Μελέτη αποκαλύπτει την εξίσωση της ευτυχίας

...και γιατί αυτή η εξίσωση είναι διαφορετική για τις ιδιοφυΐες, εντοπίζοντας μία πρωτοφανή λεπτομέρεια.

Όλοι αναζητούν την ευτυχία. Ορισμένοι είναι αρκετά τυχεροί ώστε να τη βρουν -νωρίτερα ή αργότερα. Κάποιοι άλλοι μπορεί να ξοδέψουν μία ζωή στο κυνήγι. Κανείς, μάλλον, δεν μπορεί να πει πού κρύβεται -ο καθένας την ανακαλύπτει, κατά κανόνα, κάπου αλλού. Αν είχαμε, όμως, ένα γενικό πλάνο να ακολουθήσουμε δεν θα ήταν τα πράγματα λίγο πιο εύκολα;

Η δουλειά δύο εξελικτικών ψυχολόγων, του Satoshi Kanazawa της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου και του Norman Li του Πανεπιστημίου Διαχείρισης της Σιγκαπούρης, οι οποίοι επιχείρησαν να απαντήσουν στο ερώτημα "ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ικανοποίησή μας από τη ζωή", μπορεί να βοηθήσει.

Η "εξίσωση της ευτυχίας"

Οι δύο ερευνητές προτείνουν με μελέτη τους η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Psychology, μία νέα ιδέα, τη "Θεωρία της Σαβάνας για την Ευτυχία" (Savanna Theory of Happiness), σύμφωνα με την οποία, ο τρόπος ζωής των προγόνων μας αποτελεί το θεμέλιο στο οποίο στηρίζεται η εξίσωση της ευτυχίας για εμάς, σήμερα.

Με βάση αυτήν την υπόθεση, οι Kanazawa και Li προέβλεψαν ότι η πυκνότητα του πληθυσμού και η συχνότητα κοινωνικοποίησης με φίλους, δύο από τις βασικές διαφορές μεταξύ της ζωής των προγόνων μας και της δικής μας, θα ήταν δύο από τους ισχυρότερους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ευτυχία των ανθρώπων.

Πραγματοποιώντας μία μεγάλη έρευνα, σε δύο στάδια, με τη συμμετοχή περίπου 15 χιλιάδων ανθρώπων, ηλικίας 18 έως 28 ετών, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις τους ότι:

• όσο μεγαλύτερη είναι η πυκνότητα πληθυσμού στο μέρος όπου ζει ένα άτομο τόσο λιγότερη είναι η ικανοποίηση αυτού του ατόμου από τη ζωή του

• όσο πιο συχνά κοινωνικοποιείται ένα άτομο με φίλους τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανοποίηση αυτού του ατόμου από τη ζωή του

Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η εξίσωση της ευτυχίας πάει κάπως έτσι: "πιο αραιός πληθυσμός + περισσότερη ώρα με φίλους = ευτυχισμένη ζωή".

Πώς η ζωή των προγόνων μας επηρεάζει την ευτυχία μας

Από την εξήγηση που δίνουν οι ερευνητές στα παραπάνω, προκύπτει το όνομα "θεωρία της σαβάνας". Ειδικότερα, σύμφωνα με τους εξελικτικούς ψυχολόγους, ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξελίχθηκε για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του περιβάλλοντος των προγόνων μας στην αφρικανική σαβάνα, όπου ο πληθυσμός ήταν αραιός με ένα άτομο ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Ως εκ τούτου, οι σημερινές συνθήκες ζωής, με τις πολυπληθείς, πυκνοκατοικημένες πόλεις, έχουν λογικά ως αποτέλεσμα τη λεγόμενη "εξελικτική τριβή" -είναι ακριβώς αντίθετες από εκείνες οι οποίες θεωρούνταν ιδανικές από τους προγόνους μας για ευτυχισμένη ζωή. Και ο εγκέφαλός μας ακόμα τις αντιλαμβάνεται ως τέτοιες.

Από την άλλη, στις προϊστορικές κοινωνίες κυνηγών - τροφοσυλλεκτών των προγόνων μας, οι άνθρωποι ζούσαν σε ομάδες των 150 περίπου ατόμων. Σε τέτοια περιβάλλοντα, η συχνή επαφή με τους φίλους και τους συμμάχους ήταν, πιθανότατα, αναγκαία για την επιβίωση και την αναπαραγωγή των ανθρώπων.

Καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος ανέπτυξε ψυχολογικούς μηχανισμούς οι οποίοι αντιδρούν θετικά σε αυτήν τη συνθήκη, οι σύγχρονοι άνθρωποι συνδέουν την αλληλεπίδραση με φίλους και οικογένεια, με υψηλότερα ποσοστά ευτυχίας -και αισθάνονται έτσι.

Υπήρξε, ωστόσο, μία σημαντική εξαίρεση στον ανωτέρω κανόνα.

Η "εξίσωση" αλλάζει για τις ιδιοφυΐες

Στη μελέτη τους, οι Li και Kanazawa παρατήρησαν ότι οι δύο παραπάνω παράγοντες (πυκνότητα πληθυσμού και κοινωνικοποίηση με φίλους) επηρεάζουν διαφορετικά μία συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων: τους ιδιαίτερα ευφυείς ή με μία λέξη, τις ιδιοφυΐες (αν και δεν αναφέρονται μονάδες IQ στη μελέτη, γενικά ως ιδιοφυΐες χαρακτηρίζονται οι άνθρωποι με IQ άνω του 140).

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές -οι οποίοι στα πλαίσια της έρευνάς τους μέτρησαν και τα IQ των συμμετεχόντων- διαπίστωσαν ότι η αρνητική επιρροή της πυκνότητας του πληθυσμού στην ικανοποίηση από τη ζωή τους ήταν χαμηλότερη κατά το ήμισυ για όσους ήταν ιδιαίτερα ευφυείς.

Γιατί; Οι ειδικοί απαντούν ότι οι πιο έξυπνοι άνθρωποι απλά είναι πιο ικανοί να αντιμετωπίσουν την "εξελικτική τριβή" που προκαλείται από τις διαφορές των συνθηκών του παρελθόντος με τις συνθήκες του παρόντος και ως αποτέλεσμα, να μην επηρεάζονται όσο οι υπόλοιποι.

Η μοναξιά της εξυπνάδας

Ακόμα πιο εντυπωσιακά, όσο αφορά την επίδραση στην ευτυχία της αλληλεπίδρασης με φίλους, διαπιστώθηκε ότι στην περίπτωση των εξαιρετικά ευφυών ανθρώπων αυτή είναι αντίστροφη -με άλλα λόγια, όσο πιο συχνά οι εξαιρετικά ευφυείς κοινωνικοποιούνταν με τους φίλους τους, τόσο λιγότερο ικανοποιημένοι ήταν από τη ζωή τους.

Οι Li και Kanazawa διαπίστωσαν, δηλαδή, ότι οι ιδιοφυΐες χρειάζονται περισσότερο χρόνο μόνοι για να είναι χαρούμενοι. Γιατί;

Κατά κάποιο τρόπο, η νέα μελέτη χωρίς να το δηλώνει ρητώς, ενδεχομένως να επιβεβαιώνει την προκατάληψη ότι οι πολύ έξυπνοι άνθρωποι είναι πιο μοναχικοί, καθώς δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα ενδιαφέροντα των λιγότερο ευφυών και προτιμούν, για παράδειγμα, να περνούν τον χρόνο τους προσπαθώντας να ανακαλύψουν, να εφεύρουν κάτι ή να αναπτύξουν μία θεωρία.

Ωστόσο, οι Kanazawa και Li δεν επιχειρούν να εξηγήσουν το συγκεκριμένο φαινόμενο, επισημαίνοντας την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα. 

"Εξ όσων γνωρίζουμε, κανένας άλλος δεν έχει επιδείξει στο παρελθόν τη στατιστική σχέση μεταξύ της κοινωνικοποίησης με φίλους και της ευφυΐας ούτε ότι τα εξαιρετικά ευφυή άτομα είναι λιγότερο ικανοποιημένα με τη ζωή αν αλληλεπιδρούν με τους φίλους τους πιο συχνά", γράφουν.

Πηγή : pathfinder.gr