Εξαφανίστηκαν 400.000 φιλοξενούμενοι από τις δηλώσεις

Από τη μια χρονιά στην άλλη… εξαφανίστηκαν περίπου 400.000 φιλοξενούμενοι από τις φορολογικές δηλώσεις των Ελλήνων φορολογουμένων. Εκεί που είχαμε φτάσει το 2017 στο σημείο να δηλώνουν περίπου δύο εκατομμύρια άτομα ότι δεν διαθέτουν δικό τους σπίτι –στην έννοια του φιλοξενουμένου δεν περιλαμβάνονται τα προστατευόμενα μέλη, δηλαδή τα παιδιά– το 2018 ο αριθμός μειώθηκε απότομα κατά περίπου 20%. Δύο αλλαγές μεσολάβησαν και οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα. Πρώτον, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προχώρησε σε ηλεκτρονικές διασταυρώσεις προκειμένου να εντοπίσει τους φιλοξενουμένους «μαϊμού» –πρόσωπα που επέλεγαν τη λύση της φιλοξενίας για να απαλλαγούν από τεκμήρια και φόρους επί των ενοικίων– και δεύτερον άλλαξε η επιδοματική πολιτική της χώρας συνδέοντας το… προνόμιο των έκτακτων κοινωνικών μερισμάτων αλλά και του κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ και με τον παράγοντα φιλοξενία.

Το στατιστικό εύρημα αποτελεί άλλη μια τρανή απόδειξη ότι οι φορολογικές δηλώσεις την Ελλάδα –πάνω στις οποίες η κυβέρνηση έχει στηρίξει όλη την επιδοματική πολιτική της χώρας– συχνά δεν αποτυπώνουν μόνο την πραγματικότητα –δηλαδή το γεγονός ότι χιλιάδες οικογένειες αναγκάστηκαν να ζήσουν κάτω από την ίδια στέγη για να περιορίσουν τα έξοδα– αλλά και την «ικανότητα» των φορολογουμένων να προσαρμόζουν το περιεχόμενο των φορολογικών δηλώσεών τους είτε για να γλιτώνουν από φόρους είτε για να βγαίνουν κερδισμένοι στο… κυνήγι των επιδομάτων.

Στις φορολογικές δηλώσεις του 2017 αποτυπώθηκαν περίπου 1,95 εκατ. φορολογούμενοι οι οποίοι δήλωσαν ότι φιλοξενούνται από περίπου 1,5 εκατομμύριο παρέχοντες φιλοξενία. Δηλαδή, σε κάθε παρέχοντα φιλοξενία αντιστοιχούσε πάνω από ένας φιλοξενούμενος (σ.σ. αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι παρέχοντες φιλοξενία μπορεί να είναι και νομικά πρόσωπα όπως ιδρύματα κ.λπ.). Από τη στατιστική επεξεργασία των φετινών φορολογικών δηλώσεων προκύπτει ότι ο αριθμός των φιλοξενουμένων έχει μειωθεί σε περίπου 1,6 εκατ. άτομα δηλαδή κατά 400.000 άτομα.

Η κατακόρυφη μείωση αποδίδεται στους ακόλουθους δύο λόγους:

1. Στον μηχανισμό ηλεκτρονικών διασταυρώσεων που εγκαινίασε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Φορολογούμενοι που εμφανίζονταν να φιλοξενούν πρόσωπα που είναι υπόχρεα σε υποβολή ξεχωριστής φορολογικής δήλωσης και δεν είναι εξαρτώμενα μέλη (δηλαδή τέκνα ή συγγενείς με προβλήματα αναπηρίας) έπρεπε να δηλώσουν τον ΑΦΜ των φιλοξενουμένων αλλά και τους μήνες φιλοξενίας. Με το που το έκαναν, αυτομάτως «μπλόκαρε» η φορολογική δήλωση του φιλοξενουμένου, ο οποίος για να προχωρήσει στην υποβολή της δικής του δήλωσης όφειλε να αναγράψει και αυτός με τη σειρά του τον ΑΦΜ του προσώπου που του παρείχε τη φιλοξενία. Στην πράξη αποδεικνύεται ότι χιλιάδες φορολογούμενοι δεν ολοκλήρωσαν φέτος αυτή τη διαδικασία, με αποτέλεσμα να καταγραφεί και η κατακόρυφη μείωση του αριθμού των φιλοξενουμένων.

2. Στο τέλος του 2017 και στις αρχές του 2018, προστέθηκε για πρώτη φορά ο παράγοντας της φιλοξενίας ως «κριτήριο» τόσο για το έκτακτο κοινωνικό μέρισμα όσο και για την ένταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ. Ετσι, σημαντικός αριθμός φορολογουμένων έσπευσε να «εξαφανίσει» τον φιλοξενούμενο από τη δήλωση προκειμένου να πληροί το εισοδηματικό και περιουσιακό κριτήριο για το 2018 και να μπει στη λίστα των δικαιούχων. Υπενθυμίζεται ότι για να προκύψει αν πληροί κάποιος το εκάστοτε εισοδηματικό κριτήριο (είτε για το κοινωνικό μέρισμα είτε για το κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος), λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα του εισοδήματος όχι μόνο των μελών της οικογένειας αλλά και των φιλοξενουμένων που ζουν ή εμφανίζονται να ζουν κάτω από την ίδια στέγη.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο φετινός αριθμός των δικαιούχων του έκτακτου κοινωνικού μερίσματος είναι ήδη πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο περυσινό, παρά το γεγονός ότι δεν επήλθε καμία αλλαγή στα εισοδηματικά κριτήρια. Ηδη, οι δικαιούχοι έχουν προσεγγίσει το 1,6 εκατ. και ενώ η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων θα συνεχιστεί μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου. Οταν «φεύγει» ένας φιλοξενούμενος από το νοικοκυριό, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις καταβολής δύο έκτακτων μερισμάτων, καθώς μπορεί να καταστεί δικαιούχος και ο παρέχων τη φιλοξενία αλλά και ο φιλοξενούμενος ο οποίος, έχοντας δηλώσει καινούργια διεύθυνση κατοικίας, θα μπορεί από μόνος του να διεκδικήσει το μέρισμα.

Εως 1.100 ευρώ το οικονομικό όφελος

Ο χαρακτηρισμός ενός φορολογουμένου ως «φιλοξενουμένου» μπορεί να αποδειχθεί συμφέρουσα κίνηση, καθώς «βοηθά» στην αντιμετώπιση των τεκμηρίων διαβίωσης ή στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης από εισοδήματα ενοικίων. Μπορεί όμως να αποδειχθεί και επιζήμια ενέργεια, στερώντας είτε το έκτακτο κοινωνικό μέρισμα είτε το κοινωνικό τιμολόγιο του ρεύματος τόσο από τον φιλοξενούμενο όσο και από τον παρέχοντα τη φιλοξενία. Για παράδειγμα, μια χήρα που εμφανίζεται να ζει στο ίδιο σπίτι με τον ενήλικο γιο της, χάνει έκτακτο μέρισμα αν η ίδια έχει εισόδημα 8.500 ευρώ από σύνταξη, καθώς προστίθενται και οι 8.500 ευρώ του ενήλικου τέκνου από μισθωτή εργασία. Αν ο γιος όμως έχει φροντίσει να «αποχαρακτηριστεί» από φιλοξενούμενος μέσω της φορολογικής δήλωσης του 2018, δηλώνοντας διαφορετικό τόπο κατοικίας, το κέρδος είναι διπλό, καθώς εξασφαλίζουν και μέρισμα και κοινωνικό τιμολόγιο τόσο ο γιος όσο και μητέρα. Το οικονομικό όφελος μπορεί να φτάσει και τα 1.100 ευρώ: έως και 700 ευρώ από το τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος και 400 ευρώ από το έκτακτο κοινωνικό μέρισμα. Με εισόδημα 8.500 ευρώ ο καθένας, ένα ενήλικο μέλος εξασφαλίζει κοινωνικό μέρισμα 200 ευρώ ή 400 ευρώ συνολικά. Με αθροιστικό εισόδημα 17.000 ευρώ δύο ενήλικα μέλη δεν εξασφαλίζουν τίποτα.

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ