Ντόρα : Να μην παραδώσει η Ευρώπη την Τουρκία στην αστάθεια

Ντόρα Μπακογιάννη : 

Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, η Τουρκία εισέρχεται σε βαθιά κρίση. Κρίση πολιτική, κοινωνική και οικονομική. Εξαιτίας του κυβερνητικού πογκρόμ εναντίον των Ενόπλων Δυνάμεων, των δημοσίων υπαλλήλων και της πανεπιστημιακής κοινότητας, το αίσθημα ανασφάλειας στην τουρκική κοινωνία εντείνεται.

Παράλληλα, ο τουρκικός στρατός, ο δεύτερος μεγαλύτερος του ΝΑΤΟ, είναι ουσιαστικά διαλυμένος και πλήρως ασύντακτος. 

Ταυτόχρονα, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, οξύνεται η κρίση δημοκρατίας στη γείτονα. Η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έθεσε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ανέστειλε την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι εξαγγελθείσες προθέσεις του Προέδρου Ερντογάν, όπως η σχεδιαζόμενη επαναφορά της θανατικής ποινής, προκαλούν παγκόσμιο προβληματισμό και ανησυχία.

Στο μεταξύ, οι διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας χαρακτηρίζονται από βαρομετρικό χαμηλό: η «σκοτεινή» εμπλοκή της Άγκυρας στη Συρία, οι εντάσεις με το Ισραήλ και τη Ρωσία, που μειώθηκαν μόλις πριν από μερικές εβδομάδες μετά τη μεταστροφή του Ερντογάν, καθώς και οι τραυματισμένες σχέσεις με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, δείχνουν ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ της Τουρκίας και των παραδοσιακών συμμάχων της.

Σήμερα, η γειτονική χώρα βρίσκεται σε μεταίχμιο. Αν θα αποφασίσει να ακολουθήσει τον ευρωπαϊκό δρόμο και να επανέλθει σε τροχιά εκδημοκρατισμού, εναπόκειται στην ίδια και τον Πρόεδρό της.

Η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, προκαλεί μεγάλο προβληματισμό για το μέλλον της Τουρκίας και των σχέσεών της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Δύση δεν έσπευσε από την αρχή να καταδικάσει το πραξικόπημα, παρά μόνο όταν ήταν ξεκάθαρη η αποτυχία του. Ακόμη, η Ευρώπη εκφράζει ανησυχίες όχι μόνο για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας αλλά και για την εφαρμογή της συμφωνίας για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών. 

Στην παρούσα φάση, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ιστορικών αποφάσεων σε σχέση με την Τουρκία. Ο εύκολος δρόμος είναι να υποκύψει στους φόβους σημαντικού τμήματος της ευρωπαϊκής κοινωνίας και να κλείσει την πόρτα στη γειτονική χώρα. Αυτό θα σημάνει αυτόματα την ακύρωση της ευρωπαϊκής της προοπτικής.

Ο άλλος δρόμος, ο δύσκολος αλλά επιβεβλημένος, είναι να την ενθαρρύνει και να την στηρίξει, ώστε να επιστρέψει σύντομα στην ομαλότητα. Για την Ευρώπη, θα ήταν λάθος να θεωρήσει την Τουρκία χαμένη υπόθεση. Αν της γυρίσουμε τώρα την πλάτη, είναι βέβαιο ότι θα εξελιχθεί σταδιακά σε πόλο σταθερής αστάθειας στα ανατολικά σύνορα της Ένωσης. Εξάλλου, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική δεν αφήνει περιθώρια να δημιουργηθούν νέες εστίες έντασης στην περιοχή. Επιπλέον, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε μια μεγάλη και σημαντική χώρα να εξελιχθεί σταδιακά σε ένα κλειστό ισλαμικό κράτος.

Η Ευρώπη οφείλει άμεσα να αναλάβει πρωτοβουλίες. Να μην απομονώσει την Τουρκία και να μην την αφήσει να διολισθήσει σε ακραίες αντιδημοκρατικές πολιτικές. Προφανώς, η τελική επιλογή ανήκει στην Άγκυρα, αλλά η Ευρώπη υποχρεούται να αποδείξει τον κυρίαρχο ρόλο της για να διασφαλιστεί η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.