Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην εκδήλωση με τίτλο: «Μία οικογένεια για κάθε παιδί: Η νέα πολιτική για την αναδοχή και την υιοθεσία».
Στόχος της κυβέρνησης είναι κάθε παιδί να μπορεί να απολαύσει τη σταθερότητα και την αγάπη και τη θαλπωρή μιας λειτουργικής οικογένειας. Να του δοθεί η αποδοχή, η αγάπη, η αναγνώριση μέσα σε ένα πλαίσιο ζωής που μόνο το πρωταρχικό κύτταρο της κοινωνίας -δηλαδή η οικογένεια- μπορεί να του προσφέρει», τόνισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε εκδήλωση που διοργάνωσε στο Ζάππειο Μέγαρο το Υπουργείο Εσωτερικών με αντικείμενο τη νέα πολιτική για την αναδοχή και την υιοθεσία.
«Για να συμβεί αυτό πρέπει να διευκολυνθούν οι οικογένειες που επιθυμούν να υιοθετήσουν ή να φιλοξενήσουν παιδιά να το πράξουν γρήγορα, βάζοντας πάνω από όλα την ασφάλεια του παιδιού» ανέφερε ο Πρωθυπουργός και δεσμεύτηκε ότι έως το τέλος του 2020 θα έχουν εγγραφεί στο ηλεκτρονικό εθνικό μητρώο αναδοχής και υιοθεσίας όλα τα παιδιά που είναι ελεύθερα για υιοθεσία ή περιμένουν αναδοχή και βρίσκονται υπό την προστασία του κράτους. Προειδοποίησε δε ότι «όποιος φορέας δεν συμμορφώνεται με τη στοιχειώδη αυτή υποχρέωση θα πρέπει να του αφαιρείται η δυνατότητα να φροντίζει παιδιά».
Αναφερόμενος στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, ο Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε προσωπικά πως η πολιτεία θα είναι άτεγκτη απέναντι σε όσους εκμεταλλεύονται απροστάτευτα παιδιά ενώ προανήγγειλε τη θέσπιση οργανικών θέσεων Εισαγγελέων Ανηλίκων σε νησιά και άλλα σημεία όπου παρατηρούνται αυξημένες ροές αλλά σήμερα δεν υπάρχουν τέτοιες υπηρεσίες.
Ο χαιρετισμός του Πρωθυπουργού έχει ως εξής:
«Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κυρία Khan για τα ενθαρρυντικά σας λόγια. Και η στήριξή σας σημαίνει πολλά για την προσπάθεια αυτής της κυβέρνησης να διευθετήσει αυτό το θέμα.
Κυρία Υφυπουργέ, κυρίες και κύριοι βουλευτές, κυρίες και κύριοι,
Μία αφρικάνικη παροιμία λέει ότι «χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί». Με αυτό τον τρόπο, τονίζει αυτό που είναι γνωστό σε όλους μας, τη συλλογική ευθύνη που έχουμε ως κοινωνία για την ανατροφή των παιδιών. Για τις εμπειρίες που διαμορφώνουν, για την παιδική, την εφηβική ηλικία που τους επιτρέπουμε να έχουν. Γνωρίζουμε καλά ότι τα παιδιά που περιέρχονται στην ευθύνη του κράτους, είναι από οικογένειες που δεν λειτουργούν καλά, δοκιμάζονται ή και διαλύθηκαν.
Τα τελευταία χρόνια, επίσης, σφοδρές κρίσεις σε άλλες χώρες έφεραν στην πατρίδα μας πάρα πολλά ασυνόδευτα παιδιά. Πρόκειται για παιδιά που είναι εκτεθειμένα σε μεγάλους κινδύνους. Έχουμε μία ευθύνη να τα προστατεύσουμε, ως μια κοινωνία όχι απλά κανόνων αλλά κυρίως αξιών. Έχουν χάσει σχεδόν τα πάντα και πλέον -είτε το αναγνωρίζουμε επίσημα είτε όχι- περιέρχονται στην ευθύνη του κράτους.
Φίλες και φίλοι,
Τα σύγχρονα κοινωνικά κράτη -όπως μας είπε και η κυρία Khan- ακόμα και τα πιο ισχυρά, έχουν, εδώ και δεκαετίες, καταλήξει ότι τα ιδρύματα δεν είναι ο πιο κατάλληλος χώρος για να μεγαλώνει ένα παιδί. Γιατί ακόμα και το καλύτερο ίδρυμα -και θέλω εδώ να ανοίξω μια παρένθεση και να πω ότι έχουμε εξαιρετικά ιδρύματα στη χώρα μας, τα οποία καταβάλλουν πολύ μεγάλες προσπάθειες να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο- ακόμα, όμως, και το καλύτερο ίδρυμα εξακολουθεί να στερεί από το παιδί την αποκλειστικότητα του ενδιαφέροντος και του συναισθήματος που θα του προσφέρει μία οικογένεια. Είναι προϋποθέσεις ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί χωρίς εμπόδια η προσωπικότητά του.
Και παρ’ όλη την επιχειρησιακή τους επάρκεια, τα ανεπτυγμένα κοινωνικά κράτη έχουν ήδη κάνει τη στροφή προς το «χωριό» της παροιμίας, στο οποίο αναφέρθηκα στην εισαγωγή μου. Δηλαδή προς την κοινότητα των πολιτών. Αυτός είναι και ο στόχος της κυβέρνησης, αυτός είναι και ο σκοπός της σημερινής ημερίδας, η οποία θα παρουσιάσει τις πολιτικές μας γύρω από τα θέματα της υιοθεσίας και της αναδοχής, αλλά θα δώσει και την ευκαιρία σε ευαισθητοποιημένους συμπολίτες μας που έχουν άποψη και προσωπικά βιώματα για το θέμα αυτό να καταθέσουν τις δικές τους προσωπικές εμπειρίες.
Ο στόχος μας είναι απλός: Κάθε παιδί να μπορεί να απολαύσει τη σταθερότητα και την αγάπη και τη θαλπωρή μιας λειτουργικής οικογένειας. Να του δοθεί η αποδοχή, η αγάπη, η αναγνώριση μέσα σε ένα πλαίσιο ζωής που μόνο το πρωταρχικό κύτταρο της κοινωνίας -δηλαδή η οικογένεια- μπορεί να του προσφέρει.
Για να συμβεί αυτό, το γνωρίζουμε καλά, πρέπει να διευκολυνθούν οι οικογένειες που επιθυμούν να υιοθετήσουν ή να φιλοξενήσουν παιδιά να το πράξουν γρήγορα, βάζοντας πάνω από όλα την ασφάλεια του παιδιού. Και ασφάλεια σημαίνει σωστή εποπτεία από την πλευρά του κράτους. Σημαίνει, όμως, και αξιολόγηση των υπηρεσιών των ιδρυμάτων. Όσοι είμαστε εδώ, πιστεύω ότι -κάνοντας την ειλικρινή μας αυτοκριτική- πρέπει να αποδεχθούμε ότι η οργανωμένη πολιτεία δεν έχει ανταποκριθεί πλήρως στις ανάγκες των παιδιών που δεν έχουν οικογένεια. Ίσως γιατί παραδοσιακά το ελληνικό κράτος θεωρούσε την οικογένεια δεδομένη. Ίσως γιατί οι ιστορίες των παιδιών που μεγαλώνουν χωρίς οικογένεια να είναι τόσο ξένες προς τα βιώματά μας. Είναι όμως, σας διαβεβαιώνω και το γνωρίζετε πολύ καλά, πολύ πραγματικές ιστορίες. Και είναι πολύ περισσότερες απ’ όσες νομίζουμε.
Αδρανεί, λοιπόν, το κράτος, αδρανούσε τουλάχιστον. Και όταν εκλείπει αυτή η αδράνεια, η πρώτη γραμμή άμυνας είναι πάντα η ιδρυματοποίηση και μάλιστα συχνά όχι ως προσωρινή λύση, αλλά ως μόνιμη λύση. Ζήτησα πρόσφατα να ενημερωθώ για τα στοιχεία των αναδοχών και των υιοθεσιών στη χώρα μας. Πόσα παιδιά ζουν σε ιδρύματα δημόσια, ιδιωτικά, πόσα από αυτά είναι ελεύθερα για υιοθεσία, πόσα περιμένουν αναδοχή. Ποιες είναι οι ηλικίες τους. Αν τα παιδιά αυτά έχουν κάποια αναπηρία. Δεν θα μπω στην λεπτομέρεια των στοιχείων που πήρα, αλλά τα στοιχεία ήταν στο περίπου. «Περίπου τόσα», «περίπου τόσα». «Εκτιμούμε» ότι είναι 1.590 οι ενεργές αιτήσεις για αναδοχή ή υιοθεσία. Προσωπικά μου φαίνεται μικρός ο αριθμός. Δεσμεύομαι, όμως, ότι μέχρι το τέλος του 2020 θα υπάρχει συνολικός έλεγχος της πληροφορίας με την εγγραφή όλων των παιδιών που εμπίπτουν στο ηλεκτρονικό εθνικό μητρώο αναδοχής και υιοθεσίας και βρίσκονται υπό την προστασία του κράτους. Και όποιος φορέας δεν συμμορφώνεται με τη στοιχειώδη αυτή υποχρέωση θα πρέπει να του αφαιρείται η δυνατότητα να φροντίζει παιδιά.
Η ηλεκτρονική αυτή πλατφόρμα είναι ένα αναγκαίο εργαλείο. Την εισηγήθηκε πρώτη η Νέα Δημοκρατία σε μια πολύ ωραία εκδήλωση που είχαμε κάνει το 2016. Είχε πρωτοστατήσει τότε η Νίκη Κεραμέως. Είχαμε κάνει μεγάλη έρευνα για το πώς έπρεπε να αλλάξουμε το σύστημα. Τη θέσπισε και με τη στήριξή μας η προηγούμενη κυβέρνηση, το 2018. Είναι αναγκαίο αυτό το εργαλείο διότι είναι ανήκουστο σήμερα ένα εγκαταλελειμμένο παιδί, παραδείγματος χάριν, από τη Ρόδο να παραμένει εκεί και να μην διευκολύνουμε με κάθε τρόπο τη δυνατότητά του να υιοθετηθεί, παραδείγματος χάριν, στην Πάτρα. Από μια οικογένεια που το θέλει. Η πλατφόρμα αυτή λειτουργεί εδώ και οκτώ μήνες αλλά δεν δίνει πλήρη στοιχεία. Γιατί ποτέ η πληροφορία δεν ζητήθηκε από όσους έπρεπε, σε πραγματικό χρόνο και με ποιοτική ανάλυση.
Θα είμαι αυστηρός. Αυτά τα στοιχεία έπρεπε το κράτος ήδη να τα έχει διαθέσιμα, πριν από την διαδικασία ψηφιοποίησης. Δεν θα μας σώσει καμία ηλεκτρονική πλατφόρμα από μόνη της. Θα σώσει την κατάσταση μόνο η συνειδητή μας απόφασή -ως οργανωμένη κοινωνία και ως κοινωνία των πολιτών- να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα κάθε παιδιού που βρίσκεται στην ευθύνη του κράτους. Και σε αυτά, προφανώς, περιλαμβάνονται και τα ασυνόδευτα παιδιά. Τα δικαιώματα των παιδιών ασφαλώς περιλαμβάνουν όσα ζουν σε ιδρύματα και έχουν ένα βασικό πλαίσιο εγγυήσεων. Για το λόγο αυτό θεσπίζουμε -με πρωτοβουλία της Υφυπουργού- ένα ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας των δομών παιδικής προστασίας, δημόσιων και ιδιωτικών. Θα είναι μια σημαντική πρώτη μεταρρύθμιση που θα κάνουμε στον χώρο της Πρόνοιας. Επίσης, ειδική μέριμνα πρέπει να λάβουμε ιδιαίτερα για τα παιδιά που δεν προτιμώνται τελικά από θετούς και από ανάδοχους γονείς.
Εξετάζουμε την δυνατότητα έφηβοι να μπορούν να διαμένουν σε στέγες ημιαυτόνομης διαβίωσης αντί για ιδρύματα. Όσον αφορά τα παιδιά με αναπηρία, δεν αποδεχόμαστε και δεν μπορώ να αποδεχτώ σε καμία περίπτωση προσωπικά, ότι αναπηρία ισοδυναμεί με αυτόματη και μόνιμη ιδρυματοποίηση. Θα αυξήσουμε το ποσό ενίσχυσης για την αναδοχή τους, ενεργοποιούμε την επαγγελματική αναδοχή τους και φροντίζουμε να μπορούν να υιοθετηθούν και από το εξωτερικό. Αλλά και βοηθάμε γονείς από την Ελλάδα να υιοθετήσουν παιδιά από το εξωτερικό. Πιστεύω ότι κι εσείς το βρίσκετε αυτονόητο, αν για οποιοδήποτε λόγο δεν γίνει μπορεί να γίνει μια υιοθεσία στην Ελλάδα να υποστηριχθεί η διασύνδεση με το εξωτερικό.
Οι υποψήφιοι γονείς που περιμένουν να υιοθετήσουν παιδιά χρειάζεται πολλές φορές να κάνουν πολύ μεγάλη υπομονή, διότι τα παιδιά που είναι ελεύθερα για υιοθεσία είναι πολύ λιγότερα από τις ενδιαφερόμενες οικογένειες. Θα ήθελα να τους παροτρύνω -και είμαι σίγουρος ότι αυτό γίνεται, ξέρω προσωπικά τέτοιες ιστορίες- να δουν θετικά και παιδιά τα οποία μπορεί να είναι λίγο διαφορετικά από ό,τι είχαν σκεφτεί. Διότι, σας διαβεβαιώνω, κάθε παιδί, ανεξαρτήτως χρώματος, ηλικίας, υγείας είμαι σίγουρος ότι δίνει, τελικά, την ίδια χαρά σε μία οικογένεια χωρίς παιδιά ή σε μια οικογένεια και με παιδιά που μπορεί να θελήσει να κάνει και αυτή το τολμηρό βήμα να προσθέσει στην οικογενειακή της δομή ένα παιδί υιοθετημένο.
Θα ήθελα, επίσης, να εκφράσω -είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με κάποιους από εσάς μπαίνοντας- την απεριόριστη εκτίμησή μου ειδικά για τους ανάδοχους γονείς. Η αναδοχή ενός παιδιού πιστεύω ότι είναι μια θαυμαστή πράξη, υπερβαίνει συχνά το σύνηθες αξιακό μας σύστημα.
Ένας ανάδοχος γονέας γνωρίζει από την αρχή ότι το παιδί που θα αναθρέψει για ένα διάστημα μάλλον δεν θα μείνει μαζί του. Ξέρει ότι πιθανότατα, αν το παιδί είναι μικρό, δεν θα του δοθεί η ευκαιρία να το καθοδηγήσει καθώς θα μεγαλώνει. Όταν γίνει έφηβο να βεβαιωθεί ότι θα έχει όλα τα εφόδια για να τα καταφέρει στη ζωή. Ξέρει ότι μια άλλη οικογένεια είναι η επίσημη οικογένειά του.
Πιστεύω ότι αυτοί οι ανάδοχοι γονείς με τον τρόπο τους είναι «υπερ-γονιοί». Γιατί η ανταμοιβή μπορεί να μην έρθει από την ίδια την εμπειρία της ζωής αλλά βρίσκεται ήδη μέσα στην ψυχή του ανάδοχου γονέα. Σε αυτήν την ανιδιοτελή χαρά της προσφοράς σε ένα παιδί που έχει ταλαιπωρηθεί, κλονιστεί, στερηθεί χωρίς το ίδιο να καταλαβαίνει γιατί. Τους συγχαίρω, τους ευχαριστώ και τους διαβεβαιώνω ότι θα είμαι δίπλα τους.
Πριν κλείσω, θα ήθελα να πω λίγα λόγια για το πλαίσιο διαχείρισης των ασυνόδευτων ανηλίκων. Είναι ένα πρόβλημα μεγάλο για το οποίο τα τελευταία πέντε χρόνια δεν μιλάμε αρκετά. Δυστυχώς, δεν ενεργοποιείται και το υφιστάμενο εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Γι’ αυτό και έκρινα σκόπιμο να δημιουργήσω τη θέση της Ειδικής Συντονίστριας για τα ασυνόδευτα παιδιά, τα περισσότερα εκ των οποίων -να είμαστε ειλικρινείς- ζουν σήμερα σε πολύ κακές, τολμώ να πω σε άθλιες συνθήκες στη χώρα μας, δοκιμάζοντας όχι απλά τα όρια της νομιμότητας αλλά της ανθρώπινης ευαισθησίας μας.
Υπάρχουν πολλά κενά στο σύστημα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο γεγονός ότι πολύ απλά δεν έχουμε αρκετές, επαρκείς, δομές. Ξέρουμε ποιες είναι οι κατάλληλες δομές και ποιο είναι το κατάλληλο μέγεθος για να υποστηρίξουμε αυτά τα παιδιά. Υπάρχει, όμως, μεγάλος αριθμός ανηλίκων σε νησιά στη Μυτιλήνη ή στη Χίο, μου λένε ότι δεν υπάρχει Εισαγγελέας Ανηλίκων.
Έτσι, τα ζητήματα που αφορούν στα ασυνόδευτα ανήλικα τα διεκπεραιώνουν συχνά Εισαγγελείς Πρωτοδικών, έχουν στην ευθύνη τους μια σειρά από άλλες αρμοδιότητες. Θέλουμε να θεσπίσουμε και θα θεσπίσουμε οργανικές θέσεις Εισαγγελέων Ανηλίκων, ειδικά στα νησιά, σε άλλα σημεία αυξημένων ροών, με εποπτεία Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Έτσι θα προχωρά πιο γρήγορα η διαδικασία, θα υπάρχει έλεγχος αλλά και υποστήριξη των Εισαγγελέων Ανηλίκων στα νησιά που εμπλέκονται στο ζήτημα.
Είμαστε θετικοί και στην ενίσχυση των Εισαγγελέων και των Επιμελητών Ανηλίκων, όπου αυτό χρειάζεται σε ολόκληρη τη χώρα. Η στελέχωση και η ενίσχυση των δικαστικών υπηρεσιών είναι απολύτως απαραίτητη. Τόσο για την πρόληψη, όσο και για την αντιμετώπιση της παράνομης και εγκληματικής δραστηριότητας που σχετίζεται με τα ασυνόδευτα ανήλικα.
Το είχα πει και όταν είχα παρουσιάσει την πρωτοβουλία μας για τα ασυνόδευτα παιδιά. Θα είμαστε και θα είμαι προσωπικά αμείλικτος με όσους εκμεταλλεύονται με τρόπο χυδαίο και πρόστυχο αυτήν την ανθρώπινη αδυναμία. Δεν χωράει κανένας οίκτος της πολιτείας γι’ αυτές τις περιπτώσεις.
Κυρίες και κύριοι,
Η εκδήλωση που θα ξεκινήσει σε λίγο αποδεικνύει τη δέσμευση της κυβέρνησης να οργανώσει ένα λειτουργικό και ασφαλές σύστημα ώστε κάθε παιδί να μπορεί να αποκτήσει μια οικογένεια. Με ενεργοποίηση των νόμων, με θέσπιση προδιαγραφών στο πάσχον σύστημα και με νέες πολιτικές που θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο σύγχρονο και στιβαρό. Κυρίως, όμως, ενημερώνοντας και βοηθώντας τους πολίτες να γίνουν θετοί και ανάδοχοι γονείς χωρίς να νιώθουν ανασφάλεια. Η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι είναι θεσμικώς και ανθρωπίνως δυνατό για να τελειώσουν οι μέρες αναμονής και αβεβαιότητας των υποψηφίων χωρίς παιδιά και των παιδιών χωρίς οικογένεια.
Όπως είπε και η συντονίστριά μας το θεωρώ απαράδεκτο και αδιανόητο να υπάρχουν παιδιά σε ιδρύματα από τη μια πλευρά που αναζητούν μια οικογένεια για υιοθεσία, να υπάρχουν από την άλλη μεριά οικογένειες οι οποίες είναι διατεθειμένες να υιοθετήσουν αυτά τα παιδιά και για κάποιο γραφειοκρατικό λόγο -τον οποίο αρχίζω να αντιλαμβάνομαι πια στη λεπτομέρειά του- αυτές οι δύο ανάγκες να μην μπορούν να συναντηθούν
Βεβαίως, στόχος μας, αγαπητή κυρία Khan, είναι να θέσουμε σε εφαρμογή ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών για την παιδική μέριμνα. Οι πτυχές αυτής της στρατηγικής, όπως για παράδειγμα το bullying στα σχολεία, το συνολικό πρόβλημα της παραμέλησης και της κακοποίησης των παιδιών, ο κοινωνικός τους αποκλεισμός, ο εθισμός στο gaming, θα παρουσιαστούν σε αντίστοιχες θεματικές εκδηλώσεις. Σε αυτή τη νέα εποχή που ανοίγει για την παιδική προστασία ζητώ από όλες και από όλους -από ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτή την αίθουσα και όχι μόνο, που έχουν αποδείξει έμπρακτα όχι απλά το ενδιαφέρον τους αλλά και την ειλικρινή τους αγάπη για τα παιδιά- σας ζητώ σε αυτό τον νέο δρόμο που χαράσσουμε, σε αυτή τη νέα εποχή που ανοίγει, να πορευτούμε όλοι μαζί.
Σας ευχαριστώ και καλή επιτυχία στην εκδήλωση».
Στο περιθώριο της εκδήλωσης, ο Πρωθυπουργός είχε ολιγόλεπτη συνομιλία με την Περιφερειακή Διευθύντρια της Unicef για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, Afshan Khan, η οποία έχει επίσης καθήκοντα ειδικής συντονίστριας της Unicef για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό ζήτημα στην Ευρώπη.
Η κα. Khan ευχαρίστησε την ελληνική κυβέρνηση για τη προσήλωσή της στην προστασία των παιδιών, αλλά και για το πρόγραμμα «Κανένα Παιδί Μόνο» για τη φροντίδα ασυνόδευτων προσφυγόπουλων που έχουν φτάσει στη χώρα μας.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου