Μια θεραπεία ταιριαστή με τη μοναδική γονιδιακή ταυτότητα του κάθε ασθενούς, θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να δώσει πετυχημένο αποτέλεσμα. Είναι, όμως, έτοιμη η κοινωνία να πληρώσει το οικονομικό και ηθικό κόστος;
Ο Ισραηλινός καθηγητής και ερευνητής Ααρών Τσιχανόβερ, βραβευμένος με το Νομπέλ Χημείας το 2004, βρέθηκε για λίγες μέρες στη χώρα μας, καλεσμένος του Παναγιώτη Βλάμου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Ιονίου, με ειδίκευση στον τομέα της βιοπληροφορικής.
Ενας από τους λόγους της επίσκεψης ήταν μια παρουσίαση για το ευρύ κοινό, με θέμα την επανάσταση της εξατομικευμένης ιατρικής, η οποία ξεκίνησε πρακτικά στις 14 Απριλίου του 2003 με την ανακοίνωση της πλήρους αποκρυπτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος.
Σύμφωνα με τον νομπελίστα, ο πρώτος στόχος των εξατομικευμένων θεραπειών είναι να επιμηκύνουμε στα 120 χρόνια το προσδόκιμο ποιοτικής ζωής. Δεν δεσμεύθηκε για το πότε θα επιτευχθεί ο στόχος, τόνισε όμως ότι χρειάστηκαν περίπου 100 χρόνια για να αυξήσουμε το προσδόκιμο κατά 30 χρόνια και οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν πλέον με πολλαπλάσιο ρυθμό σε σχέση με το παρελθόν.
Επίσης, όπως ανέφερε στην παρουσίαση του, θεωρεί δεδομένο ότι το αργότερο μέσα στην ερχόμενη τριετία, οι εξατομικευμένες θεραπείες θα είναι εμπορικά διαθέσιμες, γεγονός που θα προκύψει τόσο από την εξέλιξη της φαρμακευτικής έρευνας όσο και από την ευκολία ψηφιοποίησης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Σήμερα, το κόστος για να αποκτήσει κάποιος ένα CD με το γονιδίωμά του είναι περίπου 1.000 ευρώ και η διαδικασία δεν απαιτεί επίσκεψη σε γιατρό. Στόχος είναι το κόστος να μειωθεί στα 100 ευρώ και ήδη κάποιες εταιρείες έχουν παρουσιάσει εξειδικευμένους επεξεργαστές που μειώνουν μέχρι και 1.000 φορές τον χρόνο που απαιτεί η ανάλυση.
Είμαστε έτοιμοι να περάσουμε τα όρια; Είναι άξιο λόγου ότι ο νομπελίστας δεν είχε απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Συνεχίζει το έργο του ως ερευνητής, θεωρώντας ότι η κοινή λογική θα οδηγήσει σε ένα ωφέλιμο αποτέλεσμα για την κοινωνία. Κάπως έτσι έχει λειτουργήσει η έρευνα μέχρι σήμερα, με τη διαφορά ότι πλέον η επιστήμη επεμβαίνει στην κλίμακα των νανομέτρων, εκεί δηλαδή που η κβαντομηχανική παίζει ζάρια. Η περίπτωση της Αντζελίνα Τζολί ήταν ένα από τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε ο νομπελίστας για να αναδείξει τα προβλήματα που προκύπτουν. Η γνωστή ηθοποιός αφαίρεσε τα δύο στήθη και τη μήτρα της, γνωρίζοντας ότι έφερε μια μετάλλαξη που με αρκετές πιθανότητες θα μπορούσε να δημιουργήσει καρκίνο στα συγκεκριμένα όργανα. Πέρα από την ευνουχιστική μορφή της επέμβασης που από μόνη της είναι ένα ηθικό ζήτημα, εγείρεται και το θέμα της οικονομικής επιβάρυνσης, το οποίο η ηθοποιός κάλυψε ίσως από τον δικό της λογαριασμό, σε άλλες όμως περιπτώσεις θα χρειαστεί να το καλύψει κάποιο κρατικό ταμείο.
Προσωπικά δεδομένα
Ενα δεύτερο κοινωνικό ζήτημα είναι η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων που το γονιδίωμά μας αντιπροσωπεύει στην έσχατη μορφή τους. Είναι άραγε εξίσου κρίσιμο να μας κλέψουν τον αριθμό της πιστωτικής κάρτας ή τον κωδικό του email μας, με το να μας κλέψουν το αρχείο με το γονιδίωμά μας; Υστερα από ένα τέτοιο συμβάν, η ειδοποίηση μιας απόλυσης από την εργασία μας ή της διακοπής του ασφαλιστικού μας συμβολαίου θα μπορούσε να θεωρηθεί αξιοκρατική ή συμπτωματική;
Ο νομπελίστας δεν έχει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Πρακτικά, κανείς δεν έχει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Ολα γίνονται τόσο γρήγορα, που οι σχετικές επιτροπές των ειδικών συστήνονται εκ των υστέρων. Ας θυμηθούμε ότι πρώτα δημιουργήθηκε η Ντόλι και μετά το πλαίσιο για την κλωνοποίηση.
Σχετικά links:
http://www.imdb.com/title/tt0119177/
https://en.wikipedia.org/wiki/CRISPR
http://www.scirp.org/Journal/PaperInformation.aspx? PaperID=74603
https://en.wikipedia.org/wiki/Human_Genome_Project
https://www.genome.gov/19016590/intellectual-property/
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
.webp)
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου