Στο «συρτάρι» το σχέδιο της ΑΑΔΕ για τον εντοπισμό φοροφυγάδων

Του Γιώργου Παλαιτσάκη 

Ανεστάλη η εφαρμογή του φιλόδοξου σχεδίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να χρησιμοποιήσει ειδικό λογισμικό για τη διενέργεια αυτόματων διασταυρώσεων στα στοιχεία κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών και στα δηλωθέντα εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων που περιλαμβάνονται στις λίστες μεγαλοκαταθετών-υπόπτων για φοροδιαφυγή. Στόχος του σχεδίου της Α.Α.Δ.Ε. ήταν να αξιοποιηθεί το ειδικό αυτό λογισμικό, ώστε τα αδήλωτα εισοδήματα των συγκεκριμένων φορολογουμένων να αποκαλύπτονται άμεσα και οι έλεγχοι να ολοκληρώνονται γρήγορα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ειδικό λογισμικό, το οποίο αναπτύχθηκε από ομάδα υπαλλήλων της πρώην Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και νυν Α.Α.Δ.Ε. κρίθηκε μη επαρκές και αποφασίστηκε προς το παρόν να μην χρησιμοποιηθεί στη διενέργεια των φορολογικών ελέγχων φυσικών προσώπων που περιλαμβάνονται στις γνωστές λίστες μεγαλοκαταθετών ("65 CD", Λανγκάρντ, Μπόργιανς κ.λπ.). Το λογισμικό χρησιμοποιήθηκε πειραματικά με δοκιμαστικές διασταυρώσεις που έγιναν σε δείγμα φορολογουμένων. 

Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρξει ενθουσιασμός στην ηγεσία της Α.Α.Δ.Ε. για τις προοπτικές λειτουργίας του προγράμματος. Το φιλόδοξο σχέδιο που εκπονήθηκε προέβλεπε την αυτοματοποίηση των διασταυρωτικών ελέγχων στις καταθέσεις και τα εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων, ώστε οι διαδικασίες των ελεγκτικών επαληθεύσεων να ολοκληρώνονται ταχύτατα και χωρίς λάθη στην επεξεργασία των στοιχείων των τραπεζικών λογαριασμών. Μάλιστα είχε εκτιμηθεί ότι με το λογισμικό αυτό οι έλεγχοι θα επιταχύνονταν σε τέτοιο βαθμό, ώστε από εκεί που κάθε χρόνο ολοκληρώνονταν μόλις 40.000 έλεγχοι να διεκπεραιώνονται πλέον σε ετήσια βάση 200.000-250.000 έλεγχοι! 

Το λογισμικό χρησιμοποιούσε συγκεκριμένο αλγόριθμο και εντόπιζε μέσα από το σύνολο των χρεώσεων και των πιστώσεων των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογούμενου τις πρωτογενείς καταθέσεις ποσών, βασιζόμενο σε κάποιες παραδοχές. Με βάση το λογισμικό αυτό, είχε αποφασιστεί να διενεργηθούν οι έλεγχοι και να υπολογιστεί για κάθε μεγαλοκαταθέτη φορολογούμενο η καθαρή μεταβολή του υπολοίπου των τραπεζικών του λογαριασμών για κάθε έτος της περιόδου από την 1η-1-2002 έως και την 31η-12-2014. 

Στη συνέχεια το ποσό της μεταβολής του υπολοίπου των τραπεζικών λογαριασμών του κάθε έτους θα συγκρινόταν με το συνολικό εισόδημα που δήλωσε ο φορολογούμενους για το συγκεκριμένο έτος με την φορολογική του δήλωση. Εφόσον προέκυπταν μεγάλες διαφορές που δεν θα μπορούσε να δικαιολογήσει ο φορολογούμενος, θα καλείτο να πληρώσει επί των αδικαιολόγητων διαφορών τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος προσαυξημένο με τα σχετικά πρόστιμα. 

Στην πορεία όμως διαπιστώθηκε ότι οι παραδοχές πάνω στις οποίες βασιζόταν η λειτουργία του συγκεκριμένου λογισμικού ήταν επισφαλείς. Διαπιστώθηκε δηλαδή ότι τα πληροφοριακά στοιχεία τα οποία αντλούσε το λογισμικό μέσα από τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών κάθε φορολογούμενου δεν ήταν επαρκή για τον σχηματισμό μιας αξιόπιστης εικόνας της πραγματικής οικονομικής του κατάστασης. 

Ουσιαστικά τα στοιχεία τα οποία διασταυρώνονταν ήταν ελλιπή καθώς δεν περιελάμβαναν δεδομένα για επενδύσεις σε διάφορα χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως οι μετοχές, τα ομόλογα, τα ρέπος, τα παράγωγα κ.λπ. στα οποία τοποθετούνται πάρα πολλοί πλούσιοι μεγαλοκαταθέτες περιλαμβανόμενοι στις γνωστές πλέον λίστες. Οι προσπάθειες πάντως επικεντρώνονται τώρα στη βελτίωση των λειτουργιών του λογισμικού, ώστε κάποια στιγμή να καταστεί πραγματικά αξιόπιστο και η Α.Α.Δ.Ε. να είναι σε θέση να το χρησιμοποιήσει χωρίς κανένα κίνδυνο εκ των υστέρων αμφισβήτησης της αξιοπιστίας των ελέγχων με μαζικές προσφυγές των ελεγχομένων στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών ή και στα διοικητικά δικαστήρια.

Πηγή : dikaiologitika.gr