Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2020

Δυνατότητα πτώχευσης για ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 30.000 ευρώ

 



Για χρέη άνω των 30.000 ευρώ, τα οποία δεν εξυπηρετούνται για διάστημα άνω των έξι μηνών, μπορεί κάποιος να κινήσει τη διαδικασία της πτώχευσης, με βάση όσα προβλέπει ο νέος πτωχευτικός νόμος, που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή. 

Σύμφωνα με όσα προβλέπει το νομοσχέδιο δικαίωμα στην πτώχευση έχει ένας οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή τις Τράπεζες, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών και εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση με το νέο Κώδικα «αναμορφώνεται εκ βάθρων το πλαίσιο αντιμετώπισης της οικονομικής αδυναμίας, συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών και απαλλαγής από χρέη κάθε προσώπου, φυσικού ή νομικού το οποίο αναλαμβάνει οικονομική δραστηριότητα, ανεξαρτήτως του αν η δραστηριότητα αυτή είναι επιχειρηματική ή όχι».

Το νέο πλαίσιο που αφορά την πτώχευση τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων και δίνει τη δυνατότητα στα φυσικά πρόσωπα να απαλλαγούν από χρέη εντός τριετίας από την κήρυξη της πτώχευσης εκτός αν ελέγχονται για δόλιες ενέργειες ή αρνούνται να συνεργαστούν με τα όργανα της πτώχευσης. 

Μάλιστα, στην περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα που πτωχεύουν εισφέρουν στη πτωχευτική περιουσία στοιχεία σημαντικής αξίας, όπως λ.χ. την κύρια κατοικία τους, η απαλλαγή επέρχεται ταχύτερα, μετά την πάροδο ενός έτους από την κήρυξη της πτώχευσης. Με τον τρόπο αυτό ο νόμος ανταποκρίνεται στην υπόδειξη της οδηγίας για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα για την εφαρμογή των διατάξεων περί απαλλαγής από τα χρέη στους καταναλωτές το συντομότερο δυνατόν.

Περαιτέρω διασφαλίζει ότι: 

• οι βιώσιμες επιχειρήσεις και οι επιχειρηματίες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες θα έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματικά εθνικά πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης τα οποία θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους 

• οι έντιμοι αφερέγγυοι ή υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες θα μπορούν να απαλλάσσονται πλήρως από τα χρέη τους μετά από εύλογο διάστημα που θα τους προσφέρει μια δεύτερη ευκαιρία και ότι θα βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αναδιάρθρωσης, αφερεγγυότητας και απαλλαγής από το χρέος, ιδίως περιορίζοντας τη διάρκειά τους. 

Η υπερχρέωση των καταναλωτών είναι επίσης ζήτημα μείζονος οικονομικής και κοινωνικής σημασίας που συνδέεται στενά με τη ανάγκη περιορισμού της υπερχρέωσης εν γένει καθώς μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, δεν μπορεί να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ επιχειρηματικών και έξω-επιχειρηματικών χρεών. 

Ο νόμος είναι διαρθρωμένος σε πέντε κεφάλαια:

Α) Πρόληψη της Αφερεγγυότητας, με το οποίο εισάγεται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης οφειλετών για να αποτρέπει συνθήκες αφερεγγυότητας των οφειλετών. Επίσης, εισάγεται ο εξωδικαστικός μηχανισμός αντιμετώπισης των οφειλών για φυσικά και νομικά πρόσωπα και εκσυγχρονίζεται ο θεσμός της εξυγίανσης επιχειρήσεων. 

Β) Πτώχευση, με το οποίο αντιμετωπίζεται η πτώχευση των φυσικών και νομικών προσώπων, με βελτίωση του υπάρχοντος πλαισίου και πρόβλεψη απαλλαγής των οφειλετών από τις οφειλές τους. 

Γ) Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και Ρήτρες Παρακολούθησης-Ευάλωτοι Οφειλέτες, με το οποίο προβλέπεται η θέσπιση ηλεκτρονικών μέσων και διαδικασιών για τη βελτίωση και απλούστευση των διαδικασιών που θεσπίζονται με το νόμο. Επίσης, θεσπίζονται μηχανισμοί για την προστασία των ευάλωτων οφειλετών, τόσο στο επίπεδο της πρόληψης όσο και στο επίπεδο της ρευστοποίησης της πρώτης κατοικίας. 

Δ) Διαχειριστές Αφερεγγυότητας, με το οποίο επέρχεται βελτίωση και συμπλήρωση των ρυθμίσεων που διέπουν τους διαχειριστές αφερεγγυότητας, οι οποίοι συμμετέχουν στις διαδικασίες συλλογικής ικανοποίησης. 

Ε) Κοινές, Τελικές και Μεταβατικές Διατάξεις, με το οποίο θεσπίζονται οι απαραίτητες κοινές διατάξεις για το σύνολο των βιβλίων, καθώς και οι τελικές οι μεταβατικές διατάξεις.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, το νέο πλαίσιο ενσωματώνει όλες τις διαδικασίες που αποσκοπούν είτε στην πρόληψη και αποφυγή της αφερεγγυότητας είτε στην αντιμετώπισή της. Τα βασικά του χαρακτηριστικά είναι η απλοποίηση των διαδικασιών για την επιτάχυνσή τους, η αξιοποίηση της ψηφιοποίησης με την δημιουργία ηλεκτρονικού Μητρώου Φερεγγυότητας που δεν αποτυπώνει μόνο κάθε στάδιο της διαδικασίας χρησιμεύοντας ως τόπος δημοσιοποίησης των σχετικών αποφάσεων, αλλά λειτουργεί και ως μέσο επικοινωνίας των οργάνων της πτώχευσης με τα εμπλεκόμενα μέρη, αλλά και των πιστωτών για την λήψη αποφάσεων ως συνέλευσης. 

Οι πλειστηριασμοί γίνονται επίσης ηλεκτρονικά με χρήση της πλατφόρμας e-auction για την διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής διαφάνειας και δημοσιότητας. 

Το νέο πλαίσιο επιδιώκει στόχους που είναι κρίσιμοι για την εθνική οικονομία, καθώς αποβλέπει στην ταχύτερη δυνατή επιστροφή παραγωγικών μέσων σε παραγωγικές χρήσεις. Στοχεύει στην ταχύτερη ανάκτηση απαιτήσεων από τους πιστωτές μέσω της εκποίησης της πτωχευτικής περιουσίας σε αγοραίες αξίες, όπως αυτές προκύπτουν από τον πλειστηριασμό. 

Όπως σημειώνει εξάλλου η Οδηγία για την αναδιάρθρωσηκαι την αφερεγγυότητα, η επιτάχυνση των διαδικασιών πρόληψης και αντιμετώπισης καθιστά τη χώρα ελκυστικότερη σε επενδύσεις. Ως πρώτο ανάχωμα στην διαμόρφωση συνθηκών υπερχρέωσης και αδυναμίας εξυπηρέτησης οφειλών προβλέπεται η δυνατότητα πρόσβασης οφειλετών σε εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης, όπως πχ ηλεκτρονικό μηχανισμό προειδοποίησης και συμβουλευτικές υπηρεσίες από ειδικά κέντρα και φορείς. 

Εξίσου σημαντική επιδίωξη αποτελεί η διατήρηση των βιώσιμων επιχειρήσεων μέσω της διαδικασίας εξωδικαστικού συμβιβασμού ή της διαδικασίας εξυγίανσης. Τα παραπάνω προληπτικά πλαίσια αναδιάρθρωσης είναι διαθέσιμα σε πρώιμο στάδιο και στοχεύουν στην αποφυγή της αφερεγγυότητας από φορείς ή ως προς επιχειρηματικές δραστηριότητες που εφόσον αναδιαρθρωθούν μπορούν να διατηρήσουν την βιωσιμότητά τους διασφαλίζοντας τις θέσεις εργασίας του απασχολούμενου σε αυτές προσωπικού περιορίζοντας τις ζημίες για τους πιστωτές στην αλυσίδα εφοδιασμού και διαφυλάσσοντας την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες, προς όφελος της οικονομίας ευρύτερα. 

Στις διαδικασίες προληπτικής αναδιάρθρωσης ο οφειλέτης διατηρεί τον έλεγχο της περιουσίας του και της λειτουργίας της επιχείρησής του, παρέχεται όμως η δυνατότητα στην διαδικασία εξυγίανσης του διορισμού από το αρμόδιο δικαστήριο ειδικού εντολοδόχου με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. 

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός

Στην αποφυγή της αφερεγγυότητας των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων («ΠΜΜΕ») αναμένεται να συμβάλει ειδικότερα η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, μια εμπιστευτική διαδικασία μεταξύ των χρηματοδοτικών φορέων, του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης που αναμένεται να διευκολύνει την γρήγορη διαμόρφωση προτάσεων προς οφειλέτες για την αναδιάρθρωση του δανεισμού τους προς τους φορείς που συμμετέχουν στην συγκεκριμένη διαδικασία. 

Μεταξύ άλλων, παρέχεται η δυνατότητα διαμόρφωσης προτάσεων αναδιάρθρωσης βάσει αυτοματοποιημένου εργαλείου που θα δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών της ΠΜΜΕ που συμμετέχουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας διεξάγεται η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού. 

Η διαδικασία αυτή είναι πλήρως εξωδικαστική και δεν προβλέπεται οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή δικονομικό δικαίωμα αφενός επειδή η ανταπόκριση των πιστωτών στο αίτημα οφειλετών για ρύθμιση εναπόκειται στην διακριτική τους ευχέρεια και εξαρτάται από την αξιολόγηση των τελευταίων (κατά πλειοψηφία των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων) και αφετέρου προκειμένου να επιτυγχάνεται η απλοποίηση και επιτάχυνση της εμπιστευτικής αυτής διαδικασίας, η οποία, σημειωτέον, εφόσον οδηγεί σε ρυθμίσεις επιτυγχάνει την ελάφρυνση του δανειακού βάρους του οφειλέτη αλλά και την βελτίωση της θέσης των τρίτων πιστωτών που έχουν πλέον απέναντί τους οφειλέτη αυξημένης φερεγγυότητας χωρίς οποιαδήποτε απώλεια ή περιορισμό των δικαιωμάτων τους. 

Η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού που είναι διαθέσιμη σε κάθε είδους οφειλέτη (νομικά και φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις και καταναλωτές) αποτελεί το πρώτο ανάχωμα για την πρόληψη της οικονομικής αδυναμίας. Ανταποκρίνεται συνεπώς στην παρότρυνση της Οδηγίας για την αναδιάρθρωση και την αφερεγγυότητα προς τα κράτη μέλη να διαθέτουν στους οφειλέτες πλαίσιο αναδιάρθρωσης που να τους παρέχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν τις οικονομικές τους δυσχέρειες σε πρώιμο στάδιο, πριν καταστούν αφερέγγυοι. 

Σε περιπτώσεις πιθανής αφερεγγυότητας μεγαλύτερων επιχειρήσεων ή γενικότερα οφειλετών για την βιωσιμότητα των οποίων απαιτούνται παρεμβάσεις πέραν της διαγραφής απαιτήσεων ή και διακανονισμού τους, διατίθεται το προληπτικό πλαίσιο της εξυγίανσης, το οποίο έχει προσαρμοσθεί στις διατάξεις της Οδηγίας για την αναδιάρθρωση και αφερεγγυότητα. 

Οι διαδικαστικές προσαρμογές, πέραν της εναρμόνισης με τους Ενωσιακούς κανόνες, αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διαδικασίας εξυγίανσης και στην δυνατότητα ανταπόκρισης της διαδικασίας στα ποικίλα αίτια οικονομικής αδυναμίας. Αποσκοπούν επίσης στην αντιμετώπιση του προβλήματος της καταχρηστικής συμπεριφοράς συντελεστών που αντιτίθενται στην εφαρμογή της συμφωνίας εξυγίανσης, παρά το γεγονός ότι τα οικονομικά συμφέροντά τους δεν βλάπτονται από αυτήν. 

Ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την συμμετοχή του Δημοσίου και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης στις συμφωνίες εξυγίανσης, με την ρητή πρόβλεψη κανόνων και κριτηρίων για τη συναίνεσή τους. 

Τέλος, παρέχονται οι απαραίτητες διευκρινίσεις για την προστασία δικαιωμάτων των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που εξυγιαίνονται. Η διαδικασία πτώχευσης απλοποιείται σημαντικά, ενώ επιταχύνεται η ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας. 

Οι επιχειρήσεις

Η διαδικασία της ειδικής διαχείρισης για τη ρευστοποίηση λειτουργικών συνόλων ενσωματώνεται στη νέα πτωχευτική διαδικασία ως επιλογή στην διάθεση του πτωχευτικού δικαστηρίου κατά την κήρυξη της πτώχευσης, εφόσον συμφωνεί επαρκές ποσοστό πιστωτών συμπεριλαμβανομένων ενέγγυων. Η διευκόλυνση της απαλλαγής των επιχειρηματιών από τα χρέη τους αποτρέπει τον αποκλεισμό τους από την αγορά εργασίας και τους προσφέρει τη δυνατότητα να κάνουν ένα νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα διδασκόμενοι από τις εμπειρίες του παρελθόντος. Αντιστοίχως σημαντική είναι και η απαλλαγή των λοιπών οφειλετών από τα χρέη τους, καθώς τους επιτρέπει την κοινωνική και οικονομική επανένταξη χωρίς το βάρος οφειλών στις οποίες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν. 

Αναμορφώνεται επίσης η ρύθμιση του επαγγέλματος των διαχειριστών αφερεγγυότητας μεταξύ άλλων με την ενσωμάτωση νομικών προσώπων που ικανοποιούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Το νέο πλαίσιο ρύθμισης ενισχύει περαιτέρω το κύρος των διαχειριστών αφερεγγυότητας και την δυνατότητα τους να ανταποκριθούν με τη απαραίτητη ταχύτητα και αξιοπιστία στις απαιτήσεις των διαδικασιών του νόμου. 

Συνοπτικά, ο νέος νόμος επιδιώκει την συνολική πρόληψη και αντιμετώπιση της υπερχρέωσης και ανταποκρίνεται και στο θέμα αυτό τόσο στις επιταγές όσο και στις συστάσεις της Οδηγίας για την αναδιάρθρωση και αφερεγγυότητα.


Ευγενία Τζώρτζη

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ



0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου