Την δεκαετία του 1960 μία ομάδα αμερικανών κοινωνιολόγων διατύπωσε μία άλλη θεωρία σχετικά με την παραβατικότητα, την λεγόμενη «θεωρία» της ετικέτας (labeling theory), μίας θεωρίας που αναπτύχθηκε μέσα στα πλαίσια του τμήματος εκείνου της κοινωνιολογίας που αποκαλείται «αποκλίνουσα συμπεριφορά» (deviant behavior).
Υπάρχουν σύνθετες αιτιολογικές προσεγγίσεις και θεωρήσεις του φαινομένου της παραβατικής συμπεριφοράς, μία από τις οποίες είναι η θεωρία της «ετικέτας» και αναφέρεται στην κοινωνική αντίδραση που οδηγεί στη δευτερογενή παραβατικότητα, παραβατικότητα η οποία μπορεί να είναι σοβαρότερη της πρωτογενούς.
Πιο συγκεκριμένα, η θεωρία της «ετικέτας» ασχολείται με την εξής πιθανή αλληλουχία γεγονότων: Πρωτογενώς ορισμένα άτομα, για διάφορους λόγους παρουσιάζουν κάποια παραβατική ή ευρύτερα κάποια αποκλίνουσα συμπεριφορά. Ως αποκλίνουσα χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά, που διαφέρει σημαντικά από τις επικρατούσες συνήθειες (π.χ. ασυνήθιστος τρόπος αμφίεσης) και την κοινωνική ηθική (π.χ. αεργία). Η κοινωνική ομάδα αντιδρά δημιουργώντας αρνητικά στερεότυπα για τον αποκλίνοντα (π.χ. τον θεωρεί τρελό, επικίνδυνο, έκφυλο). Το άτομο που χαρακτηρίζεται με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζει εμπόδια, πιέσεις, προκλήσεις, απομονώνεται και ωθείται ολοένα και περισσότερο προς το χώρο της απόκλισης και της παραβατικότητας.
Έτσι η κοινωνική αντίδραση οδηγεί στη δευτερογενή παραβατικότητα η οποία μπορεί να είναι σοβαρότερη της πρωτογενούς. Ένα σημαντικό τμήμα της παραβατικής συμπεριφοράς των ατόμων που είναι εξαρτημένα από ψυχοτρόπο ουσία, θεωρείται δευτερογενές.
Κώστας Βουκελάτος
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου