Τι δεν κάνουμε ποτέ την Μεγάλη Παρασκευή

Μεγάλη Παρασκευή: Ο τρόπος που τιμάται η μέρα σε διάφορα μέρη της χώρας – Τι λένε τα έθιμα; 

Οι παλιότερες νοικοκυρές έμεναν μέχρι αργά το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης κάνοντας δουλειές του σπιτιού γιατί όπως έλεγαν «Τη Μεγάλη Παρασκευή δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα, καμία δουλειά του σπιτιού».

Μάλιστα έβαφαν τα αυγά το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης και τα έκρυβαν για να μην τα βρει η πένθιμη μέρα. Η νηστεία επίσης γινόταν πιο σκληρή τη Μεγάλη Παρασκευή. Ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας, η Εκκλησία θυμίζει την πορεία του Ιησού προς τον Σταυρό και τον θάνατο, την ταφή του και εν τέλει την πλήρη επικράτηση του κακού επί του καλού μέχρι το δεύτερο να θριαμβεύσει με την Ανάσταση.

Σύμφωνα με τις ευαγγελικές περικοπές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί. Το μαρτύριό του κράτησε 6 ώρες, ώσπου, στις 3 το μεσημέρι, παρέδωσε το πνεύμα λέγοντας «τετέλεσθαι».

Τα έθιμα της Μ. Παρασκευής είναι πολλά και διαφορετικά σ’ ολόκληρη την χώρα.

Σε πολλές περιοχές της Ελληνικής επαρχίας, οι νοικοκυρές πριν βγει ο επιτάφιος, σκούπιζαν τους δρόμους και όταν περνούσε η πομπή, έβγαιναν στις πόρτες με ένα κεραμίδι, που είχε πάνω του αναμμένο καρβουνάκι με λιβάνι.

Στη Ναύπακτο, το βράδυ της Μ.Παρασκευής, πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, ακολουθούσαν την περιφορά του Επιταφίου, σχηματίζοντας πομπές, οι οποίες διέρχονται από το λιμάνι, όπου είναι αναμμένες δάδες ειδικά τοποθετημένες στις τάπες του Κάστρου, γύρω από το λιμάνι. Στο μέσον της εισόδου του λιμανιού οι δάδες σχημάτιζαν ένα μεγάλο σταυρό, που φωταγωγούσε ολόκληρο το λιμάνι παρουσιάζοντας μία φαντασμαγορική εικόνα.

Τη Μεγάλη Παρασκευή σε πολλές περιοχές επίσης κατά την περιφορά του Επιταφίου, σταματούν στις διασταυρώσεις και μνημονεύουν. Επίσης οι πόρτες των σπιτιών τους μένουν ανοιχτές, για να μπει μέσα η Θεία Χάρη.

Οι άνθρωποι πηγαίνουν νωρίτερα και τοποθετούν χώμα στα σημεία που θα σταματήσει ο επιτάφιος. Μόλις τελειώσει η λειτουργία, πηγαίνουν και παίρνουν από εκείνο το χώμα και το σκορπούν στο σπίτι για να χαθούν οι κοριοί.

Σε πολλά χωριά, όταν ο Επιτάφιος επιστρέψει στην εκκλησία, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την άλλη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες.

Τα λουλούδια αυτά, οι γυναίκες τα κρατούν ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδάκι βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.

Επίσης τη Μεγάλη Παρασκευή πολλοί πίνουν ξύδι. Επίσης, σε πολλά χωριά οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού. “Μάστορης-ξεμάστορης καρφί δεν εκάρφωνε”, λέει η λαϊκή παροιμία.

Στη Ζάκυνθο, η κατανυκτική ατμόσφαιρα και οι ιδιαιτερότητες του «Ζακυνθινού Πάσχα» με τα ιδιόμορφα «αντέτια» (έθιμα) το κάνουν να είναι ξεχωριστό. Το μεσημέρι της Μ.Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου πουδιασχίζει όλη την πόλη. Στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων, η περιφορά του Επιταφίου, σύμφωνα με παμπάλαιο τοπικό έθιμο, γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου, ενώ με την ανατολή του ηλίου, ο Δεσπότης σηκώνει την Ανάσταση. Με το πρώτο χτύπημα της καμπάνας, ο Δεσπότης αφήνει ελεύθερα άσπρα περιστέρια ενώ από το καμπαναριό πετάνε στο δρόμο πήλινα δοχεία, όπως και όλοι οι κάτοικοι του νησιού από τα παράθυρά τους.

Πηγή