Πως θα προστατέψουμε τα μάτια μας το καλοκαίρι;

Γράφει ο ο Δρ Αναστάσιος Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας

Η έκθεση στον ήλιο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι που η ηλιακή ακτινοβολία είναι εντονότερη, δεν επηρεάζει μόνο το δέρμα αλλά και τα μάτια μας. Η προστασία τους, λοιπόν, θα πρέπει να αποτελεί πάντοτε προτεραιότητα προκειμένου να αποφεύγονται οφθαλμολογικά προβλήματα που κυμαίνονται από τις απλές ρυτίδες γύρω απ’ αυτά έως κακοήθεις νεοπλασίες.

Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία, προδιαθέτει:

• Στις κακαίσθητες ρυτίδες από ακτινική βλάβη της ελαστίνης στο δέρμα.
•  Σε προνεοπλασματικές αλλοιώσεις του δέρματος, την ακτινική κεράτωση για παράδειγμα. 
• Σε κακοήθεις νεοπλασίες όπως είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ο οποίος είναι ο πιο συχνός τύπος και εντοπίζεται κυρίως στο κάτω βλέφαρο. 
• Σε σχηματισμό καταρράκτη στην τρίτη ηλικία.
• Σε αυξημένο κίνδυνο για εκφύλιση ωχράς κηλίδας στην τρίτη ηλικία.
• Στο οφθαλμικό μελάνωμα, μια πιο σπάνια αλλά αρκετά κακοήθη νεοπλασία, η οποία είναι πιθανόν να εμφανιστεί επίσης στα βλέφαρα σε ασθενείς με προδιαθέση και ιστορικό παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο.

Το οφθαλμικό μελάνωμα στα αρχικά στάδια δεν προκαλεί συμπτώματα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να διαγνωσθεί τυχαία κατά τη διάρκεια τυπικού οφθαλμικού ελέγχου. Όταν όμως δώσει συμπτώματα αυτά είναι: μειωμένη όραση, μυγάκια, αλλαγή χρώματος ίριδος, άλγος, έλλειμα στο οπτικό πεδίο. Αν το μελάνωμα εντοπίζεται στον επιπεφυκότα ή στην ίριδα μπορεί να φαίνεται σαν μια μαύρη/καφέ οζώδη μάζα η οποία παρουσιάζει αργή εξέλιξη».

Από τα πιο σημαντικά διαγνωστικά τεστ είναι η βυθοσκόπηση (έλεγχος του εσωτερικού του οφθαλμού) έπειτα από διαστολή κόρης. Εάν είναι πιθανή η διάγνωση μελανώματος, ο οφθαλμίατρος θα σας συστήσει πιο ειδικές εξετάσεις όπως: υπέρηχο, φλουοροαγγειογραφία, βιοψία και ίσως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Πιο επιρρεπή σε εμφάνιση μελανώματος είναι τα άτομα:
- με ανοιχτόχρωμο δέρμα, μαλλιά ή ανοιχτό χρώμα ματιών,
- με σπίλο βλεφαρικού/βολβικού επιπεφυκότος,
- με οφθαλμική/οφθαλμοδερματική μελανοκυττάρωση (σπάνια νόσος η οποία προκαλεί υπερμελάγχρωση του οφθαλμού και του δέρματος γύρω από αυτόν).

Τα μικρά μελανώματα μπορεί να θεραπευθούν με laser, ακτινοθεραπεία, βραχυθεραπεία, ενώ σε προχωρημένα στάδια ίσως απαιτηθεί εκκένωση του κόγχου. Τα αποτελέσματα της θεραπείας για το μελάνωμα του οφθαλμού εξαρτώνται από την ηλικία, την ύπαρξη/όχι μεταστάσεων, το χαρακτηριστικό του όγκου.

Πως λοιπόν θα προστατέψουμε τα μάτια μας;

Η αντιηλιακή αγωγή μεγάλου δείκτη στο δέρμα των βλεφάρων είναι απαραίτητη και συνήθως συστήνονται αντηλιακά μεγάλης προστασίας με δείκτη πάνω από 15, καθώς και η χρήση γυαλιών ηλίου καλής ποιότητας με φίλτρο για τις υπεριώδεις Α και Β.

Όμως τα αντηλιακά μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία στο δέρμα των βλεφάρων. Επίσης, η χρήση οποιασδήποτε αλοιφής ή λαδιού στα βλέφαρα έχει σαν αποτέλεσμα η ουσία αυτή να βρεθεί και μέσα στο μάτι. Έτσι θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί για την ποιότητα και την καθαρότητα των αντηλιακών που χρησιμοποιούμε, καθώς η είσοδος τους στα μάτια μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά μικροβίων.

Η καλύτερη τακτική πάντως για την προστασία των ματιών, ιδιαίτερα από το μελάνωμα, είναι να αποφεύγεται η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ιδιαίτερα μεταξύ 10:00 π.μ. και 15:00 μ.μ., όταν οι ακτίνες του ήλιου είναι ισχυρότερες. Γι' αυτούς τους λόγους συμβουλευτείτε τον οπτικό σας και μην ξεχνάτε την ετήσια οφθαλμολογική εξέταση.

Ο Δρ. Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελλόπουλος, είναι καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

health.in.gr