Οι Συριζαίοι, νομίζουν ότι επειδή στήνουν εύκολα ανθελληνικά δημοσιεύματα, για να διαβάλουν την χώρα, και να σπιλώσουν την κυβέρνηση στο εξωτερικό, δεν θα αποκαλυφθεί εύκολα το σχέδιο τους και ποιοι είναι οι μπροστινοί.
Ο Alexander Clapp, που δήθεν ήταν υποψήφιος για Πούλιτζερ, που δήθεν είναι αδέσμευτος, που δήθεν δεν ήταν πληρωμένο το δημοσίευμα, έγραψε το επίμαχο "άρθρο" της ΝΥ TIMES που κρίνει την κυβέρνηση στην στήλη γνώμες που ο καθένας γράφει ότι θέλει, και εννίοτε για ότι έχει πληρωθεί για να γράψει.
9 Απριλίου του 2015, ο "αδέσμευτος", δημοσιογράφος, στο London Review of Books, εκθείαζε σε ένα προκλητικό καθεστωτικό άρθρο, τον ΣΥΡΙΖΑ, τον Τσίπρα και τον Κομμουνισμό.
Ακολουθεί μετάφραση του άρθρου :
Υπάρχει μια πόλη νότια της Βουδαπέστης που οι Ούγγροι αποκαλούν Görögfalva, «ελληνικό χωριό». Η επίσημη ονομασία του είναι Beloiannisz, από το όνομα του Νίκου Μπελογιάννη, κομμουνιστή διοικητή στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Μετά την ήττα της αριστεράς το 1949, ορισμένοι Έλληνες κομμουνιστές κατέφυγαν στη Γιουγκοσλαβία, άλλοι στην Κεντρική Ασία. μια χούφτα έχτισε αυτόν τον οικισμό λίγο έξω από τη Μεγάλη Ουγγρική Πεδιάδα. Σκόπευαν να μείνουν μόνο λίγους μήνες, μέχρι να ανασυνταχθεί η αριστερά στην Ελλάδα. Η ποδοσφαιρική τους ομάδα, η Παρτιζάν, έστησε ένα γήπεδο έξω από την πόλη. Η εφημερίδα τους, ο Λαϊκός Αγώνας, συνέχιζε να πολεμά τον Εμφύλιο Πόλεμο σε έντυπη μορφή. Η πλατεία της πόλης, Lenin Tér, ήταν στρωμένη με ένα μπλε ελληνικό κλειδί. Κάθε χρόνο απονεμόταν ένα βραβείο στον μαθητή που σχεδίασε το καλύτερο αντίγραφο του σκίτσου του Πικάσο του Μπελογιάννη, του Άνθρωπου με το Γαρύφαλλο. Μετά την πτώση της Χούντας, κάποιοι χωρικοί επέστρεψαν στην Ελλάδα. άλλα απέμειναν μετά το 1989. Σήμερα, κανένα από τα παιδιά δεν μιλάει ελληνικά, αν και το τοπικό σχολείο εισάγει Έλληνες ομογενείς που ζουν στη Βουδαπέστη για να τους διδάξουν. Όταν ρώτησα έναν από τους ομογενείς για τον Σύριζα, ήθελε να μάθει αν ο Αλέξης είχε λεηλατήσει ακόμα την εκκλησία. Στο Platán Café έξω από την οδό Szarafisz, οι τελευταίοι από τους αρχικούς αποίκους του Beloiannisz συγκεντρώθηκαν γύρω από μια αντίκα τηλεόραση, τοποθετημένη κάτω από ένα πορτρέτο του Ένγκελς με κορνίζα.
Ο Σύριζα είναι το πιο επιτυχημένο προϊόν μέχρι τώρα της αριστεράς που έμεινε σπίτι. Το πρώτο σημαντικό βήμα προς την τελική εκλογική του νίκη έγινε το 1992, όταν ένας συνασπισμός με το όνομα Συνασπισμός συγκέντρωσε τους αριστερούς που είχαν μείνει στην Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο – που ήταν τότε ευρωκομμουνιστές – και πολλούς που επέστρεψαν από μέρη όπως το Beloiannisz και ήταν ακόμα «ορθόδοξοι» κομμουνιστές. Τρία χρόνια αργότερα, σχεδόν οι μισοί από αυτούς τους ορθόδοξους κομμουνιστές αποχώρησαν από τον συνασπισμό εξαιτίας αυτού που έβλεπαν ως πάρα πολλές συνθηκολογήσεις στα καπιταλιστικά συμφέροντα. Ο Αλέξης Τσίπρας, το μαύρο πρόβατο μιας οικογένειας μηχανικών του Πασόκ που ήταν 18 ετών την εποχή της διάσπασης, κόλλησε με τους ευρωκομμουνιστές. Η αποστολή του Συνασπισμού ήταν να ιδρύσει μια «αληθινή» ελληνική αριστερά. Το 1981 ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε κάνει εκστρατεία με την υπόσχεση ότι το Πασόκ θα έφερνε τον σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Αλλά η «δεκαετία του Πασόκ» της δεκαετίας του 1980 ενίσχυσε μόνο τον πελατειακό χαρακτήρα που είχε ορκιστεί να τερματίσει. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, με το «Νέο Πασόκ» μετά τον θάνατο του Παπανδρέου να αγκαλιάζει πλήρως τις ξένες επενδύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις, ο Συνασπισμός έγινε σπίτι για στοιχεία της ριζοσπαστικής αριστεράς. Οι μετανοημένοι σκληροπυρηνικοί επέστρεψαν και οι πρώτοι από τις ομάδες της αλλαγής της παγκοσμιοποίησης προσχώρησαν. «Η ιδέα ήταν να αντιπροσωπεύσουμε στο κοινοβούλιο έναν ριζοσπαστισμό που υπήρχε στο DNA των ψηφοφόρων που ψήφιζαν Πασόκ μηχανικά», μου είπε ο διανοούμενος μέντορας του Τσίπρα, Αλέκος Αλαβάνος. «Αλλά ήταν δύσκολο να προβλεφθεί πόσο ενσωματωμένη θα ήταν η δημοφιλής βάση του Πασόκ. Η παροχή μιας εκλογικής εναλλακτικής δεν θα ήταν αρκετή. Έπρεπε να πάμε πιο βαθιά.» Ο Συνασπισμός άρχισε να προσελκύει φεμινίστριες, πράσινες και νέους ακτιβιστές. Αυτοί ήταν οι sunistóses, τα «μικρά κομμάτια», που συγχωνεύτηκαν στον Σύριζα το 2004. Οι ευρωκομμουνιστές ήταν οι πιο δεξιά από όλα αυτά τα κομμάτια. Έκτοτε, το ρήγμα έχει βαθύνει μόνο μεταξύ των φιλοευρωπαϊκών ιδρυτών του ΣΥΡΙΖΑ και της αντι-ΕΕ φατρίας που αποτελείται από εκείνους που εισήλθαν στο κόμμα στα μέσα της δεκαετίας του 2000 και το κατέκλυσαν μετά στην αρχή της οικονομικής κρίσης.
Όταν ο Σύριζα ανέλαβε την εξουσία στις 25 Ιανουαρίου, έκανε μια σειρά από συμβολικές χειρονομίες και δηλώσεις για να αποδείξει ότι εξακολουθεί να ανήκει στην «αληθινή» αριστερά. Ο Τσίπρας επισκέφθηκε την Καισαριανή, τον τόπο σφαγής των κομμουνιστών παρτιζάνων από τους Ναζί τον Μάιο του 1944. Η ιδιωτικοποίηση του Πειραιά από την κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία Cosco «έπρεπε να επανεξεταστεί υπέρ του ελληνικού λαού». Ανακοινώθηκαν σχέδια για το κλείσιμο των κέντρων κράτησης προσφύγων. Οι παράνομοι μετανάστες δεν μπορούσαν πλέον να παραβιάζονται τυχαία από την αστυνομία. Η ιθαγένεια θα χορηγείται σε όλα τα παιδιά μεταναστών γονέων. Η αστυνομία ταραχών, οι Μονάδες για την Αποκατάσταση της Τάξης, δεν έπρεπε πλέον να κουβαλούν όπλα. Η πλειοψηφία των βουλευτών του Σύριζα έδωσε πολιτικό και όχι θρησκευτικό όρκο.
Είναι ένα πράγμα για ένα κόμμα στα αριστερά να κερδίσει την εξουσία στην Ελλάδα. Είναι άλλο για τα μέλη του να μιλούν -ακόμη και σε δημόσιες ανακοινώσεις- σαν να βρίσκονται σε μια ομάδα ανάγνωσης κριτικής θεωρίας. Το υπουργικό συμβούλιο του Τσίπρα είναι γεμάτο από ανθρώπους με διδακτορικό που είναι πιο εξοικειωμένοι με τη «κυβερνητικότητα» παρά με τη διακυβέρνηση. Ο Γιάννης Πανούσης, θεωρητικός εγκληματολογίας, έχει παραχωρηθεί στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Η ναυτιλία έχει ανατεθεί στον Γιώργο Σταθάκη, ιστορικό του Σχεδίου Μάρσαλ. Η Γκίνις Τσιρώνης, οικολόγος, διευθύνει το περιβάλλον. Αριστείδης Μπαλτάς, φιλόσοφος, εκπαίδευση. Κώστας Φωτάκης, φυσικός λέιζερ, έρευνα. Η ευρωκομμουνιστική αριστερά που εξέθρεψε τους παλαιότερους ακαδημαϊκούς στον Σύριζα ήταν ένα πλάσμα του ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος. Πολλοί ήταν στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, το οποίο ειδικεύεται στην κοινωνική και πολιτική θεωρία, ή σε επαρχιακά πανεπιστήμια που ιδρύθηκαν επί Χούντας, αλλά έγιναν οι κύριοι τόποι πολιτικοποίησης στα χρόνια του Πασόκ.
Η νίκη του Σύριζα επέφερε επίσης μια αντίστροφη διαρροή εγκεφάλων. Πριν από ένα χρόνο η Ράνια Αντωνοπούλου ήταν διευθύντρια οικονομικών και ισότητας των φύλων στο Ινστιτούτο Levy στο Bard College στη Νέα Υόρκη, όπου ειδικεύτηκε σε πράξεις εγγύησης αγροτικής απασχόλησης στην Ινδία τη δεκαετία του 1970. «Το 2012 έστειλα μήνυμα «Επικοινωνήστε μαζί μας» μέσω της ηλεκτρονικής έκδοσης της εφημερίδας του Σύριζα, Αυγή. "Ακούω. Είμαι η Ράνια Αντωνοπούλου. Έχω δει από πρώτο χέρι τι συμβαίνει στην Ελλάδα στη Λατινική Αμερική. Αν μπορώ να κάνω κάτι για εσάς, μη διστάσετε.» έγραψε την επόμενη μέρα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, οικονομολόγος του Σύριζα και ο Αντωνόπουλος άρχισε να κάνει ταξίδια στην Ελλάδα κάθε λίγους μήνες για να συναντά τους ηγέτες του Σύριζα. Τώρα είναι υφυπουργός Εργασίας. «Δεν με ενδιαφέρει η πολιτική», είπε. «Δεν σκοπεύω να μείνω στην πολιτική. Ο Σύριζα μου ζήτησε να το κάνω αυτό από πατριωτικό καθήκον».
Ο Σύριζα δεν έχει προσπαθήσει να κρύψει τις ακαδημαϊκές του κλίσεις. Κάτω από το κατεστραμμένο αρχηγείο του κόμματος στον Ψυρρή, ένα αριστερό συγκρότημα στην Αθήνα, βρίσκεται το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς. Αυτή είναι η δεξαμενή σκέψης του Σύριζα, όπου περίπου διακόσιοι κομματικοί διανοούμενοι, κυρίως οικονομολόγοι, λειάνουν τις θεωρίες τους από το 1997. Αριστεροί από περισσότερες από είκοσι παρόμοιες οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη – το Ίδρυμα Rosa Luxemburg στη Γερμανία, το Espaces Marx στη Γαλλία – εμφανίζονται κάθε εβδομάδα να δώσει συνομιλίες. Ένας Τύπος γραφείου, ο Νήσος, εκδίδει αρκετούς τόμους κομματικών υποτροφιών κάθε χρόνο. Αναλύσεις μελών του ινστιτούτου – «Η Πολιτική Οικονομία του Δημόσιου Χρέους» του Νίκου Θεοχαράκη. «Ανάπτυξη, παραγωγική ανασυγκρότηση, μνημόνια και χρέος στην Ελλάδα, μια χώρα 1,5 εκατομμυρίου ανέργων» της Νάντιας Βαλαβάνη, της σημερινής εναλλακτικής υπουργού Οικονομικών – εμφανίζονται στην Αυγή, στο Κόκκινο, τον κομματικό ραδιοφωνικό σταθμό και στο Left.gr, το blog του. «Οι πολιτικοί του Σύριζα μας άφησαν να λειτουργήσουμε αυτόνομα το ινστιτούτο», μου είπε ο Γεώργιος Δαρεμάς, ένας από τους εντολοδόχους του. «Προωθούμε ιδέες. αρπάζουν τα πράγματα εδώ κι εκεί».
Ο Νίκος Πουλαντζάς, ένας μαρξιστής κοινωνιολόγος που αυτοκτόνησε το 1979 σε ηλικία 43 ετών, ήταν η καθοριστική φυσιογνωμία στην ανανέωση της αριστερής σκέψης στην Ελλάδα και παραμένει η πνευματική άγκυρα του κόμματος. Μια χούφτα από τους σημερινούς ηγέτες του Σύριζα τον γνώριζαν. Ο ξάδερφός του Βασίλης μου έδειξε μια φωτογραφία του Πουλαντζά το βράδυ που έπεσε η Χούντα το 1974. Γελάει με τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά, τώρα βουλευτή του Σύριζα. Περιτριγυρίζονται από γυναίκες, μπουκάλια σαμπάνιας, μπαλόνια. Στον Πουλαντζά δόθηκε μια ταμπέλα – «Είσαι ο ιερέας του μαρξισμού» – και ένα μεγάλο πανό κρέμεται από το ταβάνι: «Η Ελλάδα σας χαιρετά, προφητικοί κοινωνιολόγοι!» Από το Παρίσι, όπου δίδασκε, ο Πουλαντζάς είχε παρακολουθήσει την κατάρρευση της Χούντας όταν η αστυνομική παράταξη υπό τον Ιωαννίδη ανέτρεψε τη στρατιωτική παράταξη υπό τον Παπαδόπουλο. Τον προβλημάτισαν τα παραδείγματα της Χιλής και της Πορτογαλίας. Στη Χιλή, η αριστερά δεν είχε διεισδύσει σε μια κρίσιμη κρατική δομή: τον στρατό. Στην Πορτογαλία το 1974-75, κατέστρεψαν ορισμένους κρατικούς τομείς στη διαδικασία της κατάληψής τους –το Υπουργείο Γεωργίας, για παράδειγμα– που κατέστησε εντελώς άχρηστα τμήματα του πρόσφατα αποκτηθέντος κράτους. Το καθήκον της αριστεράς δεν ήταν να καταλάβει το κράτος με κατά μέτωπο επίθεση, λενινιστικού τύπου, ή να το περικυκλώσει με λαϊκά κινήματα, όπως είχε επιμείνει ο Γκράμσι. Απαιτήθηκε μια διπλή στρατηγική. Πρώτα έπρεπε να μπει η αριστερά στο κράτος. Αυτό απαιτούσε εκλογική πολιτική. Μόλις μέσα, θα μπορούσε να εκδημοκρατίσει τις κρατικές δομές καταστρέφοντας τα δίκτυα της καπιταλιστικής εξουσίας. «Ο αγώνας», έγραψε ο Πουλαντζάς, «πρέπει πάντα να εκφράζεται με την ανάπτυξη λαϊκών κινημάτων, την ανάπτυξη των δημοκρατικών οργάνων στη βάση και την άνοδο των κέντρων αυτοδιαχείρισης.» Αυτά τα κινήματα θα λειτουργούσαν παράλληλα με το πολιτικό μέτωπο. αλλά θα λειτουργούσαν και ως έλεγχος σε αυτό. Ο κομματισμός δεν πρέπει να υπερισχύει των εκφράσεων της λαϊκής βούλησης.
Οι ηγέτες του Σύριζα ήταν επιφυλακτικοί με την πολιτικοποίηση των κινημάτων πολιτών όχι μόνο επειδή ο Πουλαντζάς ήταν αντίθετος, αλλά επειδή κατανοούν πόσο εύκολα οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην Ελλάδα μπορούν να αιχμαλωτιστούν από τους κρατικούς μηχανισμούς. Η ευφορία που περιβάλλει τον Σύριζα τον κάνει μερικές φορές να μοιάζει με λαϊκό κίνημα. Δεν είναι: δεν έχει οδηγήσει τις απεργίες των εργαζομένων. δεν έχει πρωταγωνιστήσει στις κοινωνικές πρωτοβουλίες –κουζίνες, τοπικά συμβούλια, καταφύγια αστέγων– που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης βασικών δημόσιων υπηρεσιών. Όταν ξεκίνησαν οι φοιτητικές διαδηλώσεις και οι αντιφασιστικές διαδηλώσεις στην Αθήνα το 2006, ο Σύριζα τους υποστήριξε φωναχτά, αλλά δεν έκανε πολλά περισσότερα από αυτό. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το κόμμα δεν απέκλεισε τις διαδηλώσεις κατά της λιτότητας παρά τις πολιτικές του δυνατότητες. Οι Έλληνες ψήφισαν τον Σύριζα επειδή, μόνοι στα αριστερά, οι ηγέτες του πρόσφεραν ένα πολιτικό συμπλήρωμα για το είδος του ακτιβισμού που αντιπροσώπευαν όλα τα κινήματα του δρόμου.
Ο Σύριζα λειτουργεί ως αγωγός. Η Ελένη Κυραμαργίου, που σπουδάζει διδακτορικό στην κοινωνιολογία, περνά τον ελεύθερο χρόνο της εθελοντικά σε καταφύγια μεταναστών. Η Κωνσταντίνα Βενιέρη, δημοσιογράφος, μαζεύει κονσέρβες για τη συνέλευση της γειτονιάς της. Η Αναστασία Βεριτζόγλου, νοσοκόμα μερικής απασχόλησης, εργάζεται σε μια αυτοσχέδια ιατρική κλινική. Η ιδιότητα του ΣΥΡΙΖΑ τους συνδέει. Είναι ένα πορώδες πάρτι από το σχεδιασμό. Για να συμμετάσχετε σε αυτό, πρέπει να αποδείξετε τη δέσμευσή σας σε κινήματα που τεχνικά δεν αποτελούν μέρος του: για μερικούς μήνες σας ζητείται να παρακολουθήσετε συγκεντρώσεις αλληλεγγύης ή να λάβετε μέρος σε λαϊκές πρωτοβουλίες. Ο Σύριζα κρατά αυτά τα δίκτυα χωριστά από τις πολιτικές του λειτουργίες. Οι ηγέτες του μιλούν για δραστηριοποίηση, «ενεργοποίηση», όχι για «στρατολόγηση». Το κόμμα έχει μόνο 35.000 μέλη – ένα κλάσμα της υποστήριξης που διοικούσε η Νέα Δημοκρατία, το κόμμα που αποχώρησε από την εξουσία. Η ταυτότητα του Σύριζα είναι χαλαρή: δεν έχεις κάρτα μέλους και τα περισσότερα «μέλη» με τα οποία μίλησα ισχυρίστηκαν ότι δεν είχαν υπογράψει ποτέ τίποτα. Είναι δύσκολο να βρεις συναντήσεις του Σύριζα στην Αθήνα. κανείς δεν φαίνεται να ξέρει αν συμβαίνουν τακτικά.
Ο Τσίπρας έχει λίγους φίλους στην καπιταλιστική ελίτ και περιορισμένη πρόσβαση στα ξένα κεφάλαια που επέτρεψαν στο ΠΑΣΟΚ να κουνάει δώρα σε κάθε τομέα της ελληνικής κοινωνίας. Ο Σύριζα δεν μπορεί να δίνει φυλλάδια. Αντίθετα, το κόμμα δημιουργεί υποστήριξη με το να είναι αυτό που ο Λούτσιο Μάγκρι κατηγορούσε το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα γιατί δεν έγινε ποτέ: ένα «ελαφρύ κόμμα» που ερμηνεύει την κοινωνία αντί να προσπαθεί να τη μεταμορφώσει. «Ως συνδικαλιστής υπό το ΠΑΣΟΚ η δουλειά σου ήταν να είσαι ευγνώμων για την κυβέρνηση», είπε ο Γιώργος Γώγος, γενικός γραμματέας της Ένωσης Λιμενεργατών Πειραιά. «Ο Σύριζα απαιτεί να μεταφέρουμε την κριτική μας.» Στη Θεσσαλονίκη το 2011 έγιναν προσπάθειες από το κράτος να ιδιωτικοποιήσει την ύδρευση της πόλης. Περισσότερες από πενήντα ομάδες πολιτών κινητοποιήθηκαν για να αντισταθούν στα μέτρα. διεξήγαγαν μερικές διάσπαρτες διαδηλώσεις και έκαναν πικετοφορία σε κυβερνητικά κτίρια. Ο Τσίπρας το άκουσε και ενθάρρυνε ομάδες να συνεχίσουν να σχηματίζονται. Σε κρατικό επίπεδο τους έδωσε φωνή. «Το νερό δεν είναι εμπόρευμα», είπε στο κοινοβούλιο. «Πρέπει να κάνουμε δημοψήφισμα για να το σώσουμε – εμείς είμαστε το 99 τοις εκατό.» Τελικά έγινε το δημοψήφισμα και τον περασμένο Μάιο ο λαός της Θεσσαλονίκης ψήφισε υπέρ της διακοπής της ιδιωτικοποίησης. Ένα εξέχον στέλεχος του Πασόκ, ο Κρίτων Αρσένης, μεταπήδησε αμέσως στον Σύριζα. Μια ομάδα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ ταξίδεψε στο Δουβλίνο για να δείξει στους Ιρλανδούς πώς να διεξάγουν μια παρόμοια εκστρατεία.
Πολλοί συμπαθείς παρατηρητές στην ελληνική αριστερά υποστηρίζουν ότι ο Σύριζα δεν είναι σε θέση να μεταρρυθμίσει το κράτος. Επισημαίνουν τη χαλαρή ομαδοποίηση του στρατού, της αστυνομίας, του δικαστικού συστήματος και των ολιγαρχών της Ελλάδας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Σε συνεντεύξεις του ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο υπουργός Οικονομικών, τις αποκαλεί «σκοτεινές δυνάμεις» της χώρας. Αυτό είναι το βαθύ κράτος, που αποκρυσταλλώθηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου ως το εργαλείο της δεξιάς για την εξάλειψη του κομμουνισμού. Οι γονείς πολλών υπουργών του Σύριζα υπήρξαν θύματα των δεξιών διώξεων αυτών των χρόνων. Ο πατέρας του Βαρουφάκη ήταν φυλακισμένος στη Μακρούησο, ένα πολιτικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στα ανοικτά των ακτών της Αττικής. Τα ίδια τα μέλη του Σύριζα πολέμησαν την υποτροπή στον αυταρχισμό υπό τη Χούντα. Ως φοιτήτρια, η Νάντια Βαλαβάνη βασανίστηκε από την αστυνομία των Συνταγματαρχών. Αυτό το δεξιό περιθώριο συνέχισε να ελλοχεύει μετά την πτώση της Χούντας, κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, τις λεγόμενες δεκαετίες της δημοκρατικής ευημερίας. Η πιο ορατή εκδήλωσή της είναι η Χρυσή Αυγή, η οποία ευημερούσε εν μέρει επειδή το υπουργείο Δικαιοσύνης της επέτρεψε να λειτουργεί επί χρόνια ουσιαστικά ατιμωρησία. Έχει υποστηρικτές στην εκκλησία και την αστυνομία. Δύο απόστρατοι στρατηγοί υπηρετούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το εισιτήριο της Χρυσής Αυγής.
Όσον αφορά την εκκλησία, ο Τσίπρας εμφανίστηκε δημόσια με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο για να δείξει στους Έλληνες ότι δεν προσπαθεί να ανατρέψει την Ορθοδοξία. Όσο για τον στρατό, έχει συμμετάσχει σε λίγους απόστρατους στρατηγούς. Στο υπουργείο Άμυνας τον περασμένο μήνα συνάντησα έναν από αυτούς, τον Νίκο Τόσκα, έναν διοικητή του ΝΑΤΟ, τον οποίο οι Έλληνες αποκαλούν τώρα τον Κόκκινο Στρατηγό, τον «κόκκινο στρατηγό». Ο Τσίπρας μίλησε μαζί του το καλοκαίρι του 2012. οι δυο τους συμφώνησαν ότι κάτι έπρεπε να γίνει για τον αυξανόμενο αριθμό των τουρκικών εισβολών στον ελληνικό εναέριο χώρο. Ο Τόσκας έγινε υφυπουργός Άμυνας. Παρά την ιστορία των στρατιωτικών πραξικοπημάτων στην Ελλάδα – οκτώ τον περασμένο αιώνα – ο ελληνικός στρατός δεν αποτελεί επί του παρόντος απειλή για τον Σύριζα. Η τελευταία φήμη για ένα τέτοιο πραξικόπημα εμφανίστηκε το 2011, σε σχέση με έναν εθνικιστή αρχηγό στρατού που ονομάζεται Φραγκούλης Φράγκος. Τον συνάντησα πρόσφατα σε ένα καφέ κάτω από την Ακρόπολη. «Θα πω απλώς ότι δεν είχαμε σοβαρά προβλήματα με τους πολιτικούς εδώ και μερικές δεκαετίες», είπε ο Φράγκος. «Μας σέβονται, τους σεβόμαστε».
Η αστυνομία θα μπορούσε να κάνει τα περισσότερα προβλήματα στον Σύριζα. Το 2010, καθώς μπήκαν τα μέτρα λιτότητας, δημιουργήθηκε μια νέα ειδική αστυνομική δύναμη, ο Δίας. Αστυνομικοί της Δίας κάνουν βόλτες ανά δύο στην Αθήνα με μηχανάκια δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα κρατικού εκφοβισμού. «Με τον Ντίας ζητήσαμε από το κράτος να μην χρησιμοποιεί αποκλειστικά αμόρφωτους άνδρες στα είκοσί τους», μου είπε ο Αντώνης Ζαχαριουδάκης, αντιπρόεδρος του σωματείου αστυνομικών. «Αλλά οι πολιτικοί ήθελαν τη λιτότητα να επιβάλλεται από ένα λεπτό μέρος της κοινωνίας – σχεδόν σαν από μια ομάδα ξένων.» Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες άνδρες σαν αυτούς που τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν ασκήσει κρατική καταστολή. ξέρουν πολύ καλά ότι οι περισσότεροι τους περιφρονούν.
Η αστυνομία έχει βάλει τον Σύριζα σε ιδιαίτερο δεσμό. Το κόμμα πρέπει να τηρήσει την υπόσχεσή του να μην συνεχίσει να δίνει την εντύπωση ότι το κράτος βρίσκεται σε πόλεμο με τον λαό. Ταυτόχρονα, η μείωση των αστυνομικών εξουσιών μπορεί να επιδεινώσει ένα αίσθημα ανασφάλειας. Η εφαρμογή των μεταναστευτικών πολιτικών του κόμματος έχει ακυρωθεί: τα προσφυγικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα έχουν κλείσει, αλλά η απόφαση του Σύριζα να απελευθερώσει τους μετανάστες στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα οδηγεί τον κόσμο στην αγκαλιά της δεξιάς. Ένα άλλο πρόβλημα είναι οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων. Αυτά εξαρτώνται από τα έκτακτα κονδύλια που εκδίδονται στην Ελλάδα με την προϋπόθεση ότι θα επιμείνει στη λιτότητα, στην οποία φυσικά ο Σύριζα έχει ορκιστεί να αντισταθεί. Εάν αρνηθούν στην Ελλάδα τα δάνεια για να πληρώσει τους εργαζομένους της, η αστυνομία θα ταχθεί στο πλευρό των αντισυριζαίων λαϊκιστών; Η Νέα Δημοκρατία κάποτε κατευνάρισε την αστυνομία με υποσχέσεις για αυξήσεις μισθών όταν είχε αποκατασταθεί η οικονομική τάξη: ο Σύριζα δεν προσποιήθηκε ότι το κάνει αυτό. Παρά τις προσπάθειες εκκαθάρισης της αστυνομίας από οποιονδήποτε έχει τατουάζ με σβάστικα ή εμφανείς φασιστικές συμπάθειες, περίπου οι μισοί αξιωματικοί της εξακολουθούν να ψηφίζουν τη Χρυσή Αυγή. Τις επόμενες εβδομάδες ο Γιάννης Πανούσης, ποινικολόγος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και νυν υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη του Σύριζα, σχεδιάζει να επιβλέψει τον παροπλισμό οποιωνδήποτε αξιωματικών έχουν άμεσους δεσμούς με τη Χρυσή Αυγή. Θα μπορούσαν να είναι εκατό, μου είπε, ίσως και περισσότεροι. «Έδωσα διαλέξεις στα περισσότερα από αυτά τα παιδιά στην αστυνομική ακαδημία. Είναι εύκολο να πεις ποιοι είναι.» Σχεδιάζει να χαλαρώσει τη σχέση μεταξύ της αστυνομίας και της Χρυσής Αυγής εκπαιδεύοντας την αστυνομία στα πανεπιστήμια μαζί με άλλους φοιτητές. Αλλά τέτοιες μεταρρυθμίσεις απαιτούν χρόνο, κάτι που ο Σύριζα έχει έλλειψη. Η δίκη της Χρυσής Αυγής ξεκινά αυτόν τον μήνα. Υπάρχει φόβος ότι οι ηγέτες, που παρουσιάζονται ως θύματα ενός άδικου συστήματος δικαιοσύνης, θα αθωωθούν και θα βγουν από τη φυλακή ως ήρωες. Τον Ιούνιο η τετράμηνη παράταση του χρέους του Σύριζα με την Ευρωπαϊκή Ένωση τελειώνει. Η αδιαλλαξία της Γερμανίας κατά τον πρώτο γύρο των διαπραγματεύσεων έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ με την επιλογή μεταξύ να προδώσει πλήρως τη ρητορική κατά της λιτότητας ή να προτείνει ένα δημόσιο δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Ελλάδας από την ΕΕ. Σε πρώτη φάση χάνει κάθε ελπίδα για μαζική λαϊκή υποστήριξη. Στη δεύτερη, χάνει το δημοκρατικό δίχτυ ασφαλείας που υποτίθεται ότι εγγυάται η ένταξη στην ΕΕ.
Έφυγα από την Αθήνα λίγο πριν τις εκλογές και επέστρεψα ένα μήνα αργότερα. Ήταν μια ελαφρώς διαφορετική πόλη όταν επέστρεψα. Υπήρχαν περισσότεροι μετανάστες που τριγυρνούσαν στους δρόμους, ειδικά σε γειτονιές όπως το Μετς, όπου σπάνια τους είχα ξαναδεί. Έμοιαζαν ακόμα άθλιοι – η Ελλάδα για τους περισσότερους από αυτούς είναι σταθμός, όχι σπίτι. Οι άνθρωποι στο Κολωνάκι το διαμαρτύρονταν για τα απεριτίφ τους. Αλλά στο σύνολό τους οι Αθηναίοι ήταν πιο xalara, «πίσω», όπως λένε οι Έλληνες. Ο Σύριζα είχε κάνει μικρές αλλά ουσιαστικές προόδους. Οι πύλες από σφυρήλατο σίδερο έξω από το κοινοβούλιο είχαν κατεδαφιστεί. Ο γείτονάς μου ισχυρίστηκε ότι είχε δει πολιτικούς να πηγαίνουν με το μετρό προς το κοινοβούλιο. Ο κόσμος εξακολουθεί να παραπονιέται για την κυβέρνηση, αλλά όχι με την ίδια κακία που επιφύλαξαν στον Αντώνη Σαμαρά. Η παρουσία της αστυνομίας έχει μειωθεί. Στην οδό Ερμού, κοντά στην είσοδο της Πλατείας Συντάγματος, όπου τριγυρνούσαν με οπλισμένα μπουλούκια, έχουν εξαφανιστεί, τουλάχιστον προς το παρόν.
.webp)
