Βιασμός σε 'ζωντανή' μετάδοση

Ως πολεμική ανταποκρίτρια του CBS, η Lara Logan κυνηγούσε πάντοτε την πρωτιά. Πριν από 5 χρόνια, έκανε το ίδιο σε ζωντανή μετάδοση από την πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου και έγινε άθελά της η δημοσιογράφος που πρώτη, με το σώμα της, «σύστησε» στο δυτικό κόσμο το Ταχαρούς: την ομαδική σεξουαλική παρενόχληση ή και κακοποίηση γυναικών στη διάρκεια πολυπληθών συγκεντρώσεων σε χώρες της βόρειας Αφρικής, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο. Οι πρώτες καταγραφές του Ταχαρούς χρονολογούνται στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, με την αιγυπτιακή αστυνομία να κατηγορείται ότι εφάρμοζε αυτή την πρακτική σε διαδηλώτριες.

Η βάναυση κακοποίηση της Logan από πλήθος αντρών, το 2011, έγινε αφορμή να φρίξουν -ή να «φρίξουν»- για πρώτη φορά τα δυτικά μέσα ενημέρωσης με αυτό το βάρβαρο φαινόμενο που, όμως, συνέβαινε σε έναν άλλο, «απολίτιστο» κόσμο. Σήμερα, που ο τρόμος των ομαδικών βιασμών από αλλόθρησκους κυριεύει την Κολωνία, το Αμβούργο και -με λίγη βοήθεια από τα media- το συλλογικό φαντασιακό της Ευρώπης, το Ταχαρούς έρχεται πάλι στην επικαιρότητα.

Μάλλον βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή: Οι γερμανικές αρχές και τα media της χώρας αντιμετώπισαν με αρκετή ψυχραιμία τα περιστατικά: «το κράτος δικαίου θα απαντήσει σκληρά και οι ένοχοι θα υποστούν τις συνέπειες του νόμου, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους», δήλωσε η Μέρκελ, ενώ η δήμαρχος της Κολωνίας τόνισε ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι οι δράστες ήταν πρόσφυγες. Επιπλέον, η γερμανική αστυνομία πιθανολογεί ότι το κίνητρο των επιθέσεων που σημειώθηκαν δεν ήταν σεξουαλικό αλλά η ληστεία.

Όμως το γεγονός παραμένει: Γυναίκες παρενοχλήθηκαν ή βιάστηκαν στην καρδιά της Ευρώπης. Οι δράστες είχαν χαρακτηριστικά Αράβων και Αφρικανών. Πώς να μη γίνει αυτό αντικείμενο εκμετάλλευσης από ακροδεξιές και ναζιστικές ομάδες; Πώς να μη γίνουν διαδηλώσεις για την προάσπιση δικαιωμάτων που μέχρι τώρα ήταν αυτονόητα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες; Πώς να μην ανακατευτεί η αλήθεια με το ψέμα και τη σπέκουλα; Η δημόσια ουγγρική τηλεόραση παρουσίασε video με σκηνές από το βιασμό μιας Ολλανδής στο Κάιρο, λέγοντας ότι πρόκειται για επίθεση που έγινε στην Κολωνία. Οι γαργαλιστικές περιγραφές δίνουν και παίρνουν. Και η Lara Logan επανέρχεται στο προσκήνιο, με το υπόρρητο ή και απερίφραστο «τά’θελε» να ηχεί στο background. Η πάντα «ευαίσθητη» σε τέτοια θέματα Daily Mail θυμήθηκε την επίθεση που δέχθηκε η δημοσιογράφος στην πλατεία Ταχρίρ, ενώ ισλαμοφοβικοί την ειρωνεύονται, απομονώνοντας ατάκες από την αφήγησή της («Δεν αισθανόμουν παρά μόνο τα χέρια τους, να με βιάζουν ξανά και ξανά…»), για να τις διανθίσουν με τα απαραίτητα σαρκαστικά σχόλια: «η περιγραφή της πολυπολιτισμικής της εμπειρίας μπορεί να χρησιμεύσει ως νεκρολογία του δυτικού πολιτισμού»…

Η Lara Logan δεν ήταν η μοναδική γυναίκα δημοσιογράφος που κακοποιήθηκε στην πλατεία Ταχρίρ, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ, αλλά και το επόμενο διάστημα. Ωστόσο, μόνο εκείνη μίλησε τόσο ανοιχτά για ό,τι έζησε. Μόνο εκείνη βρισκόταν στις παρυφές του star system. Μόνο εκείνη διέθετε την ιδανική περσόνα για να συμβολίσει με το παράδειγμά της το έγκλημα (ενθουσιασμός για την προοπτική που φάνηκε να ανοίγει η Αραβική Άνοιξη) και την τιμωρία: νέα, όμορφη, δυναμική και τολμηρή όσο λίγοι άντρες συνάδελφοί της. Μετά το πανεπιστήμιο δούλεψε για λίγο ως μοντέλο και στη συνέχεια πάλεψε σκληρά για να καθιερωθεί ως δημοσιογράφος. Έδωσε ανταποκρίσεις από τη Μέση Ανατολή, τη Μοζαμβίκη, τη Ζιμπάμπουε, το Κόσσοβο. Η μικρή θητεία της στο μόντελινγκ, όμως, ήταν αρκετή για να τη θυμούνται τα βρετανικά ταμπλόιντ ως «34 D Lara», για πάνω από μία δεκαετία μετά.

Η νοτιοαφρικανή δημοσιογράφος κέρδισε μια θέση σε μια από τις πιο έγκυρες ειδησεογραφικές εκπομπές, το «60 Minutes», και τον τίτλο της  επικεφαλής των ξένων ανταποκριτών του CBS. Αλλά κατηγορήθηκε ότι εκμεταλλεύεται την εμφάνισή της για να αναρριχηθεί, ότι είναι παθολογικά φιλόδοξη και ότι παίζει με την ασφάλεια των συνεργείων που τη συνοδεύουν στις διακεκαυμένες ζώνες, επιμένοντας να βρεθεί εκεί που μυρίζει μπαρούτι, με κάθε κόστος. Και, πολλές φορές, «προκλητικά»: ενώ κάλυπτε τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, βρέθηκε στο επίκεντρο για λάθος λόγους, όταν η Sun δημοσίευσε πρωτοσέλιδο υπό τον τίτλο «μάζεψε τα μπαζούκας σου, Lara», υποστηρίζοντας ότι η δημοσιογράφος ντυνόταν προκλητικά για να αποσπάσει πληροφορίες από στρατιωτικούς, σκανδαλίζοντάς τους. «Εκμεταλλεύεται τα δώρα που της έδωσε ο Θεός με τρόπο που θα ζήλευε και η Μάτα Χάρι», έγραψε τότε ένας συνάδελφός της, αναφερόμενος στις προσβάσεις που είχε αποκτήσει η Logan στα ανώτερα κλιμάκια του ΝΑΤΟ. Η ίδια απάντησε ότι δεν έχει τίποτα άλλο, πέρα από ένα στοιχειώδες χάρισμα διαπροσωπικής επικοινωνίας.

Όμως τα βέλη εναντίον της προέρχονταν και εξ οικείων: «τα αφεντικά της TV αντί να βασίζονται σε δημοσιογράφους με εμπειρία, ευνοούν όσες γυναίκες έχουν γλυκά πρόσωπα και χαριτωμένους πισινούς», είχε πει σε συνέντευξή της εκείνη την εποχή η Kate Adie, έμπειρη ανταποκρίτρια του BBC, ενώ η συνάδελφός της στο ίδιο δίκτυο, Jacky Rowland, υποστήριξε ότι ο λόγος που η ίδια είχε επιβιώσει στα μέτωπα της Γιουγκοσλαβίας ήταν η ελκυστική της εμφάνιση: «δεν θα τα κατάφερνα για τόσο πολύ αν δεν ήμουν γυναίκα».

Τελικά, είναι ανήθικο να χρησιμοποιείς την εμφάνισή σου σε ένα έτσι κι αλλιώς ανήθικο παιχνίδι; Στη διάρκεια της καριέρας της, η Logan πέτυχε με την επιμονή και την ευστροφία της να δώσει ανταποκρίσεις από σημεία που άλλοι συνάδελφοί της έβλεπαν στις τηλεοράσεις των ξενοδοχείων τους. Κατέκτησε βραβεία και γνώρισε τη δημοσιογραφική επιτυχία, ως η μόνη δημοσιογράφος αμερικανικού δικτύου που έδινε ζωντανό ρεπορτάζ από την πλατεία Φίρντος στη Βαγδάτη, την ώρα που γκρεμιζόταν το άγαλμα του Σαντάμ. Γνώρισε, επίσης, το δημοσιογραφικό φιάσκο. Αλλά κέρδισε δυσανάλογη δημοσιότητα επειδή καυχιόταν για την «ανοιχτή γραμμή» που είχε με το αφεντικό του CBS («μπορώ να τελειώσω την καριέρα σου με ένα τηλεφώνημα», φέρεται να έχει απειλήσει συνάδελφό της) και γιατί μπλέχτηκε σε ερωτικά τρίγωνα στη διάρκεια αποστολών, «καταστρέφοντας το γάμο» του ενός εραστή της. Ακόμη και μακροσκελή άρθρα που υποτίθεται ότι γράφτηκαν για να την υπερασπίσουν, όζουν κεκαλυμμένο σεξισμό.

Θα συμπαθούσε ο θεατής τη Lara Logan, αν είχε την ευκαιρία να δει ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της; Μάλλον η απάντηση εξαρτάται από το πού θα επέλεγε να εστιάσει ο φακός - ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει με το παρ’ολίγον λιντσάρισμά της στο Κάιρο και το πώς αντιμετωπίστηκε αυτό το γεγονός από την ίδια και τους άλλους. Θαυμάζει κανείς την «ξεροκεφαλιά» της να βρεθεί σε ένα μέρος που βρομάει μπαρούτι, ενώ είχε προειδοποιηθεί να μην αφήσει το ξενοδοχείο της; Ταυτίζεται με την αγωνία της την ώρα που έσβησε το φως της κάμερας και βρέθηκε περικυκλωμένη από εκατοντάδες άντρες που την απομάκρυναν από το συνεργείο της και την κατανάλωσαν με βουλιμία; Και μόνο το κουράγιο που είχε να μιλήσει δημόσια για όλα αυτά την καθιστά σπάνιο παράδειγμα γενναιότητας. Παρεμπιπτόντως, ακόμη και σε αυτή, τη μεγαλύτερη δοκιμασία της ζωής της, δεν έλειψαν οι αηδιαστικές επιθέσεις: «η Lara Logan "απελευθερώθηκε" από μουσουλμάνους στην Πλατεία Ελευθερίας, την ώρα που προπαγάνδιζε υπέρ της ελευθερίας. Πόσο ταιριαστό…»

Από την άλλη πλευρά, προκαλεί αμηχανία το ότι ακόμη και η ίδια η Logan φάνηκε να «εκμεταλλεύεται» τον εαυτό της, διαθέτοντάς τον για τις ανάγκες του θεάματος. Μετά τη νοσηλεία της, που ακολούθησε το περιστατικό, έδωσε συνέντευξη στους New York Times περιγράφοντας την περιπέτειά της χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες. Ανακοίνωσε, όμως, ότι θα μιλήσει για τελευταία φορά για το συμβάν στο 60 Minutes.  Λίγες μέρες μετά, εμφανίστηκε στην εκπομπή και συγκλόνισε με την αφήγησή της θεατές και παρουσιαστή. Όμως, σε μια εκπομπή που εκθέτει ένα τόσο δυνατό δράμα και θέλει να ευαισθητοποιήσει το κοινό ήχησαν κάπως παράφωνες οι επίμονες ερωτήσεις του δημοσιογράφου και οι λεπτομερείς αναφορές της Logan στο γεγονός:

-Σε βίαζαν με τα χέρια τους;

-Ναι.

-Nonstop; Όλη αυτή την ώρα;

-Από μπροστά, από πίσω…

Σαν να μην παραλείφθηκαν, έστω για αυτή την ευαίσθητη περίπτωση, οι βασικές αρχές του θεάματος. Άλλα, πάλι, μπορεί και όχι…  

 Χρήστος Αργύρης
 Πηγή : news247.gr