Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2020

Ο πόλεμος των ΗΠΑ με το Ιράν δεν είναι αναπότρεπτος


Η εξυπνότερη επιλογή για το Ιράν θα ήταν να πάρει στα σοβαρά τον Αμερικανό ΥΠΕΞ

Τώρα που οι ΗΠΑ έχουν βγάλει από τη μέση τον Κασέμ Σουλεϊμανί, τη σημαντικότερη στρατιωτική προσωπικότητα στη 40χρονη ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας, η κοινή λογική προβλέπει ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει με ακραίο τρόπο. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο Αλί Χαμενεΐ, έχει υποσχεθεί "σφοδρά αντίποινα", ενώ το καθεστώς του δημοσιεύει βίντεο με χιλιάδες Ιρανούς να απαιτούν εκδίκηση.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Πολλοί αναλυτές -όχι μόνο στο Ιράν ή και στις ΗΠΑ- εκτιμούν πως ένας πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι αναπότρεπτος. Πολλοί μάλιστα ταυτίζουν την εξόντωση του Σουλεϊμανί με τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας (Σ.τ.Μ.: που αποτέλεσε την αφορμή για την κήρυξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου), ενώ στο Twiiter το #WWIII βρίσκεται πολύ ψηλά στα πολυσυζητημένα θέματα του μέσου κοινωνικής δικτύωσης.

Ας μην προτρέχουμε όμως. Το Ιράν ίσως να έχει πολλές επιλογές για να εξαπολύσει έναν όλεθρο εναντίον αμερικανικών στόχων και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή, είτε μόνο του είτε μέσω αντιπροσώπων. Αλλά, την ίδια στιγμή, έχει πολύ ισχυρό λόγο να σταματήσει και να ξανασκεφτεί μια τέτοια κίνηση. Πέρα από τις εκρήξεις οργής στο Ιράν ή τους συναγερμούς σε χώρες με αμερικανικούς στόχους, υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα πως το Ιράν δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά τον πόλεμο ενάντια σε έναν ισχυρότερο αντίπαλο.


Κάθε εκδίκηση που μπορεί να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη θα προκαλέσει τρομερές ρωγμές στην Ισλαμική Δημοκρατία. Ακόμη και αν τα ιρανικά αντίποινα προκαλέσουν τον θάνατο πολύ περισσότερων Αμερικανών από όσους φαντάζεται ο Ντόναλντ Τραμπ, η Τεχεράνη θα κληθεί να πληρώσει ασυγκρίτως μεγαλύτερο τίμημα. Αυτό είναι λοιπόν ένα απότελεσμα που το ιρανικό καθεστώς συνειδητά επιχειρεί να αποφύγει.

Οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας αρέσκονται στο να παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως γνώστες των στρατηγικών ζητημάτων. Πως είναι ικανοί να προβλέπουν την επόμενη κίνηση των αντιπάλων τους. Αλλά, προφανώς, δεν έκριναν σωστά τον Ντόναλντ Τραμπ. Επειδή θεωρούσαν λοιπόν ότι ο Τραμπ δεν θα έκανε τίποτα για να ξεκινήσει έναν πόλεμο, εδώ και μήνες προέβαιναν σε συνεχείς σοβαρές προκλήσεις εναντίον των ΗΠΑ.

Ο σκοπός τους ήταν να αναγκάσουν τις ΗΠΑ να ελαφρύνουν τις οικονομικές κυρώσεις που είχε επιβάλει ο Τραμπ, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από τη συμφωνία με τα πυρηνικά, τον Μάιο του 2018. Η Τεχεράνη αρχικά αποφάσισε να αναμένει τις κυρώσεις, αλλά στη συνέχεια αντιλήφθηκε ότι είναι πιο δυσβάσταχτες απ' όσο περίμενε.

Έναν χρόνο νωρίτερα, έως τον Μάιο του 2019, οι Ιρανοί ξεκίνησαν μια εκστρατεία εκφοβισμού εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων σε διεθνή ύδατα. Ήταν όμως πολύ προσεκτικοί και κανείς δεν έχασε τη ζωή του ούτε βυθίστηκε κάποιο πλοίο.

Η Τεχεράνη υπολόγιζε πως με αυτές τις κινήσεις θα προκαλούσε μια αντίστοιχη απάντηση των ΗΠΑ, αρκετή για να προκληθεί μια κρίση και, ακολούθως, διπλωματική παρέμβαση που θα υποχρέωνε και τους δύο να υποχωρήσουν. Το Ιράν θα "υποχρεωνόταν" να σταματήσει τις επιθέσεις και η Αμερική να πάρει πίσω τις κυρώσεις.

Όταν από τον πρώτο γύρο προκλήσεων δεν ήρθε η αμερικανική απάντηση, οι Ιρανοί κατέρριψαν ένα αμερικανικό στρατιωτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone). Την τελευταία στιγμή ο Τραμπ πήρε πίσω την εντολή για στρατιωτικό χτύπημα εναντίον του Ιράν, αλλά ανακοίνωσε μια κόκκινη γραμμή: ο θάνατος έστω και ενός Αμερικανού θα σήμαινε αμέσως μια στρατιωτική απάντηση εναντίον της Τεχεράνης.

Το Ιράν σήκωσε και άλλο τον πήχη των προκλήσεων εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στη Σαουδική Αραβία. Οι Αμερικανοί μετακίνησαν δυνάμεις τους στη Σ. Αραβία, αλλά για ακόμη μια φορά δεν αντέδρασαν.

Περίπου εκείνη την περίοδο, οι παραστρατιωτικές ομάδες του Ιράν στο Ιράκ, ειδικά η Kata’ib Hezbollah, εξαπέλυσαν επιθέσεις ρουκετών εναντίον αμερικανικών στόχων σε ιρακινό έδαφος. Αυτή η σειρά επιθέσεων συνεχίστηκε την περασμένη εβδομάδα, που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός Αμερικανού εργολάβου, αρκετών Ιρακινών στρατιωτών και αστυνομικών, καθώς και τον τραυματισμό τεσσάρων Αμερικανών στρατιωτών.

Παρά τις επιθέσεις, που δοκίμαζαν την υπομονή των Αμερικανών, οι Ιρανοί ήταν σίγουροι πως ο Τραμπ δεν ήθελε πόλεμο. Όταν όμως ξεπέρασαν την κόκκινη γραμμή, οι Ιρανοί κατάλαβαν ότι ο Τραμπ δεν είναι τελικά τόσο αντίθετος με την ιδέα της σύγκρουσης όσο ήθελαν να πιστεύουν.

Αρχικά, αμερικανικά χτυπήματα σε βάσεις της Kata’ib Hezbollah σκοτώνουν 24 στελέχη της παραστρατιωτικής ομάδας. Στη συνέχεια, και αφού οι φιλοϊρανοί επιτέθηκαν εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη, η κυβέρνηση Τραμπ ισχυρίζεται ότι έλαβε πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες της πως ο Σουλεϊμανί ετοίμαζε νέες επιθέσεις εις βάρος αμερικανικών στόχων στο Ιράκ.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις για τους ισχυρισμούς της Ουάσινγκτον, αλλά τέτοια συμπεριφορά συνάδει με τις κλιμακούμενες προκλητικές κινήσεις της Τεχεράνης. Η παρουσία του Σουλεϊμανί στο Ιράκ, όπου ταξίδευε μαζί με τον ηγέτη της Kata’ib Hezbollah, Abu Mahdi al-Muhandis, θα προκάλεσε σοβαρές υποψίες για ενδεχόμενο χτύπημα. Και οι δύο έπεσαν νεκροί από την αμερικανική επίθεση, ενώ πολλοί φιλοϊρανοί στρατιωτικοί έχασαν τη ζωή τους σε ένα δεύτερο αμερικανικό χτύπημα που ακολούθησε.

Και τώρα ποια είναι η συνέχεια; Οι Ιρανοί δεν μπορούν να τρέφουν άλλες ψευδαισθήσεις για το πώς ο Τραμπ μπορεί να απαντήσει σε προκλήσεις με δυσανάλογο τρόπο. Η δολοφονία του Σουλεϊμανί ήταν η πιο σημαντική επίθεση που έχει εξαπολύσει η Ουάσινγκτον εναντίον Ιρανού πολιτικού-στρατιωτικού αξιωματούχου εκτός του Ιράν. Ο Χαμενεΐ πρέπει να γνωρίζει ήδη πως τα "σφοδρά αντίποινα" μπορούν να προκαλέσουν ακόμη σφοδρότερα χτυπήματα από τους Αμερικανούς. Είναι πιθανό ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν να θεωρεί ακόμη πως ο Τραμπ δεν θέλει τον πόλεμο, αλλά είναι μια επικίνδυνη λογική με μεγαλύτερο ρίσκο απ' ό,τι μια εβδομάδα, έναν μήνα, ή έναν χρόνο νωρίτερα.

Η εξυπνότερη επιλογή για το Ιράν θα ήταν να πάρει στα σοβαρά τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, που είπε πως οι ΗΠΑ θέλουν αποκλιμάκωση της έντασης. Η έκρηξη μάλιστα θλίψης και πένθους θα μπορούσε να αποσπάσει τους Ιρανούς από την πρόσφατη σφαγή εκατοντάδων συμπατριωτών τους από τον Σουλεϊμανί.

Εάν το καθεστώς στηρίζεται σε ιδεολογία και συναισθήματα, θα υλοποιήσει την υπόσχεση του Χαμενεΐ  με μεγάλο κόστος για το Ιράν και την ευρύτερη περιοχή. Αν όμως εδράζεται στη λογική, θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να σταματήσει την κλιμάκωση της έντασης με τις ΗΠΑ, και θα βρει μια νέα στρατηγική προώθησης των συμφερόντων του - χωρίς όμως να οδηγήσει σε μια καταστροφική σύγκρουση.

 HUSSEIN IBISH

Αναδημοσίευση από capital.gr
Πηγή : Thetoc.gr


0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου