Η ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αστυπάλαια

 

Ολόκληρη η ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη (σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά):

Αγαπητέ Περιφερειάρχη, αγαπητέ Δήμαρχε,

Κύριοι Υπουργοί,

Κύριε Πρόεδρε του Volkswagen Group, αγαπητέ Herbert,

Κύριε Πρέσβη (της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας),

Κυρίες και κύριοι,

Εάν κάποιος αναζητήσει εντατικά μπορεί να δει κάποιες εικόνες από το μέλλον στα πιο απροσδόκητα, αναπάντεχα μέρη.

Πάρτε για παράδειγμα αυτό το μικρό, βραχώδες νησί στο δυτικό τμήμα της Δωδεκανήσου. Περισσότερα από 2.000 χιλιόμετρα μακριά από το εργοστάσιο προηγμένης τεχνολογίας της VW στο Βόλφσμπουργκ. Ένα νησί που συνδέεται με έναν αρχαίο πολιτισμό, με μια πλούσια κουλτούρα, ένα πλούσιο παρελθόν και ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον.

Ωστόσο, αυτό που υλοποιούμε εδώ στην Αστυπάλαια δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια νέα αρχή.

Μια πύλη προς ένα πιο καθαρό, πιο πράσινο, πιο αειφόρο κόσμο, πέρα από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Εκεί που η ενέργεια τροφοδοτεί τις ζωές μας, χωρίς να βλάπτει τον πλανήτη μας.

Αυτό που κάνουμε εδώ αποτελεί ένα μικρό αλλά πολύ σημαντικό γρανάζι στη συλλογική μας προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Και μην έχετε καμία αμφιβολία, είναι όντως μια έκτακτη ανάγκη, και μάλιστα πρωτοφανούς κλίμακας. Ο πλανήτης θερμαίνεται με ταχείς ρυθμούς. Οι συνέπειες γίνονται αισθητές παντού.

Υπερβολικά πολλοί περιμένουν από άλλους να αντιμετωπίσουν αυτή την έκτακτη ανάγκη. Άλλοι περιμένουν για αυτή την στιγμή της «αλματώδους προόδου», την στιγμή «εύρηκα», το μαγικό ραβδάκι που θα επιλύσει την κλιματική κρίση. Φοβάμαι πως τα πράγματα δεν θα γίνουν έτσι.

Αντιθέτως, για να ανταποκριθούμε στην έκτακτη αυτή ανάγκη, θα χρειαστεί τόλμη. Θα πρέπει να αντιδράσουμε συλλογικά. Με συλλογική δράση με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, σε πολλα πεδία και ταυτόχρονα.

Στην Ελλάδα, κάνουμε αυτό που μας αναλογεί. Έχουμε επισπεύσει την πλήρη απολιγνιτοποίηση της παραγωγής ενέργειας, εστιάζοντας τις προσπάθειές μας στη δημιουργία «πράσινων» θέσεων εργασίας, σε περιοχές της χώρας που εξαρτόνταν σε σημαντικό βαθμό από τη βαριά βιομηχανία.

Μέχρι το 2030, δύο στις τρεις κιλοβατώρες που θα καταναλώνονται στην Ελλάδα θα προέρχονται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Μέσω ενός άνευ πρωτόγνωρου προγράμματος, κάνουμε την Ελλάδα πιο αποδοτική ενεργειακά, όσον αφορά τις κατοικίες αλλα και τους χώρους εργασίας, αποθηκεύοντας θερμότητα το χειμώνα και προσφέροντας δροσερό περιβάλλον το καλοκαίρι, χωρίς την ανάγκη για κλιματισμό που είναι τόσο ενεργοβόρος.

Τον Απρίλιο ήμασταν μια από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που υπέβαλε το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το «Ελλάδα 2.0». Πρόκειται για έναν μεγάλο αριθμό επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που θα μας βοηθήσουν να επιταχύνουμε τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε μια πιο πράσινη οικονομία. Και να κινηθούμε προς ένα πιο καθαρό περιβάλλον με την αναδάσωση και την εμφύτευση 30 εκατομμυρίων νέων δέντρων.

Η μέριμνα για το περιβάλλον μας δεν είναι, φυσικά, κάτι καινούριο για την Ελλάδα. Αλλά ούτε είναι κάτι καινούργιο και η σύμπραξη του κράτους με τον ιδιωτικό τομέα.

Πίσω μου μπορείτε να δείτε παραδείγματα του τι σήμαινε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας πριν από εκατοντάδες χρόνια. Τη δουλειά των παραδοσιακών ανεμόμυλων θα την κάνουν πλέον σύγχρονοι ανεμόμυλοι και ηλιακά κύτταρα για την παροχή «καθαρής» ενέργειας. Έχει ενδιαφέρον μια ιστορική πληροφορία: το μακρινό 1889 ψηφίστηκε η πρώτη «πράσινη» διάταξη στη νομοθεσία της χώρας, η οποία όριζε ότι «Αι καπνοδόχαι εργαστηρίων παραγωγής φωτός και ηλεκτρικής δυνάμεως δεν πρέπει να εκβάλλωσι πυκνόν καπνόν». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση των πρώτων φίλτρων για την προστασία του περιβάλλοντος.

Εμπνευστής εκείνου του πρωτοποριακού νόμου ήταν ο μεταρρυθμιστής Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, ο οποίος θέλησε να συνδυάσει την ιδιωτική παραγωγή ενέργειας με την κρατική πρόνοια για τη δημόσια υγεία. Μια προοδευτική ιδέα με μια ισχυρή κοινωνική διάσταση. Τα πρώτα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας θα αναπτύσσονταν αλλά όχι σε βάρος του καθαρού αέρα.

Το προοδευτικό αυτό πνεύμα είναι σήμερα το ίδιο ζωντανό όπως ήταν το 1889. Όπως η Αθήνα καλωσόρισε το 1889 το φως του μέλλοντος, σήμερα, το 2021, η Αστυπάλαια φωτίζει το αύριο για την επόμενη γενιά.

Και πάλι είναι το κράτος, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, αγαπητέ Dr. Diess που βρίσκεται πίσω από το πρώτο «πράσινο», αειφόρο νησί της Μεσογείου.

Όπως περιέγραψε νωρίτερα και ο κύριος Φραγκογιάννης και ο Dr. Diess, τα σχέδιά μας για αυτό το πανέμορφο νησί είναι τολμηρά. Η Αστυπάλαια θα είναι το μέρος όπου θα γίνει η δοκιμή για την ενεργειακή μετάβαση. Ενέργεια που θα παράγεται εξ ολοκλήρου από τη φύση και η οποία θα τροφοδοτεί ένα αμιγώς ηλεκτρικό, πλήρως ενσωματωμένο σύστημα μεταφορών. Ένα κυκλικό ενεργειακό σύστημα που θα μας προσφέρει γνώσεις και διδάγματα, που ελπίζουμε ότι θα αξιοποιήσουμε μελλοντικά σε μεγαλύτερη κλίμακα ανά την Ελλάδα και όχι μόνο.

Για να το πετύχουμε, θα αντικαταστήσουμε τις τέσσερις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ντίζελ του νησιού με ένα σύστημα φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών, που θα μετατρέπουν τον ήλιο και τον άνεμο του νησιού – που όπως μπορείτε να επιβεβαιώσετε βρίσκεται σε αφθονία – σε ενέργεια. Ενέργεια που θα αποθηκεύεται σε συσσωρευτές ώστε οι νησιώτες να μπορούν να την χρησιμοποιήσουν στα νοικοκυριά τους αλλά και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που – ελπίζουμε – θα οδηγούν.

Τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα του νησιού, τα οχήματα της VW που βλέπετε σήμερα εδώ, θα χρησιμοποιηθούν για τις δημόσιες μεταφορές, από το Λιμενικό, την Αστυνομία και την Πολιτική Αεροπορία. Μέχρι και ηλεκτρικό ασθενοφόρο θα έχουμε για το Κέντρο Υγείας του νησιού.

Σημεία φόρτισης θα εγκατασταθούν σε όλο το νησί. Έχουμε ήδη 12 σημεία φόρτισης και -όπως αντιλαμβάνομαι- είναι η πιο «πυκνή» συγκέντρωση σημείων φόρτισης που μπορεί κανείς να βρει σε ένα μέρος στην Ελλάδα, αλλά θα υπάρξουν και άλλα. Στα μισά από αυτά η πρόσβαση θα είναι ελεύθερη. Σταδιακά θα προσφέρουμε 200 ηλεκτρικά αυτοκίνητα για ενοικίαση, πράγμα που σημαίνει πως οι επισκέπτες θα διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον βιώσιμο τουρισμό.

Η φιλοδοξία μας, αγαπητέ Δήμαρχε, δεν σταματά εδώ ωστόσο. Έχουμε ήδη ξεκινήσει δοκιμαστικά τη λειτουργία της πλατφόρμας e-astypalaia, μέσω της οποίας οι μόνιμοι κάτοικοι θα βοηθηθούν να αντικαταστήσουν καθένα από τα 1.500 συμβατικά τους οχήματα με ηλεκτρικά. Όπως είδατε, οι επιδοτήσεις είναι πολύ πιο γενναιόδωρες, σε σχέση με τις άλλες επιδοτήσεις για την ηπειρωτική χώρα. Θα υπάρξουν επιδοτήσεις όχι μόνο για Ι.Χ., αλλά και για ταξί, ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες και ηλεκτρικά ποδήλατα, αλλά και για τους σταθμούς φόρτισης που θα επιφέρουν αυτή την ηλεκτρική επανάσταση.

Μου προκαλεί δέος το γεγονός πως αυτή την διαδικασία θα επιβλέψουν, θα παρακολουθήσουν και θα παρατηρήσουν, θα ερευνήσουν δύο κορυφαία πανεπιστήμια. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πανεπιστήμιο του Strathclyde, τα οποία θα εργαστούν από κοινού με τη VW, επιβλέποντας και αξιολογώντας συστηματικά τον μετασχηματισμό της Αστυπάλαιας.

Οι μελέτες τους θα εστιάσουν στην γνώμη των κατοίκων για το νέο σύστημα κινητικότητας και ενέργειας, αλλά και στο ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη μετάβασή τους στην πράσινη ενέργεια. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα είναι διαθέσιμα σε όλους ώστε να βοηθήσουν και άλλες χώρες που θα επιδιώξουν δικές τους βιώσιμες ενεργειακές λύσεις.

Ως Πρωθυπουργό, αυτό που με συναρπάζει περισσότερο είναι οι δυνατότητες που βλέπουμε σήμερα στην Αστυπάλαια.

Η προοπτική να μεταφέρουμε τα διδάγματα αυτής της εμπειρίας σε άλλα νησιά.

Η δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τις γνώσεις που θα αντλήσουμε εδώ για να δημιουργήσουμε τα σωστά κίνητρα για την αλλαγή.

Η προοπτική αυτό το πιλοτικό έργο, που εφαρμόζεται δοκιμαστικά σε ένα νησί 1.300 μόνιμων κατοίκων, να μεταφερθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα σε άλλα μέρη της Ελλάδας και σε άλλες χώρες ανά την υφήλιο.

Θα πρέπει να φέρουμε την αλλαγή με πολύ γρήγορους ρυθμούς, ταχύτερα παρά ποτέ. Η εμπειρία των τελευταίων 18 μηνών μας έδειξε πως ο κόσμος μας είναι εύθραυστος, ότι εάν δεν φροντίσουμε τη φύση, αν δεν φροντίσουμε το φυσικό περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, ο κόσμος μας θα απειληθεί.

Αποδείξαμε όμως και τι είναι εφικτό όταν ενώνουμε τις δυνάμεις μας. Οι επιστήμονές μας «συμπίεσαν» το έργο μιας δεκαετίας σε εύρος μικρότερο του ενός χρόνου, ανακάλυψαν σε χρόνο ρεκόρ μια σειρά νέων εμβολίων και εφαρμόσαμε καινοτόμες τεχνολογίες όπως το mRNA.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι μόλις έναν χρόνο και κάτι μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, πάνω από 5,5 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί εδώ στην Ελλάδα. Δύο εκατομμύρια Έλληνες είναι τώρα πλήρως εμβολιασμένοι.

Και βέβαια, αγαπητέ Δήμαρχε, θα ήθελα να σας συγχαρώ καθώς στο νησί σας, στην Αστυπάλαια ένα πολύ πολύ υψηλό ποσοστό των εμβολίων αξιοποιήθηκε. Περίπου το 80% του πληθυσμού έχει ήδη εμβολιαστεί. Άλλωστε δώσαμε προτεραιότητα στα μικρά νησιά στο πρόγραμμα εμβολιασμού. Στέλνετε ένα πολύ πολύ θετικό μήνυμα στην υπόλοιπη χώρα για την αξία του εμβολιασμού.

Είμαι τόσο περήφανος που η τεχνολογία και οι ιδέες στις οποίες πρωτοστάτησε και τις οποίες προώθησε η Ελλάδα έχουν υιοθετηθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης. Είμασταν πρωτοπόροι στην έξυπνη χρήση διαγνωστικών τεστ με αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, στη χρήση η φόρμα εντοπισμού επιβατών (PLF) και φυσικά στο πιστοποιητικό εμβολιασμού ή αλλιώς το λεγόμενο «ψηφιακό πιστοποιητικό Covid», το οποίο τώρα είναι πραγματικότητα. Και είμαστε πολύ περήφανοι που μπορέσαμε να αποδείξουμε πως εάν η Ευρώπη θέλει να εργαστεί σε περιβάλλον συνεργασίας, μπορεί να φέρει αποτελέσματα για τους πολίτες της σε χρόνο ρεκόρ.

Το πνεύμα της συνεργασίας, η ταχύτητα δράσης, αυτή η αίσθηση αναγκαιότητας θα πρέπει να αποτελέσουν το μοντέλο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα γνωρίζουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα αν εργαστούμε από κοινού και όχι αν βρεθούμε ο ένας απέναντι στον άλλο, όταν συνεργαστούν ο ιδιωτικός τομέας, ο ακαδημαϊκός κόσμος, η κυβέρνηση και οι τοπικές κοινωνίες.

Αυτό ακριβώς κάνουμε εδώ στην Αστυπάλαια.

Θα ήθελα να κλείσω εκφράζοντας τις ευχαριστίες μου. Προς το Υπουργείο Εξωτερικών, τον Υφυπουργό κ. Φραγκογιάννη, που ήταν ο πρώτος που είχε αυτή την ιδέα. Όταν αρχίσαμε να μιλάμε για αυτό το πρότζεκτ, γνωρίζω πως ο Dr. Diess ήταν σκεπτικός, αλλά νιώθω τον ενθουσιασμό της ομάδας της VW τώρα που το έργο υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς. Αυτή είναι μια εκπληκτική ευκαιρία για την Ελλάδα, την Αστυπάλαια, τη χώρα. Θα παρακολουθούμε την πρόοδο του έργου με μεγάλο ενδιαφέρον. Θα είμαστε δίπλα στο νησί, την τοπική κοινωνία, θα βοηθήσουμε τη Volkswagen να βεβαιωθεί πως το πρότζεκτ αυτό θα έχει επιτυχία. Επομένως, θα ήθελα να ευχαριστήσω την ομάδα για την προσπάθεια που κατέβαλε για το έργο αυτό.

Επίσης, ευχαριστώ ιδιαιτέρως το Υπουργείο Περιβάλλοντος, τον Υπουργό και τη Γενική Γραμματέα Αλεξάνδρα Σδούκου, που ηγείται αυτής της προσπάθειας ηλεκτρικής κινητικότητας.

Αγαπητέ Περιφερειάρχη, σας ευχαριστώ.

Ευχαριστώ πολύ κύριε Δήμαρχε για τη στήριξη σας. Και να ευχαριστήσω όλους τους δημότες της Αστυπάλαιας που από την πρώτη στιγμή αγκάλιασαν αυτή την καινοτόμο ιδέα. Διότι δεν μπορούμε να κάνουμε πράξη την πράσινη μετάβαση αν οι πολίτες δεν αντιληφθούν πρώτοι ότι είναι προς όφελός τους. Και σας θέλουμε συμμάχους σε αυτή την προσπάθεια, διότι θα είναι προς όφελός σας τελικά. Καλύτερη ποιότητα περιβάλλοντος, καταπληκτική διαφήμιση για το νησί σας, παντού στον κόσμο. Φθηνότεροι λογαριασμοί τελικά ως προς την ίδια την κινητικότητα, αλλά νομίζω και αυτή η πολύ σημαντική αίσθηση και υπερηφάνεια που θα πρέπει να αισθάνεστε ως δημότες, ως κάτοικοι αυτού του όμορφου νησιού, ότι συμμετέχετε σε κάτι πραγματικά καινοτόμο, σε κάτι πραγματικά πρωτοποριακό που ελπίζουμε ότι μπορεί να γίνει το μοντέλο για όλα τα νησιά μας, αλλά να φέρει -όπως είπαμε και στην παρουσίαση- το μέλλον στην Αστυπάλαια πιο νωρίς από ό,τι θα ερχόταν υπό άλλες συνθήκες.

Αν δει κανείς εικόνες της Αστυπάλαιας από ψηλά, από το διάστημα ή κοιτώντας ένα χάρτη, βλέπει ένα νησί που μοιάζει εξαιρετικά με το σχήμα της πεταλούδας. Δεν θα μπορούσα να βρω καλύτερο συμβολισμό φύσης και μηχανικής από την πεταλούδα.

Ο κόσμος μας έχει εύθραυστες ισορροπίες. Αν ένα μικρό νησί σε σχήμα πεταλούδας μπορεί να παίξει ρόλο στην αλλαγή των ισορροπιών προς όφελος του φυσικού περιβάλλοντος, τότε αυτό το πενταετές πείραμα θα αξίζει τον κόπο.

Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας σήμερα εδώ. Εύχομαι καλή τύχη με το πρότζεκτ.