Πρέπει να επιταχυνθούν οι ρυθμοί αξιοποίησης και των εθνικών ενεργειακών πόρων

 

Σημεία από την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών

Ανάγκη να αποκρουστεί κάθε προσπάθεια βίαιης αλλαγής συνόρων

Η Ελλάδα εξ αρχής συντάχθηκε με το μέρος της ειρήνης, του Διεθνούς Δικαίου και του απαραβίαστου των συνόρων. Στο πλευρό δηλαδή της Ουκρανίας αλλά και των δεκάδων χιλιάδων ομογενών μας, που δοκιμάζονται σήμερα ειδικά στη φρίκη της Μαριούπολης.

Πρόκειται για μια στάση αρχής, αλλά και μία απόδειξη διπλωματικής συνέπειας, καθώς τιμούμε τις συμμαχίες μας, έτσι ώστε να μπορούμε και εμείς -εφόσον χρειαστεί- να απαιτούμε από τους συμμάχους μας. Αυτό αφορά βέβαια και τους εθνικούς χειρισμούς με την Τουρκία.

Η θέση μας ωστόσο για τον πόλεμο είναι και πολιτική, γιατί στην Ουκρανία δεν αντιμάχονται μόνο η αυτοδιάθεση από τη μία με τον ωμό επεκτατισμό από την άλλη. Αντιμάχεται η Δημοκρατία με τον αυταρχισμό, ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός με τον ανατολίτικο αυταρχισμό, δεσποτισμό του παρελθόντος.

Συνεπώς, είναι ανάγκη να αποκρουστεί κάθε προσπάθεια βίαιης αλλαγής συνόρων, όπως και κάθε μοντέλο ηγέτη που θέλει αντιδημοκρατικά να γίνει ηγεμόνας. Στο μέτωπο, λοιπόν, αυτό δεν χωρούν δισταγμοί: η Ελλάδα, οι Έλληνες, είμαστε με την ελευθερία.

 

Ωριμάζει η ανάγκη για δραστικές παρεμβάσεις στη λειτουργία των αγορών

Ταυτόχρονα, είμαστε και με την ευημερία, που σήμερα, δυστυχώς, υπονομεύεται από την ενεργειακή κρίση και την παγκόσμια ακρίβεια. Ένα πρόβλημα το οποίο έχει χτυπήσει κάθε χώρα της ηπείρου μας: πανευρωπαϊκό, για αυτό και μόνο πανευρωπαϊκά μπορεί να απαντηθεί.

Για αυτό και η ελληνική πρόταση για τον έλεγχο της χονδρικής τιμής του φυσικού αερίου βρίσκεται ήδη στην ατζέντα των συζητήσεων στο αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και σε αυτό συμφωνούμε με πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, εσχάτως και το Βέλγιο.

Βλέπω σταδιακά να ωριμάζει σε όλη την ήπειρο η ανάγκη για δραστικές παρεμβάσεις στη λειτουργία των αγορών. Αυτό συμβαίνει ταυτόχρονα με τη βίαιη ενηλικίωση της ηπείρου μας και με την αναζήτηση πια -έστω και με καθυστέρηση- της στρατηγικής μας αυτονομίας.

Όπως έχω πει πολλές φορές, η πολιτική οφείλει να δράσει ώστε η διεθνής κερδοσκοπία να σταματήσει να ποντάρει στον πόλεμο. Και η αγορά να επανέλθει στον πραγματικό της ρόλο, που δεν είναι άλλος από το να καθορίζονται οι τιμές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης.

Οι τιμές, ναι, υπό προϋποθέσεις μπορούν να τεθούν υπό προσωρινό έλεγχο. Γιατί αφορούν τελικά τους πολίτες και όχι τις εταιρείες. Ενώ και οι τελευταίες έχουν υποχρέωση να καταθέσουν μερίδιο των συγκυριακών τους υπερκερδών για την άρση αυτής της αναταραχής.

Και όλα αυτά έχουν θέση σε ένα ενιαίο Ευρωπαϊκό σχέδιο, που συνδυάζει άμεσες πρωτοβουλίες με την πιο μεσοπρόθεσμη, μακροπρόθεσμη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά και την ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας.

 

Η διαχείριση των ανατιμήσεων πρέπει να γίνεται με δυναμισμό αλλά και με φειδώ

Το διεθνές πληθωριστικό κύμα που οξύνεται από την κρίση της Ουκρανίας απειλεί ασφαλώς και την επιστροφή της δικής μας χώρας στην ανάπτυξη. Τα θεμέλια, βέβαια, τα οποία έχουμε θέσει αυτούς τους τριάντα μήνες είναι ισχυρά.

Το πιστοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που προβλέπει για την Ελλάδα ότι θα είναι μέσα στις τρεις χώρες με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τον επόμενο χρόνο.

Το πιστοποιεί το γεγονός ότι παρά τις πολύ μεγάλες πιέσεις, τα πολύ μεγάλα προβλήματα, η ανεργία υποχώρησε στο 12,8% τον Ιανουάριο.

Το πιστοποιεί η συνεπής εκτέλεση του προϋπολογισμού. Το πιστοποιεί μέχρι και η πρόσφατη αναβάθμιση της οικονομίας μας από τον οίκο DBRS, εν μέσω εξαιρετικά δύσκολων συνθηκών.

Η κρίση, όμως, έχει τις ρίζες της πολύ μακριά από την πατρίδα μας, επηρεάζοντας ολόκληρη την υφήλιο. Και η διαχείριση των ανατιμήσεων πρέπει να γίνεται με δυναμισμό αλλά και με φειδώ, πρέπει να γίνεται με τόλμη αλλά κυρίως πρέπει να γίνεται με κοινωνική δικαιοσύνη, γιατί ο προορισμός μας παραμένει ο ίδιος: η διατηρήσιμη ανάπτυξη. Αλλά τα νερά πια είναι αχαρτογράφητα και το σκάφος δέχεται αλλεπάλληλα κύματα. Η μόνη ασφαλής ρότα, συνεπώς, είναι αυτή που δείχνει η πυξίδα της δημοσιονομικής ισορροπίας.

Από τη μία πλευρά υλοποιεί την προεκλογική μας δέσμευση των φοροελαφρύνσεων ειδικά στην ακίνητη περιουσία.

Και από την άλλη απαντά ταυτόχρονα και σε επίκαιρες ανάγκες, διότι η παρέμβασή μας ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα σχεδόν όλων των Ελλήνων πολιτών, μειώνοντας μάλιστα τον ΕΝΦΙΑ όχι κατά 30% -όπως είχαμε αρχικά υποσχεθεί- αλλά κατά περισσότερο, κατά 35%. Και αυτό χάρη σε μία πολιτική ευθύνης που θέλει τις κοινωνικές παροχές να στηρίζονται πάντα στις δημοσιονομικές μας αντοχές.

Και, φυσικά, αυτή η παρέμβαση δεν είναι μεμονωμένη. Συνδυάζεται με τη μείωση σχεδόν 60 φόρων, πολλών άλλων επιβαρύνσεων, εισφορών και φυσικά οι μειώσεις αυτές πλαισιώνονται από το διπλό ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα του Δεκεμβρίου και φυσικά την δεύτερη σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Μαΐου του 2022.

Αυτές οι πολιτικές ανήκουν στον ίδιο κεντρικό σχεδιασμό της κυβέρνησης: να μονιμοποιηθεί η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης, τελικά για όλους τους συμπολίτες μας, ο χαμηλός ΦΠΑ σε πολλά προϊόντα και υπηρεσίες. Πρόκειται για ρυθμίσεις που θα έχουν θετικό αντίκτυπο στο εισόδημα των πολιτών κάθε χρόνο, γιατί μιλάμε για μόνιμες μειώσεις φόρων και όχι για περιστασιακές παρεμβάσεις.

Είναι αυτό που θέλουμε; Προφανώς και όχι. Είναι όμως τουλάχιστον ένα μικρό μαξιλάρι ασφάλειας, το οποίο δημιουργήθηκε μέσα στην κρίση. Γιατί, ναι, πρώτος εγώ θα αναγνωρίσω ότι, δυστυχώς, στην πατρίδα μας οι μισθοί είναι ακόμα χαμηλοί. Και αυτό συμπιέζει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα, ειδικά των νεότερων γενιών, ειδικά των νέων ανθρώπων οι οποίοι ζουν σήμερα στο νοίκι και δυσκολεύονται πολύ να τα βγάλουν πέρα. Των νέων συμπολιτών μας, οι οποίοι αυτή τη στιγμή αμείβονται με έναν χαμηλό κατώτατο μισθό. Αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτό αγωνιζόμαστε να διορθώσουμε. Όμως αυτά τα αναχώματα, αυτή η άμυνα:

Χτίζεται πάνω σε ένα πρόσθετο ανάχωμα το οποίο είναι το πρόγραμμα των 43 δισεκατομμυρίων που εκταμίευσε η ελληνική πολιτεία για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά απέναντι στον Covid.

Ενώ συμπληρώνονται και από το έκτακτο σχέδιο 2,6 δισεκατομμυρίων ευρώ που δόθηκαν από τον περασμένο Σεπτέμβριο ως πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην ενεργειακή κρίση.

Ένα μέτωπο στο οποίο τώρα προστίθεται ένα ακόμα τρίμηνο πρόγραμμα ενισχύσεων ύψους 1,1 δισ. ευρώ που απευθύνεται σε σχεδόν 6 εκατομμύρια δικαιούχους, νοικοκυριά, επιχειρήσεις, αγρότες, καταναλωτές ενέργειας.

Θυμίζω ότι από τα 8,3 δισεκατομμύρια του μηχανισμού της επιστρεπτέας προκαταβολής τελικά η κυβέρνηση θα εισπράξει λιγότερα από 3 δισ. Είναι μία ακόμα έμπρακτη βοήθεια στις επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια της συγκυρίας.

Επαναλαμβάνω, κινούμαστε σε δύο επίπεδα: αύξηση των μισθών με τη σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού που θα ανακοινωθεί σε λίγες εβδομάδες από τώρα και ταυτόχρονα τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος.

 

Η πολιτεία οφείλει να προστατεύει τον καταναλωτή από την αισχροκέρδεια

Και βέβαια, κάτι με το οποίο δεν νομίζω ότι κανείς μπορεί να διαφωνεί, είναι ότι η πολιτεία οφείλει να αγρυπνά και να προστατεύει τον καταναλωτή από την αισχροκέρδεια που δυστυχώς παραμονεύει σε κάθε κρίση.

Τον τελευταίο μήνα έγιναν σχεδόν 3.500 έλεγχοι. Από πρατήρια καυσίμων μέχρι τα σούπερ μάρκετ, μέχρι το χονδρεμπόριο.

Τα αρμόδια Υπουργεία βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή, έτσι ώστε να προσθέτουν στην φαρέτρα τους νέα μέτρα ελέγχου, όπως π.χ. η σημερινή ανακοίνωση ότι πρέπει όλα τα αποθέματα στα σιτηρά να δηλώνονται σε σχετική πλατφόρμα ώστε να αποφεύγεται η κερδοσκοπία.

Έχουν βεβαιωθεί πρόστιμα σχεδόν 500.000 ευρώ και αυτό θα συνεχιστεί.

Έχω ήδη δώσει εντολή στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που είναι ο μόνος αρμόδιος φορέας, να αρχίσει να αναλύει τα στοιχεία όλων των εταιρειών ενέργειας από τον περασμένο Οκτώβριο έως σήμερα. Και με βάση το πόρισμα της ΡΑΕ θα κινηθεί η κυβέρνηση. Στο βαθμό που υπάρχουν υπερκέρδη αυτά θα φορολογηθούν. Στο 90% των υπερκερδών, θα μπει έκτακτη φορολόγηση και θα επιστραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό.

 

Κοινή προμήθεια φυσικού αερίου μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού

Η Ευρώπη έχει ένα μεγάλο έλλειμμα ενεργειακής αυτονομίας, όπως έδειξε αυτή η κρίση. Γι’ αυτό και ό,τι κάναμε με τα εμβόλια, με την κοινή προμήθεια μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού, πρέπει -το επαναλαμβάνω- πρέπει τώρα να γίνει και με την αγορά και με την αποθήκευση του φυσικού αερίου.

Έχουμε μεγάλη ισχύ. Η ισχύς των Βρυξελλών είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν κάθε κράτους μεμονωμένα.

Είναι άλλο η Ελλάδα να διαπραγματεύεται διμερώς για τα 7 BCM που χρειάζεται κάθε χρόνο, δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Και είναι άλλο η Ευρώπη να διαπραγματεύεται για τα 400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τα οποία απαιτούνται συνολικά για τις ευρωπαϊκές ανάγκες.

Θα ωφεληθούμε μόνο. Οι μικρότερες χώρες θα ωφεληθούν από μια τέτοια πολιτική. Θα ενισχύσω με θέρμη αυτή την πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο ξεκινάει αύριο και θα ολοκληρωθεί μεθαύριο.

 

Θα επανέλθει η προσοχή μας και στα δυνητικά εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου

Και, ναι, πρέπει να επιταχυνθούν οι ρυθμοί αξιοποίησης και των εθνικών ενεργειακών πόρων.

Από τη μία μεριά θα απλοποιήσουμε και άλλο το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι μία κατεύθυνση την οποία δίνει συνολικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η φθηνότερη πηγή ενέργειας την οποία έχει σήμερα στη διάθεσή της η χώρα μας. Είναι εγχώρια, κανείς δεν μπορεί να μας την πάρει, κανείς δεν μπορεί να μας την χρεώσει. Και οφείλουμε να υλοποιήσουμε πλήρως το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και να υπερδιπλασιάσουμε την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030.

Όπως, θα επανέλθει η προσοχή μας και στα δυνητικά εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου δυτικά και νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο. Οφείλουμε πρώτα και πάνω απ΄ όλα -και θα κάνουμε συγκεκριμένες ανακοινώσεις για το ζήτημα αυτό την επόμενη εβδομάδα- να γνωρίζουμε τι δυνητικά κοιτάσματα υπάρχουν κι αν αυτά είναι οικονομικά αξιοποιήσιμα.

Οι πυλώνες αυτοί: εγχώρια, ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διερεύνηση των όποιων δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου υπάρχουν, σε συνδυασμό με τις διασυνδέσεις -όπως αυτή που δρομολογείται με την Αίγυπτο- είναι ο κορμός του αυριανού εθνικού ενεργειακού μας μείγματος.

 

Εκλογές θα γίνουν όπως ορίζει το Σύνταγμα

Σε τέτοιες ώρες δεν μπορεί να ακούγονται φωνές για εκλογές. Είναι ώρες συσπείρωσης. Δεν είναι ώρες αντιπαράθεσης. Πολύ περισσότερο όταν αυτές οι φωνές προέρχονται από ένα κόμμα το οποίο έταξε στους πάντες τα πάντα, για να πάρει τελικά πολλά από τους πάντες.

Εκλογές θα γίνουν όπως ορίζει το Σύνταγμα, στο τέλος της τετραετίας.

Και παρά τα δικαιολογημένα παράπονα, ο πολίτης αντιλαμβάνεται σήμερα ότι:

Το πρόβλημα το οποίο ζούμε αφορά ολόκληρο τον πλανήτη. Αφορά σίγουρα ολόκληρη την Ευρώπη.

Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις.

Αυτή η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί στο πλαίσιο των δυνάμεών μας για να σταθεί δίπλα του. Γι’ αυτό και δεν δωρίζει ο πολίτης την παροδική του αγανάκτηση σε αυτούς που ξέρει πολύ καλά τι έκαναν χθες, αλλά και πόσο ανίκανοι είναι απέναντι στο αύριο.