Σημεία από την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή στη συζήτηση για τη διαχείριση των καταστροφικών πυρκαγιών και τα μέτρα αποκατάστασης:
Το θέμα των πυρκαγιών είναι ένα πρόβλημα, όχι απλά εθνικών, αλλά παγκοσμίων διαστάσεων. Με μια σημασία που υπερβαίνει τις κομματικές θεωρήσεις και με κοινό ζητούμενο τις απαντήσεις σε τέσσερα ερωτήματα που απασχολούν τους πολίτες.
Ερώτημα πρώτον: Είχαμε προετοιμαστεί όπως έπρεπε για τις φετινές πυρκαγιές;
Ερώτημα δεύτερον: Τι πήγε καλά και τι πήγε λάθος στη μάχη με τις φλόγες;
Ερώτημα τρίτον: Πώς θα στηριχτούν από δω και στο εξής οι τοπικές κοινωνίες και οι πληγέντες από τις πυρκαγιές;
Και ερώτημα τέταρτο και ίσως πιο ουσιαστικό: Με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουμε μεσομακροπρόθεσμα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης;
Θα επιχειρήσω, λοιπόν, σήμερα να απαντήσω με ειλικρίνεια στα τέσσερα, αυτά, ερωτήματα.
Ερώτημα πρώτο: Πόσο είχαμε προετοιμαστεί για αυτή την αντιπυρική περίοδο;
Εδώ η εικόνα πιστεύω ότι είναι αρκετά σαφής. Με τα θετικά της και με τα αρνητικά της.
Σε μια πύρινη επίθεση που η χώρα είχε να βιώσει πολλά χρόνια, κατορθώσαμε να μην θρηνήσουμε θύματα, αν και χάσαμε τον Βασίλη, έναν ηρωικό εθελοντή. Προστατέψαμε χιλιάδες συμπολίτες μας. Όμως, καταστράφηκαν περιουσίες, ευτυχώς όχι τόσες όσες το μέγεθος της φωτιάς θα μας έκανε να περιμένουμε. Αλλά καταστράφηκε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι δασικού πλούτου, λίγο παραπάνω από 1.000.000 στρέμματα πρασίνου. Και αυτό είναι το πικρό κόστος της περιβαλλοντικής αλλαγής, που φέτος συνδυάστηκε με έναν επίμονο καύσωνα, που άπλωσε τις φωτιές του σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Θυμίζω ότι δεν βρέθηκε μόνο η Ελλάδα αντιμέτωπη με καταστροφικές πυρκαγιές. Βρέθηκε η Τουρκία, βρέθηκε η Ιταλία, βρέθηκε η Αλγερία, όπως σε προηγούμενα χρόνια είχε βρεθεί η Πορτογαλία, η Ισπανία.
Επειδή είχαμε προνοήσει να επενδύσουμε στην Πολιτική Προστασία, καταφέραμε και τη μετατρέψαμε, μέσα σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από μία αδρανή υπηρεσία σε ένα εγκαταλελειμμένο γραφείο, μετατράπηκε εκ θεμελίων σε μία αξιόμαχη κρατική οντότητα με υποδομές, προσωπικό προϋπολογισμό και σχέδιο.
Ενεργοποιήθηκε το 112, κάτι το οποίο αποτελούσε μία προσωπική μου προεκλογική δέσμευση μετά την τραυματική εμπειρία την οποία η χώρα βίωσε το 2018. Και το 112 απέδειξε την αξία του.
Η Πυροσβεστική, πριν από αυτή την αντιπυρική περίοδο, ενισχύθηκε με νέα στελέχη, ενισχύθηκε με νέα οχήματα και ενισχύθηκε, ναι, και με εναέρια μέσα για τα οποία τόση συζήτηση έγινε. Συγκεκριμένα: Με 74 εναέρια μέσα, 69 εμπλεκόμενα, συν 5 τα οποία είναι ιδιοκτησία του Πυροσβεστικού Σώματος. Αυτά είναι τα εναέρια μέσα τα οποία ήταν στη διάθεσή μας φέτος το Καλοκαίρι. Περισσότερα από κάθε άλλη φορά.
Ταυτόχρονα, είχαμε προνοήσει να καθαρίσουμε, να παρέμβουμε σε 21, συγκεκριμένα, επικίνδυνες περιοχές. Περιοχές οι οποίες είχαν χαρακτηριστικά τα οποία προσομοίαζαν με την περίπτωση του Ματιού. Αναφέρω ενδεικτικά δύο περιπτώσεις οικισμών:
Η μια είναι η Ιπποκράτειος Πολιτεία. Η φωτιά έφτασε στα όρια της Ιπποκρατείου Πολιτείας, δεν μπήκε όμως ουσιαστικά μέσα στον οικισμό, ακριβώς επειδή είχαμε προνοήσει να γίνουν οι σχετικοί καθαρισμοί. Και βέβαια για πρώτη φορά υπήρχε και οδός διαφυγής στην Ιπποκράτειο Πολιτεία -καινούργια οδός διαφυγής- έτσι ώστε οι δημότες να μπορέσουν να απομακρυνθούν με ασφάλεια και με ταχύτητα.
Η δεύτερη περιοχή είναι το Σούνιο. Και αναφέρομαι στο Σούνιο συγκεκριμένα, επειδή όπως θα έχετε διαπιστώσει πια, εάν κινηθείτε κατά μήκος του δρόμου που συνδέει το Σούνιο με το Λαύριο, υπάρχουν δίοδοι διαφυγής με ταμπέλες προς τη θάλασσα που υποδεικνύουν στους πολίτες πως θα μπορέσουν να φτάσουν στη θάλασσα σε περίπτωση που χρειαστεί να απομακρυνθούν σε μια περιοχή πολύ δύσκολη, καθώς περιβάλλεται από δάσος και η μόνη διέξοδος μπορεί να είναι η θάλασσα.
Η πραγματικότητα είναι ότι, παρά την ένταση και το μέγεθος των φωτιών που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, κανείς οικισμός δεν κάηκε ολοσχερώς. Πετύχαμε, λοιπόν, στο στόχο μας να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή. Πετύχαμε στο στόχο μας να προστατεύσουμε τους οικισμούς. Πετύχαμε στο στόχο μας να προστατεύσουμε τις κρίσιμες υποδομές. Πολύ λίγοι γνωρίζουν την τεράστια προσπάθεια η οποία κατεβλήθη ειδικά στη φωτιά της Βαρυμπόμπης, ώστε να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την ηλεκτροδότηση του Λεκανοπεδίου.
Ερώτημα δεύτερον: Τι πήγε καλά και τι πήγε λάθος στη μάχη με τις φλόγες;
Όμως και στον τομέα της πρόληψης αναδείχθηκαν κενά. Και είναι χαρακτηριστικό ότι αν και γι’ αυτή φέτος διατέθηκαν 51 εκατομμύρια ευρώ σε Δήμους και σε δασαρχεία, τα αποτελέσματα, δυστυχώς, δεν ήταν τα αναμενόμενα.
Γι’ αυτό και τώρα, η ευθύνη περνά στην Πολιτική Προστασία, με το πρόγραμμα «ΔΡΥΑΔΕΣ».
Σε βάθος χρόνου 300 εκατ. ευρώ θα δοθούν για καθαρισμούς και για ζώνες πυροπροστασίας. Και τα έργα αυτά πρέπει να γίνονται το Χειμώνα και την Άνοιξη με τη συνεργασία δασολόγων και την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Στον τομέα της οργάνωσης διαπιστώνεται, επίσης, ότι αν και δόθηκαν περισσότερα κονδύλια δασοπροστασίας η απορρόφησή τους δεν ελέγχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς μέχρι τις πρόσφατες αλλαγές που κάναμε, δασαρχεία και δασικές υπηρεσίες υπάγονταν σε διαφορετικούς πολιτικούς προϊσταμένους.
Με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, την οποία σύντομα θα κυρώσουμε στο Εθνικό Κοινοβούλιο, κάνουμε μια σημαντική δομική αλλαγή. Υπάγουμε, επιτέλους θα έλεγα, τα Δασαρχεία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, υπό τον αρμόδιο Υφυπουργό και τη Γενική Διεύθυνση Δασών, έτσι ώστε να υπάρχει ένα ενιαίο εποπτικό κέντρο που θα καθορίζει τη δασική μας πολιτική, θα εποπτεύει τα Δασαρχεία, έτσι ώστε αυτά να μην υπάγονται απλά και συχνά ανεξέλεγκτα στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.
Διαπιστώσαμε ότι χρειαζόμαστε και περισσότερα εναέρια μέσα, και συγκεκριμένα εναέρια μέσα, τα οποία προβλέπονται από το πρόγραμμα της Πολιτικής Προστασίας το οποίο έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο πριν από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Θα επενδύσουμε σε καινούργια αεροσκάφη.
Θα προχωρήσουμε στη σύσταση μιας ειδικής μονάδος η οποία θα μπορεί πια να επιχειρεί πιο αποτελεσματικά μέσα στα δάση. Αυτή η νέα μονάδα, λοιπόν, η οποία θα απαρτίζεται από δασολόγους και από δασοπυροσβέστες, θα πρέπει να εκπαιδευτεί καλύτερα, να δρα μέσα στις ειδικές συνθήκες του δάσους.
Τέλος, πιστεύω ότι καλούμαστε όλοι να βγάλουμε συμπεράσματα και από τη συνύπαρξη του δασικού και του δομημένου περιβάλλοντος. Χωρίς γραφειοκρατία, σε αυτές τις μικτές περιοχές, οι κάτοικοι θα μπορούν πλέον να καθαρίζουν γύρω τους τα οικόπεδά τους, τους δρόμους τους, χωρίς να απαιτείται όλη αυτή η εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία που χρειάζεται η άδεια του Δασαρχείου για να κόψεις οποιοδήποτε κλαδί έξω από το δικό σου οικόπεδο.
Τα δάση μας θα αναγεννηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό, και τεχνητή αναδάσωση θα γίνει εκεί που χρειάζεται, και εκεί που οι ειδικοί θα μας υποδείξουν. Και τέλος, οικισμοί, αλλά και σπίτια κοντά ή μέσα στις δασικές εκτάσεις θα οφείλουν να διέπονται από ειδικές πυρίμαχες προδιαγραφές κατασκευής. Όπως βέβαια θα πρέπει να μας απασχολήσει στο μέλλον και η ασφάλισή τους.
Όλα τα παραπάνω είναι ασφαλώς μερικές μόνο αρχικές διαπιστώσεις. Γι’ αυτό και θα τονίσω ξανά πως η δημόσια συγγνώμη μου ήταν μια προσωπική, ηθική στάση. Αλλά πριν από όλα ήταν μια πολιτική πράξη με μήνυμα. Η συγγνώμη δεν είναι μόνο μια αναγνώριση ευθύνης, είναι και ένα σύνθημα για δράση. Είναι ένα κάλεσμα να διδαχτούμε από μια αρνητική εμπειρία έτσι ώστε να μπορέσουμε να γίνουμε καλύτεροι. Και με αυτή την αφετηρία, λοιπόν, θα αλλάξουν πολλά.
Ερώτημα τρίτον: Πώς θα στηριχτούν από δω και στο εξής οι τοπικές κοινωνίες και οι πληγέντες από τις πυρκαγιές;
Λίγα 24ωρα μετά το πέρασμα της φωτιάς ξεκινάμε ήδη να επουλώνουμε τις πληγές μας. Στην Αττική, στην Εύβοια, στη Φθιώτιδα, στη Φωκίδα, στην Πελοπόννησο με πρωτοβουλία του Υπουργείου Υποδομών έχει ήδη ολοκληρωθεί η καταγραφή των ζημιών. Έγιναν 2.413 αυτοψίες και επανέλεγχοι σε σπίτια και επαγγελματικούς χώρους. Στην πλατφόρμα arogi.gov.gr κατατέθηκαν -ως τώρα- 1.735 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε 10,5 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων. Ποτέ το ελληνικό Κράτος δεν έχει κινηθεί ταχύτερα στη χορήγηση σημαντικών αποζημιώσεων στους πληγέντες.
Ταυτόχρονα παντού έχουν ήδη ξεκινήσει αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα, κάτι στο οποίο αποδίδω ιδιαίτερη σημασία.
Δίνουμε ειδική πρόνοια στις αποζημιώσεις των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Και ως προς τα μέσα παραγωγής και ως προς το φυτικό και το ζωικό κεφάλαιο. Θα υπάρξουν στην Εύβοια ειδικές δράσεις για τους ρητινοπαραγωγούς αλλά και για τους μελισσοπαραγωγούς. Ειδικά για τους ρητινοπαραγωγούς, μιλάμε για σχεδόν 1.000 συμπολίτες μας οι οποίοι ζούσαν από το δάσος, θα καταρτίσουμε άμεσα, σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εργασίας, ένα πρόγραμμα πολυετούς κοινωφελούς εργασίας -έως και 7 χρόνια- έτσι ώστε να επιτρέψουμε σε αυτούς τους ανθρώπους να μπορέσουν να δουλέψουν μέσα στο δάσος, σε πρώτη φάση στα έργα αποκατάστασης, σε δεύτερη φάση στην προστασία του δάσους καθώς αυτό θα αρχίσει να ξαναγεννάται. Αντίστοιχες προβλέψεις θα υπάρξουν και για τους μελισσοκόμους.
Ειδικά για την περιοχή της Βόρειας Εύβοιας, τα μέτρα τα οποία έχουμε εξαγγείλει αφορούν όλες τις επιχειρήσεις, όχι μόνο αυτές οι οποίες επλήγησαν από την πυρκαγιά. Εκεί καταρτίζεται ένα συνολικό πρόγραμμα ανάταξης από την οικιστική και παραγωγική της ανασυγκρότηση μέχρι τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης των κατοίκων, ώστε να μπορέσουν να παραμείνουν στον τόπο τους. Αντίστοιχο μοντέλο αναπτυξιακών προγραμμάτων, σε μικρότερη έκταση, γιατί η ζημιά είναι μικρότερη, θα ακολουθήσει και για την Ηλεία, η οποία επλήγη για δεύτερη φορά από καταστροφικές πυρκαγιές σε διάστημα 15 ετών.
Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στις ιδιωτικές δωρεές οι οποίες θα υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Για πρώτη φορά, μέσα από μία διαφανή και εύκολη διαδικασία, μέσω της ιστοσελίδας e-dorees.gov.gr, οι προσφορές ιδιωτών, επιχειρήσεων, ιδρυμάτων, θα συναντώνται με τις ανάγκες του Δημοσίου.
Και με το νέο θεσμό του αναδόχου αναδάσωσης, ένας ενδιαφερόμενος ιδιώτης, ένα ίδρυμα, μία επιχείρηση, θα μπορεί να αναλαμβάνει, όχι απλά τη μελέτη, αλλά και τα έργα αποκατάστασης μίας έκτασης, πάντα υπό την εποπτεία του αρμόδιου Δασαρχείου και να την αποδίδει μετά στην Πολιτεία.
Και βέβαια έχω αναθέσει τον σχεδιασμό της μεθεπόμενης μέρας της Βόρειας Εύβοιας στον Σταύρο Μπένο, ο οποίος έχει πολύ μεγάλη εμπειρία μετά τους καταστροφικούς σεισμούς της Καλαμάτας.
Ερώτημα τέταρτο: Με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουμε μεσομακροπρόθεσμα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης;
Θα κλείσω με μια γενική παρατήρηση που αφορά τη μεγάλη πρόκληση αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή προτεραιότητα αυτής της Κυβέρνησης.
Με μια σειρά από τολμηρές παρεμβάσεις, όπως η απολιγνιτοποίηση στην Δυτική Μακεδονία, βρεθήκαμε στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής μάχης για την μείωση των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου.
Αναγνωρίσαμε απόλυτα ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, μας επιβάλλει να τα αλλάξουμε όλα. Τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε τα αγροτικά μας προϊόντα, τον τρόπο με τον οποίο μετακινούμαστε, τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ενέργεια, τον τρόπο με τον οποίο χτίζουμε τα σπίτια μας. Όλα πρέπει να αλλάξουν σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε για να περιορίσουμε την επίπτωση της κλιματικής κρίσης στο μέγεθος και στη δυνατότητα του εφικτού.
Και για αυτό και σπεύσαμε και εξασφαλίσαμε 18,5 δισ. ευρώ από το σχέδιο Ελλάδα 2.0 και από τους πόρους του ΕΣΠΑ, έτσι ώστε ένας από τους τέσσερις βασικούς πυλώνες του πρώτου τουλάχιστον σχεδίου ανάκαμψης, να αφορά την πράσινη οικονομία.
Και πριν συμμετέχουμε στην COP26 της Γλασκώβης θα έχουμε την ευκαιρία να ψηφίσουμε στο Εθνικό Κοινοβούλιο -ελπίζω με διακομματική συναίνεση- τον πρώτο νόμο για το κλίμα στην ιστορία του ελληνικού Κοινοβουλίου.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου