Στόχοι και αποτελέσματα της Ελλάδος στη διαχείριση του μεταναστευτικού την περίοδο 2019-23

 

Το τραγικό δυστύχημα στα διεθνή ύδατα δυτικά της Πελοποννήσου καταδεικνύει με τρόπο δραματικό ότι το μεταναστευτικό παραμένει πρόβλημα το οποίο -όπως επίμονα τονίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης- απαιτεί συνεκτική ευρωπαϊκή πολιτική, ώστε τα άθλια δίκτυα των εγκληματιών που διακινούν απελπισμένους ανθρώπους να βρουν, επιτέλους, αποφασιστική απάντηση.

Η Ελλάδα  τα τελευταία 4 χρόνια εφάρμοσε μια αυστηρή, αλλά δίκαιη πολιτική. Φυλάσσοντας αποτελεσματικά τα χερσαία και θαλάσσια σύνορά της κατάφερε να αποθαρρύνει τους διακινητές και να μειώσει τις ροές από τα τουρκικά παράλια. Ταυτόχρονα, με την ενίσχυση των μέσων και την αύξηση των περιπολικών του Λιμενικού Σώματος κατάφερε να πραγματοποιεί αποτελεσματικές επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και να σώζει χιλιάδες ανθρώπους που κινδύνευαν στη θάλασσα. Το 2015, στις εποχές των ανοιχτών συνόρων, το 75% των παράτυπων μεταναστών που εισήλθαν στην Ευρώπη είχαν περάσει από τα ελληνικά σύνορα, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό είναι κάτω του 10%. Μόνο πέρυσι, το Λιμενικό έσωσε παραπάνω από 2.500 ανθρώπους στη θάλασσα.

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διαμόρφωση μια νέας αποτελεσματικής πανευρωπαϊκής πολιτικής, με έμφαση στη φύλαξη και προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την υποχρεωτική αλληλεγγύη όλων των κρατών-μελών στις χώρες πρώτης υποδοχής παράνομων μεταναστευτικών ροών. Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε συμφωνία επί της αρχής στο Συμβούλιο Υπουργών Ε.Ε. για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Την περίοδο 2019-23 θέσαμε δύο συγκεκριμένους στόχους για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, με μετρήσιμα αποτελέσματα:

• Πρώτος στόχος ο ουσιαστικός περιορισμός των παράνομων μεταναστευτικών ροών, μέσω της αποτελεσματικής φύλαξης των συνόρων, της επιτάχυνσης και ψηφιοποίησης των διαδικασιών ασύλου, με σκοπό τον ταχύ διαχωρισμό προσφύγων από τους παράνομους οικονομικούς μετανάστες, την ενίσχυση των επιστροφών και των απελάσεων όσων δε δικαιούνται διεθνούς προστασίας, τη δημιουργία κλειστών ελεγχόμενων δομών, την αυστηροποίηση της νομοθεσίας και τον καθορισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας», τον έλεγχο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, με τη δημιουργία ειδικού μητρώου και τον εξορθολογισμό των παροχών προς αιτούντες άσυλο.
• Δεύτερος στόχος ήταν ο δραστικός περιορισμός των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Πετύχαμε την μείωση αριθμού δομών φιλοξενίας, νομοθετήσαμε την καταβολή Δημοτικών Τελών και την δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης προς τους Δήμους και τις Περιφέρειες που πλήττονται από δομές, μονιμοποιήσαμε τον νησιωτικό Φ.Π.Α. στα 5 νησιά του Αιγαίου που φιλοξενούν δομές. Τέλος, ενισχύσαμε την ασφάλεια στις δομές, για την προστασία του προσωπικού, των διαμενόντων και των τοπικών κοινωνιών, με έργα περιφράξεων των δομών, εγκατάστασης συστήματος εισόδου - εξόδου με δακτυλικό αποτύπωμα, εγκατάστασης εξοπλισμού ελέγχου τύπου αεροδρομίου στην είσοδο (μαγνητικές πύλες, x-rays) και εγκατάσταση κλειστού συστήματος παρακολούθησης για τους κοινόχρηστους χώρων των δομών.

Βασικά αποτελέσματα της πολιτικής αυτής:

• Μείωση των ροών από πάνω από 1 εκατομμύριο της περιόδου 2015-2019 σε 46 χιλιάδες την περίοδο 2020-2022.
• Μείωση των δομών από 121 το 2019 σε 33 δομές σήμερα.
• Αποσυμφόρηση των νησιών από περισσότερους από 40 χιλιάδες το 2019 σε λιγότερους από 4 χιλιάδες σήμερα.
• Περισσότερες από 700 χιλιάδες αποτροπές παράνομων εισόδων την περίοδο 2020-2023.
• Μείωση εκκρεμών αιτήσεων ασύλου από περισσότερες από 200 χιλιάδες το 2019 σε λιγότερες από 20 χιλιάδες σήμερα, ώστε να επιτυγχάνεται ο ταχύς διαχωρισμός προσφύγων από παράνομα εισελθόντες οικονομικούς μετανάστες.
• Στήριξη των τοπικών κοινωνιών με πάνω από 110 εκατ. ευρώ.

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο:

Η Ελλάδα έθεσε δύο στόχους ως προς την διαπραγμάτευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση:

• Πρώτον, τη φύλαξη και προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου συνίδρυσε το 2022 την πρωτοβουλία του Βίλνιους, μέσω της οποίας τον Ιανουάριο του 2022 στο Βίλνιους και τον Φεβρουάριο του 2023 στην Αθήνα, η πλειοψηφία των κρατών-μελών υπέγραψαν διακήρυξη ζητώντας την πιο αποτελεσματική φύλαξη και την αποτροπή παράνομων αφίξεων, με την ταυτόχρονη δημιουργία, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, τεχνητών εμποδίων (φρακτών) στα σύνορα.
• Δεύτερον, την υποχρεωτική αλληλεγγύη όλων των κρατών-μελών στις χώρες πρώτης υποδοχής παράνομων μεταναστευτικών ροών. Για το σκοπό αυτό, το 2021 δημιουργήσαμε τη συμμαχία των MED-5, των πέντε μεσογειακών χωρών (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Μάλτα), με σκοπό την προώθηση των κοινών θέσεων των κρατών πρώτης υποδοχής που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρους των ροών, για λογαριασμό όλης της Ευρώπης.