Ενδοοικογενειακή βία: Η σκοτεινή πλευρά του «Μένουμε σπίτι» μέσα από τις εξομολογήσεις πολιτών στο 10306

Αγωνία για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών από ανθρώπους με αδήλωτη εργασία… Μοναχικοί ηλικιωμένοι που επιθυμούν μια συντροφιά, άτομα με αναπηρία για τα οποία δεν έχει προβλεφθεί άδεια μετακίνησης, γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας…

Ολα κοινωνικά ζητήματα που αναδεικνύονται πίσω από τις κλειστές πόρτες της καραντίνας. Στην τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης «10306» ξεδιπλώνεται το τι ακριβώς συμβαίνει μέσα στα ελληνικά σπίτια εδώ και ένα μήνα, «ακτινογραφία» που αποκαλύπτει ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής.

Εξι είναι τα βασικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, όπως καταγράφονται από τους ψυχολόγους και ψυχιάτρους του «10306». Πολλοί ηλικιωμένοι αναφέρουν ότι είχαν να μιλήσουν επί μέρες σε κάποιον άνθρωπο πριν τηλεφωνήσουν στο «10306», σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Ε.Τ.». Η μοναξιά ανθρώπων της τρίτης ηλικίας που ζουν μόνοι έχει ενταθεί. Δεν δέχονται επισκέψεις παιδιών, συγγενών και φίλων, καθώς αποτελούν την πλέον ευάλωτη ομάδα του πληθυσμού για την οποία οι συστάσεις περιορισμού είναι ισχυρότερες. Συγκλονιστικό είναι ότι οι υπερήλικοι φοβούνται πολύ όχι για τους ίδιους, όπως θα ήταν αναμενόμενο, αλλά για τα παιδιά και τα εγγόνια τους.

Τα μέτρα ελέγχου των μετακινήσεων έχουν δημιουργήσει ζητήματα στην υποστήριξη ηλικιωμένων και ΑμεΑ από συγγενικά πρόσωπα που κατοικούν σε γειτονικό νομό.

Ατομα με αναπηρίες, ειδικά όσοι βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού και ψυχικά πάσχοντες, καθώς και οι φροντιστές τους τηλεφωνούν και αναφέρουν έλλειψη μηχανισμού υποστήριξής τους. Δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν την απομόνωση που τους ανατρέπει την καθημερινότητα και τις συνήθειες που έχουν αποκτήσει με την κοινωνικοποίηση. Πολλοί βρίσκονται σε διέγερση μη διαχειρίσιμη από τους φροντιστές τους. Εντονη απομόνωση βιώνουν και πολλά ΑμεΑ με κινητικά προβλήματα.

Η αύξηση της αδυναμίας κάλυψης των καθημερινών αναγκών από εργαζόμενους με αδήλωτη εργασία είναι επίσης ένα ζήτημα με το οποίο έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι οι ειδικοί Ψυχικής Υγείας του «10306» και αυτό γιατί, εάν έχει διακοπεί η εργασία τους, δεν μπορούν να λάβουν ούτε την έκτακτη οικονομική ενίσχυση από την Πολιτεία. Παρόμοιες αγωνίες εκφράζουν και εργαζόμενοι από τους κλάδους του λιανεμπορίου και της σίτισης, καθώς και πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες των οποίων το εισόδημα έχει συρρικνωθεί.

Μεγάλο ποσοστό των κλήσεων που δέχεται η δωρεάν γραμμή υποστήριξης καταλαμβάνει και η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, λόγω της μακράς παραμονής εντός του σπιτιού και των δύο συντρόφων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.» από τους υπεύθυνους και εργαζόμενους της γραμμής, τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει η διάθεση καταγγελίας περιστατικού βίας. Αυτές οι κλήσεις παραπέμπονται στις σχετικές γραμμές βοήθειας.

Το «10306» έχει ξεκινήσει τη λειτουργία του από τις 6 Απριλίου, κατόπιν πρωτοβουλίας του υπουργού Υγείας, Βασίλη Κικίλια, του γενικού γραμματέα Δημόσιας Υγείας, Παναγιώτη Πρεζεράκου και του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέχρι τις 12 Απριλίου είχε δεχθεί 10.947 κλήσεις, εκ των οποίων απαντήθηκαν και ολοκληρώθηκαν οι 6.920. Η μέση διάρκεια των κλήσεων είναι περίπου οκτώ λεπτά, ενώ η «δημοφιλέστερη» επιλογή από τις συνολικά πέντε επιλογές που δίνει η τηλεφωνική γραμμή είναι η υπ’ αριθμόν 1, δηλαδή η ψυχολογική υποστήριξη. Ψυχολογική υποστήριξη για το διάστημα 6-12 Απριλίου δέχθηκαν 4.605 πολίτες.

Για τις επιλογές «2» και «4», που αφορούν σε ψυχιατρική υποστήριξη και υποστήριξη επαγγελματιών υγείας, απαντούν έμπειροι ψυχίατροι και ψυχολόγοι της Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής του ΕΚΠΑ, ενώ τη γραμμή που αφορά σε υποστήριξη παιδιών και εφήβων απαντούν παιδοψυχίατροι του ΕΚΠΑ, μαζί με στελέχη του «Χαμόγελου του Παιδιού» από τη γνωστή γραμμή «1056».

Ψυχιατρική στήριξη ζητούν κυρίως ασθενείς με συναισθηματικές διαταραχές σε ποσοστό 40,3%, αγχώδεις διαταραχές (28,4%), ψυχώσεις (15,4%), άνοια (3,5%), πρωτογενή αϋπνία (3,5%). Τα αιτήματα δεν έχουν τόσο σχέση με τον νέο κορονοϊό, αλλά αφορούν κυρίως στον εγκλεισμό και την έλλειψη επαφής με τις ψυχιατρικές υπηρεσίες και το κοινωνικό πλαίσιο στήριξης.

Το όλο εγχείρημα πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «ΑΡΓΩ», «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ).

ΜΑΡΙΑ – ΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ