THOMAS L. FRIEDMAN / THE NEW YORK TIMES
Αναρωτιέμαι μήπως η αναταραχή στις διεθνείς αγορές δεν είναι προϊόν ανησυχίας, αλλά οι τεκτονικοί κραδασμοί στα θεμέλια του παγκόσμιου συστήματος με απολύτως απρόβλεπτες συνέπειες.
Τι γίνεται αν βρισκόμαστε στο τέλος της τριακονταετούς ανάπτυξης στην Κίνα και περιορίζεται η δυνατότητά της να κινεί την παγκόσμια ανάπτυξη με εισαγωγές, εξαγωγές και αγορές εμπορευμάτων; Ο Μάικλ Πέντο, πρόεδρος της Pento Portfolio Strategies, εκτιμά πως «η υποτίμηση του γουάν και η πτώση των τιμών των μετοχών στη Σαγκάη κατά 40% από τον Ιούνιο του 2014 καταδεικνύουν πως η Κίνα όχι μόνον δεν αναπτύσσεται με το περίφημο 7%, αλλά δεν αναπτύσσεται καθόλου». Η Κίνα αντιπροσώπευε έως τώρα το 34% της παγκόσμιας ανάπτυξης και ο πολλαπλάσιος αντίκτυπός της στις αναδυόμενες αγορές έφτανε στο 50%.
Τι γίνεται αν έχει λήξει η εποχή που το πετρέλαιο κόστιζε 100 δολάρια το βαρέλι και όσες χώρες εξαρτώνται, έμμεσα ή άμεσα, από την τιμή του πρέπει να μάθουν να αναπτύσσονται παράγοντας προϊόντα και υπηρεσίες που ενδιαφέρουν τους άλλους; Χώρες που σχεδίασαν τον προϋπολογισμό τους βάσει μιας τιμής του πετρελαίου από 80 έως 100 δολάρια το βαρέλι θα βρεθούν με άδεια ταμεία, ενώ έχουν αυξηθεί σημαντικά οι πληθυσμοί τους.
Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου μπορούσε να είναι μεσαία μια νεοπαγής χώρα με τεχνητά σύνορα που χάραξαν οι αποικιοκρατικές δυνάμεις. Υπήρχαν δύο υπερδυνάμεις έτοιμες να χορηγήσουν ξένη βοήθεια και να σπουδάσουν τα παιδιά σας στην Αμερική ή τη Μόσχα, να εκπαιδεύσουν τις ένοπλες δυνάμεις σας και τις μυστικές υπηρεσίες και να αγοράσουν τις εξαγωγές σας. Τι γίνεται, όμως, αν η εξέλιξη των ρομπότ, του λογισμικού και του αυτοματισμού σημαίνει πως αυτές οι χώρες δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στη μεταποίηση για να προσφέρουν μαζικά θέσεις εργασίας, ενώ τα προϊόντα που παράγουν δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα κινεζικά, η κλιματική αλλαγή ασκεί πιέσεις στα οικοσυστήματά τους και ούτε η Ρωσία ούτε η Αμερική δεν θέλουν να έχουν σχέσεις μαζί τους;
Πολλές από αυτές τις τεχνητές χώρες δεν ανταποκρίνονται σε καμία εθνική, πολιτισμική, γλωσσική ή δημογραφική πραγματικότητα. Αποτελούν κάτι σαν τροχόσπιτα κατασκευασμένα από μπετόν αλλά χωρίς θεμέλια, και αυτό που βλέπουμε σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας, την κλιματική αλλαγή και την παγκοσμιοποίηση, δεν είναι παρά το πλησιέστερο ανάλογο ενός ανεμοστρόβιλου. Ορισμένες από αυτές τις χώρες απλώς καταρρέουν και πολλοί από τους πολίτες τους προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο για να έρθουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αλλά τι γίνεται αν έχει λήξει η εποχή της Ε.Ε.; Η Γερμανία δηλώνει ότι αν οι εταίροι της δεν αποτρέψουν την εισροή των προσφύγων στην Ευρώπη από τη Μεσόγειο, μπορεί να κλείσει τις πόρτες της. Ορισμένοι Γερμανοί ζητούν ακόμη και την ανέγερση φράχτη, ενώ ανώτατο στέλεχος δηλώνει: «Αν χτίσετε φράχτη, θα είναι το τέλος της Ευρώπης όπως την ξέρουμε». Και τι γίνεται αν έχει λήξει η εποχή της απομόνωσης του Ιράν, ενώ καταρρέει το σύστημα στον αραβικό κόσμο και αποτελεί παρελθόν η λύση των δύο χωρών στο Παλαιστινιακό;
Και τι γίνεται αν όλα αυτά συμβαίνουν όταν το δικομματικό σύστημα στις ΗΠΑ τροφοδοτείται από την άκρα αριστερά και την άκρα δεξιά; Αν στις εκλογές του 2016 αναμετρηθούν ένας σοσιαλιστής με ένα φασίστα, αντιπρόσωποι ιδεών που πέθαναν το 1989 και το 1945 αντιστοίχως; Και αν όλα αυτά συμβούν ενώ περιορίζεται η δυνατότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να δώσει ώθηση στην οικονομία; Αν δεν καταλήξουμε σε αρνητικά επιτόκια, η Fed δεν μπορεί παρά να ανακαλέσει την ελάχιστη αύξηση επιτοκίων που αποφάσισε τον Δεκέμβριο. Και το χειρότερο ερώτημα είναι τι γίνεται αν οι προεδρικές εκλογές διεξαχθούν χωρίς κανείς να θέσει αυτά τα ερωτήματα; Πώς θα παράγουμε ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και ασφάλεια;
.webp)
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου