λόγος γιατί δεν μπορούμε να τα ξανακάνουμε τώρα. Και έξι βάσεις ιατρικών ελικοπτέρων που θα μεριμνούν για τις διακομιδές σε απομακρυσμένα σημεία της επικράτειας. Ένα πρόγραμμα το οποίο θα εξελιχθεί πολύ γρήγορα. Συνεχίζεται η αναβάθμιση στα Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών σε 96 νοσοκομεία, η αναβάθμιση 156 Κέντρων Υγείας, 10.000 νέες προσλήψεις υγειονομικών, ψηφιακός ιατρικός φάκελος, η επέκταση των δωρεάν προληπτικών εξετάσεων.
• Μεταρρύθμιση στην καθημερινότητα, ωστόσο, σημαίνει και μεταρρύθμιση στην εργασία. Το νέο πλαίσιο επιτρέπει, πλέον, νόμιμα στον εργαζόμενο να συμπληρώνει το εισόδημά του με μία δεύτερη δουλειά μερικής απασχόλησης. Αλλά και στον εργοδότη να συνάπτει συμβάσεις που να αντιστοιχούν στο φόρτο της εργασίας. Όλα αυτά χωρίς να αμφισβητείται ούτε το οκτάωρο, ούτε η ανάπαυση των 11 ωρών, όπως κάποιοι συστηματικά ισχυρίζονται, παραπληροφορώντας την ελληνική κοινωνία.
• Δυο κουβέντες για την ενέργεια. Οι αλλαγές συνοψίζονται στον στόχο μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια το 80% της κατανάλωσης από ρεύμα να προέρχεται από τον ήλιο και τον άνεμο. Να τελειώσουμε, επιτέλους, δύο χρόνια νωρίτερα με όλες τις μονάδες διαχείρισης αποβλήτων. Να βάλουμε πάνω από 10.000 φορτιστές αυτοκινήτων σε όλες τις πόλεις. Είναι μία πρόκληση οικολογική, εξασφαλίζει καθαρό περιβάλλον, είναι όμως και μία τεράστια οικονομική ευκαιρία για τη χώρα: φθηνό ρεύμα στα νοικοκυριά, επενδύσεις στον τόπο.
• Τέλος, για το ίδιο το κράτος, το οποίο οφείλει να αλλάξει τον εαυτό του, αξιολογώντας το δυναμικό του, απλοποιώντας χιλιάδες διοικητικές διαδικασίες, επιστρατεύοντας την τεχνολογία, χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη-μία τεράστια ευκαιρία, πρόκληση, κίνδυνο, απειλή υπό προϋποθέσεις, αλλά εμείς να δούμε τη θετική της πλευρά για το πώς μπορεί να βελτιώσει την καθημερινότητά της.
  • Αλλά θέλω να σταθώ ιδιαίτερα σε ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών το οποίο ήδη ετοιμάζεται για διαβούλευση, που καθιερώνει δείκτες απόδοσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Θέλω ο κάθε κάτοικος να ξέρει τις δράσεις του Δήμου του. Το ποσοστό ανακύκλωσης από τα απορρίμματα, πόσο προσωπικό απασχολείται στην καθαριότητα, ποια είναι η φροντίδα για τα παιδιά, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τα άτομα με αναπηρία στην περιοχή. Πώς θα εξορθολογήσουμε τη λειτουργία, ενσωματώνοντας στους Δήμους 1.200 οργανισμούς. Αυτό σημαίνει εξοικονόμηση πόρων, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Νέα «Συμφωνία Αλήθειας»: μεταρρύθμιση παντού - νομιμότητα παντού

Και οι πολίτες, που ξέρω ότι σήμερα αισθάνονται -ας μην κοροϊδευόμαστε- ανασφάλεια και πρέπει αυτή την αίσθηση να μπορέσουμε να την γκρεμίσουμε. Να αισθάνονται ασφαλείς και κυρίως να αισθάνονται ότι κάθε στιγμή, αν τους τύχει κάτι δύσκολο, το κράτος θα είναι εδώ για να τους βοηθήσει. Πολύ περισσότερο έχουν σημασία όλα αυτά όταν οι καιροί μας γίνονται πλέον καιροί πολυκρίσεων, κάτι που μετατρέπει την κοινωνική εμπιστοσύνη σε κρίκο συνοχής, ανθεκτικότητας και βατήρα συλλογικής δημιουργίας. Αυτή είναι η βάση του πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού που επαγγελόμαστε.

Συνεπώς, η μεταρρύθμιση παντού και η νομιμότητα παντού γίνονται όροι του νέου συμβολαίου μας, αυτή η νέα «Συμφωνία Αλήθειας» που πρέπει να υπογράψουμε. Γιατί στην καθημερινότητα του πολίτη αποκρυσταλλώνονται και όλες οι ανάγκες ενός τόπου. Καθώς θα την αλλάζουμε, θα αλλάζουμε μαζί της. Θα αλλάζουμε και την ίδια την Ελλάδα.