Πυρκαγιές: απαντήσεις σε πέντε καίρια ερωτήματα

 

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στη Βουλή, στη συζήτηση σχετικά με τις πρόσφατες πυρκαγιές, μεταξύ άλλων, έδωσε απαντήσεις σε πέντε καίρια ερωτήματα:

1) Γιατί κάηκαν τόσα πολλά στρέμματα φέτος στην Ελλάδα;  

Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις εκτιμήσεις των απωλειών. Αυτό το οποίο μετράμε αυτή τη στιγμή και εμφανίζεται από τους επιστήμονες ως καμένη έκταση, αφορά τη συνολική περίμετρο της φωτιάς, η οποία πράγματι σήμερα στη Δαδιά υπολογίζεται ότι έχει ξεπεράσει τα 800.000 στρέμματα και δυστυχώς, καθώς φαίνεται, ο αριθμός αυτός ακόμα θα αυξηθεί. Όταν θα κάνουμε την πλήρη αποτύπωση, όπως έγινε και πέρυσι, θα υπάρχουν αρκετά άκαυτα κομμάτια μέσα σε αυτή την περίμετρο. Αυτό, προφανώς, δεν μετριάζει την έκταση του προβλήματος. Κάνει, όμως, πιο εύκολη στη συνέχεια τη διαδικασία της φυσικής αναγέννησης. Άρα, τα πράγματα ενδεχομένως θα είναι οριακά καλύτερα από αυτό το οποίο μπορεί να παρουσιάζεται από κάποιους επιστήμονες σήμερα στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Δεν έχουν όλες οι φωτιές την  ίδια οικολογική σημασία. Ούτε όλες οι φωτιές έχουν την ίδια επίπτωση τελικά στο περιβάλλον. Για παράδειγμα στη Ρόδο  η αντιπολίτευση έκανε λόγο για 160.000 καμένα στρέμματα. Και πράγματι, αυτή ήταν η περίμετρος της φωτιάς με βάση την αρχική εκτίμηση του  Copernicus. Το Copernicus όμως  έκανε την εκτίμηση της πραγματικής οικολογικής επίπτωσης στη ζημιά στη Ρόδο, όπου η πραγματικά σοβαρή οικολογική ζημία είναι λίγο παραπάνω από το 10% της συνολικής έκτασης. Όλα τα καμένα στρέμματα τα οποία μπορεί να παρουσιάζονται σε έναν συνολικό απολογισμό δεν έχουν την ίδια αξία.

2) Μόνο η Ελλάδα άραγε έχει προβλήματα στη διαχείριση των πυρκαγιών;

Το φαινόμενο των ΜΕΓΑ-πυρκαγιών απασχολεί κράτη που έχουν ακόμα μεγαλύτερη οικονομική δυνατότητα από εμάς και αδυνατούν να το διαχειριστούν (Καναδάς, Ισπανία, Ιταλία). Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει -και επιστημονικά- είναι γιατί εκδηλώνονται στατιστικά περισσότερες τέτοιες φωτιές και τι μπορούμε να κάνουμε, για να είμαστε πιο έτοιμοι για ένα φαινόμενο το οποίο, όταν πάρει τέτοιες διαστάσεις, είναι πάρα πολύ δύσκολο πια να μπορέσει να ελεγχθεί.

Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν πολλές χώρες. Σύμφωνα με τα στατιστικά των πυρκαγιών υπάρχουν καλές χρονιές και μετά υπάρχουν κάποιες πολύ κακές χρονιές. Το πρόβλημα είναι ότι οι κακές χρονιές αρχίζουν να εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα. Στην Πορτογαλία η οποία πράγματι έχει κάνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια να αλλάξει την πολιτική της για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών μετά από ένα καταστροφικό καλοκαίρι του 2017 όταν έχασαν τη ζωή τους 130 άνθρωποι κάηκαν 5,5 εκατομμύρια στρέμματα. Η Ισπανία έχασε πέρυσι 3 εκατομμύρια στρέμματα.
 
3) Πως το “ανθρώπινο χέρι” γίνεται ο μεγαλύτερος σύμμαχος της κλιματικής κρίσης για την εκδήλωση πυρκαγιών;  

Η κλιματική κρίση δεν είναι άλλοθι για την πρόκληση των πυρκαγιών, η πλειονότητα των οποίων προκαλείται από ανθρώπινο χέρι, είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια. Ευνοεί όμως και πολλαπλασιάζει την εξάπλωσή της.

Ο εμπρησμός είναι μια από τις πιο αντικοινωνικές πράξεις που απειλούν την ευημερία όσο και την ασφάλεια της πατρίδας, ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές, όπως στον Έβρο. Η ανθρώπινη εμπλοκή άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τον αριθμό των συλλήψεων που ήδη έχουν γίνει για εμπρησμό από αμέλεια, αλλά δυστυχώς και για εμπρησμό από πρόθεση. Η αλήθεια είναι ότι ο κίνδυνος καραδοκεί παντού: από τον αγρότη που καίει χόρτα στο κτήμα του μέχρι τον μελισσοκόμο που καπνίζει τις κυψέλες του, από τον παράνομο σκουπιδότοπο μέχρι ένα τσιγάρο ή ένα άσκοπο πικ-νικ στο δάσος.

4) Θα αυστηροποιηθούν οι ποινές για τους εμπρηστές;

Οι ποινές είναι ήδη πολύ αυστηρές. Σύμφωνα με τον νέο Ποινικό Κώδικα, η πρόκληση πυρκαγιάς από δόλο σε δάσος συνιστά κακούργημα. Σε συνεννόηση με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας θα κατατεθούν επιπρόσθετες διατάξεις για αύξηση των προστίμων και άμεση φυλάκιση ακόμα και για τις περιπτώσεις απλής αμέλειας.

5) Υπάρχουν ελλείψεις σε πυροσβέστες και μέσα, όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση;

Διαθέτουμε περισσότερες δυνάμεις από ποτέ. Είναι καιρός να σταματήσει αυτό το απλοϊκό επιχείρημα των προσλήψεων, που δημιουργούν όσοι τους αρέσουν οι αριθμητικές αλχημείες. Έχουμε σήμερα περισσότερα μέσα και περισσότερες πυροσβεστικές δυνάμεις από ό,τι είχαμε. Το πώς πρέπει να τις εκπαιδεύσουμε για το πώς πρέπει να επιχειρούν είναι ένα ζήτημα το οποίο μπορούμε να το συζητήσουμε.

Το 2019 είχαμε 61 αεροσκάφη ενώ φέτος 89 μαζί με τα αεροσκάφη τα οποία προστίθενται από τον μηχανισμό του rescEU. 3.410 οχήματα είχαμε το 2022, 3.654 έχουμε σήμερα. Το 2019 είχαμε 15.158 μόνιμους και εποχικούς πυροσβέστες και σήμερα 16.080. Βάσει του πληθυσμού της Ελλάδας, ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος της Ευρώπης. Επίσης υπερδιπλάσιοι σε σχέση με το 2019 είναι οι 5.500 εκπαιδευμένοι εθελοντές που πλαισιώνουν τους πυροσβέστες.

Σημαντική είναι και η ενίσχυση από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που ήρθαν και πολέμησαν δίπλα στους Έλληνες πυροσβέστες, δίνοντας αυτή τη συχνά άνιση μάχη. Κάποιες από αυτές είναι μόνιμα σταθμευμένες στην Ελλάδα στα πλαίσια του μόνιμου μηχανισμού αλληλεγγύης του rescEU και κάποιες κινητοποιήθηκαν κατόπιν αιτήματος της Κυβέρνησης. Η δυνατότητά μας να φιλοξενούμε σε μόνιμη βάση ευρωπαϊκές δυνάμεις κατά τη διάρκεια των δύσκολων μηνών του Ιουλίου και του Αυγούστου είναι κάτι το οποίο θέλουμε να ενισχύσουμε.