Ομιλία Κυριάκου Μητσοτάκη σε ημερίδα για την Ψηφιακή Οικονομία στη Θεσσαλονίκη

Ομιλία Κυριάκου Μητσοτάκη σε ημερίδα για την Ψηφιακή Οικονομία στη Θεσσαλονίκη

Dear Mariya, dear Commissioner, κύριε Περιφερειάρχα, κυρίες και κύριοι, αγαπητή Μαρία, συγχαρητήρια για τη διοργάνωση της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας σημερινής εκδήλωσης με αντικείμενο την ψηφιακή οικονομία ως επιταχυντή για την περιφερειακή ανάπτυξη. Και θέλω να σας πω, κ. Επίτροπε, πόσο χαιρόμαστε που σας έχουμε σήμερα εδώ στη Θεσσαλονίκη. Σας ακούσαμε να μιλάτε και να παρουσιάζετε, όχι απλά το σημαντικό έργο το οποίο έχετε επιτελέσει, αλλά και μια πολύ φιλόδοξη ατζέντα, για το πώς η Ευρώπη θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψηφιακή επανάσταση, η οποία ήδη συντελείται.

Πράγματι -και θέλω να το πω αυτό- η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτω από την ηγεσία της κυρίας Γκάμπριελ, πέτυχε πολύ σημαντικά βήματα στη δημιουργία και στην ανάπτυξη της ενιαίας ψηφιακής αγοράς, πολλά από τα οποία βιώνουμε και εμείς καθημερινά ως καταναλωτές ψηφιακών υπηρεσιών. Αναφέρθηκε η κυρία Επίτροπος στο ζήτημα του roaming. Και, βέβαια, στο ζήτημα της πολύ τολμηρής και δύσκολης στην εφαρμογή του κανονισμού GDPR, την προστασία των προσωπικών δεδομένων, που υποχρεώνει επιχειρήσεις, αλλά και πολιτικούς οργανισμούς, πολιτικά κόμματα σε μια σημαντική αναπροσαρμογή για το πώς αντιλαμβανόμαστε την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών μας.

Δεν μίλησε, όμως, μόνο για αυτά. Μίλησε, κυρίως, για το κοινό ψηφιακό μας όραμα ως Ενωμένη Ευρώπη. Ένα όραμα, το οποίο, για πρώτη φορά, υποστηρίζεται -τουλάχιστον στην πρόταση της Επιτροπής- από πολύ σημαντικούς πόρους 9,1 δις ευρώ. Ένα καινούργιο εργαλείο για ψηφιακές πολιτικές σε τομείς αιχμής, όπως η κυβερνοασφάλεια, η τεχνητή νοημοσύνη, πολύ σημαντικά αντικείμενα τα οποία απαιτούν περισσότερη ευρωπαϊκή συνεργασία. Δεν θα αναλωθώ, κυρίες και κύριοι, στο να επαναλάβω πράγματα τα οποία είναι αυτονόητα και σίγουρα. Έχουν ήδη ειπωθεί από τα δύο εξαιρετικά πάνελ, τα οποία σας μίλησαν πριν από λίγο.

Θα πω μόνο ότι η ταχύτητα του ψηφιακού μετασχηματισμού υποχρεώνει, όχι απλά την Ευρώπη, αλλά ειδικά τη χώρα μας, σε μια απόλυτη επαναξιολόγηση των κεντρικών μας προτεραιοτήτων. Αυτά τα οποία κάποτε ήθελαν μια γενιά για να γίνουν, τώρα μπορούν να γίνουν σε πέντε χρόνια. Η δε ταχύτητα απόκλισης των ψηφιακών ουραγών από τους ψηφιακούς πρωτοπόρους θα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Και δεν έχουμε ως χώρα καμία πολυτέλεια να χάσουμε το τρένο της 4ης  βιομηχανικής ψηφιακής επανάστασης. Δυστυχώς, τα πραγματικά δεδομένα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Ξεκινάμε από μια πολύ χαμηλή βάση: το ότι στο δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας, στο DESI, η Ελλάδα βρέθηκε στην 27η θέση από την 26η στην οποία ήταν και σε όλους τους επιμέρους δείκτες με πολύ λίγες εξαιρέσεις, δυστυχώς οι επιδόσεις μας είναι πενιχρές, την ίδια στιγμή που άλλες χώρες με χαμηλότερο -και θέλω να το τονίσω αυτό- κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. από την πατρίδα μας, χώρες που είναι πιο φτωχές από μας, έχουν κάνει άλματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών, αλλά και των κοινωνιών τους. Τσεχία, Σλοβακία, Ρουμανία και η Βουλγαρία, χώρα την οποία εκπροσωπεί η κυρία Επίτροπος. Έχουν κάνει πολύ σημαντικά βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Δυστυχώς, εμείς έχουμε μείνει πίσω. Και αυτό προφανώς αυξάνει και τις ευθύνες τις οποίες έχουμε ως πολιτικές ηγεσίες, ως Νέα Δημοκρατία.

Ελπίζουμε ως η επόμενη Κυβέρνηση -με την εμπιστοσύνη των πολιτών αυτού του τόπου- στο να καταστήσουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μια κεντρική και οριζόντια πλατφόρμα, η οποία θα καθορίζει όλες τις επιμέρους πολιτικές μας. Όλες οι πολιτικές μας πρέπει να έχουν και μια ψηφιακή διάσταση. Και όλοι οι τομείς, στους οποίους η χώρα μας διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα μπορούν κατεξοχήν να ωφεληθούν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Αναφέρω ενδεικτικά τέσσερις  τομείς που αναφέρθηκαν και πριν στη συζήτηση:

Τουρισμός: παραπάνω από τις μισές κρατήσεις πια γίνονται online, όλο το μοντέλο της αλυσίδας κρατήσεων και πληροφορίας στον τουρισμό έχει μετακινηθεί στο διαδίκτυο. Πολιτισμός: πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε το σημαντικότατο πολιτισμικό μας απόθεμα και πώς δεν θα είμαστε απλά στο 1,6%  του ψηφιοποιημένου καταγεγραμμένου πολιτιστικού μας αποθέματος, αλλά πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη ψηφιακή τεχνολογία για να αναδείξουμε τον πολιτισμό μας και να τον συνδέσουμε με το τουριστικό μας προϊόν -κεντρική προτεραιότητα για τη ΝΔ. Έξυπνη γεωργία: τι σημαίνει τεχνολογία, τι σημαίνει η αγροτεχνολογία και πώς η τεχνολογία θα μας βοηθήσει να κάνουμε ένα άλμα παραγωγικότητας στον πρωτογενή μας τομέα. Ενέργεια: τι σημαίνουν μεταφορές, τι σημαίνουν τα έξυπνα αποκεντρωμένα δίκτυα, πώς θα μετακινηθούμε από ένα μοντέλο κεντρικών παραγωγών ενέργειας σε ένα μοντέλο αποκεντρωμένων παραγωγών ενέργειας που θα πουλάνε και θα αγοράζουν ενέργεια μέσα από έξυπνα σπίτια, έξυπνους μετρητές και διασυνδεδεμένα δίκτυα.

Αυτές είναι λίγες μόνο από τις τεράστιες ευκαιρίες, οι οποίες ανοίγονται μπροστά μας. Δεν θα επαναλάβω εκτενώς πράγματα, τα οποία είχα την ευκαιρία να πω, στην πρόσφατη ομιλία, την οποία έκανα στον ΣΕΠΕ, με αφορμή την παρουσίαση, την αναλυτική παρουσίαση της στρατηγικής μας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Θα σταθώ όμως επιγραμματικά και σύντομα σε κάποιες κεντρικές προτεραιότητες τις οποίες θέλω να μου δοθεί η ευκαιρία και σήμερα εδώ πέρα στην Θεσσαλονίκη να αναδείξω.

Ο πρώτος έχει να κάνει με την οριζόντια υλοποίηση πολιτικών. Στο παρελθόν ενώ είχαμε καταφέρει να εκτελέσουμε κάποια σημαντικά έργα ψηφιακού μετασχηματισμού, η αλήθεια είναι ότι παρότι διαχειριστήκαμε  πολλούς πόρους, τα αποτελέσματα συνολικά ήταν πενιχρά. Αυτό συνέβαινε κατά την άποψή μου γιατί δεν υπήρχε ένας ενιαίος έλεγχος και μια κεντρική πολιτική κατεύθυνση η οποία να αντιμετωπίζει την ψηφιακή ατζέντα οριζόντια και όχι απλά στο πλαίσιο ενός Υπουργείου. Ήμουν πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και ξέρω ακριβώς τι σημαίνει να δουλεύει η δημόσια διοίκηση σε σιλό και ο καθένας να είναι ο ιδιοκτήτης των δικών του πληροφοριακών συστημάτων, να μην μιλάει τίποτα με κανέναν και να βρισκόμαστε διαρκώς να επαναλαμβάνουμε διαρκώς τα ίδια και τα ίδια έργα χωρίς να ξέρει κανείς τι ακριβώς κάνει συνολικά η δημόσια διοίκηση. Αυτό αλλάζει λοιπόν, και αλλάζει με την θέσπιση ενός Υπουργού Επικρατείας παρά τω Πρωθυπουργώ, δίπλα στο πρωθυπουργικό γραφείο, που θα έχει τον κεντρικό συντονισμό όλης της ψηφιακής ατζέντας, όχι μόνο του ψηφιακού μετασχηματισμού   της δημόσιας διοίκησης, αλλά του συνολικού ψηφιακού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Αν δεν γίνει αυτό σε οριζόντιο κεντρικό επίπεδο, σε επίπεδο Πρωθυπουργού θα αποτύχουμε. Δεν είναι απλά δουλειά ενός Υπουργείου μόνο, είναι δουλειά του Πρωθυπουργού  και του πρωθυπουργικού γραφείου, να γίνει αυτή η πολιτική και να εφαρμοστεί οριζόντια.

Δεύτερη προτεραιότητα -δεν θα αναφερθώ εκτενώς σ αυτή- είναι τα δίκτυα. Δίκτυα υψηλής ταχύτητας, είμαστε πολύ πίσω δυστυχώς ακόμα. Είναι κάτι το οποίο θα λυθεί σε συνεργασία πρωτίστως με τον ιδιωτικό τομέα και σε συνδυασμό σε κάποια συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. έργα, όπως το rural broadband, το οποίο είχε ξεκινήσει και επί των δικών μας ημερών, το οποίο θα μας επιτρέψει σε περιφερειακό επίπεδο να μην έχουμε  περιοχές της χώρας μας, που να μην έχουν τεχνολογική προσβασιμότητα.

Τρίτο πολύ μεγάλο ζήτημα, το ζήτημα των δεδομένων. Μιλήσαμε για τη μια πτυχή των δεδομένων, την προστασία των προσωπικών δεδομένων και πράγματι η Ευρώπη βγαίνει στην πρώτη γραμμή της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, μέσα από την εφαρμογή εδώ και έξι μέρες του GDPR, του σχετικού κανονισμού που έχει υποχρεωτικά χαρακτηριστικά για όσους δεν το γνωρίζουν -απαιτείται και μια συμπληρωματική εθνική νομοθεσία αλλά το πλαίσιο του κανονισμού είναι δεσμευτικό για όλους μας. Υπάρχει και η άλλη πτυχή όμως, τα ανοικτά δεδομένα, τα open data. Στο Υπουργείο έδωσα μεγάλο αγώνα, για το πως θα διαθέσουμε δεδομένα της δημόσιας διοίκησης, που δεν είναι προσωπικά, στην κοινωνία και στην επιχειρηματική κοινότητα, προς αξιοποίηση για την ανάπτυξη καινούργιων εφαρμογών και καινούριων καινοτομιών. Είναι κάτι το οποίο πολύ και πρέπει και εμείς ως Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη συνολικά να βρεθεί στην πρώτη γραμμή αυτής της πολιτικής.

Τέταρτη και ίσως σημαντικότερη για μένα προτεραιότητα και χαίρομαι που σε αυτό ταυτιζόμαστε με την Επίτροπο: δεξιότητες, γνώσεις, τεχνογνωσία. Δεν θα μιλήσω πολύ, τα είπε και ο κύριος Μπίλιας για  για το τι γίνεται σήμερα στα Πανεπιστημιακά μας Ιδρύματα και για το τεράστιο κενό αυτή τη στιγμή, δουλειάς που γίνεται σε πολλά Ιδρύματα τα οποία ασχολούνται με την τεχνολογία και το πόσο λίγη επικοινωνία έχουν με την αγορά. Αυτό είναι μια συνολική πολιτική, την οποία εμείς πρέπει να γεφυρώσουμε: το πώς θα φέρουμε τα Ακαδημαϊκά μας Ιδρύματα κοντά στην πραγματική οικονομία.

Θα μιλήσω για δύο διαστάσεις του θέματος που με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα. Τι κάνουμε με τη διδασκαλία προγραμματισμού στα σχολεία, πώς εξοικειώνουμε τα παιδιά μας από μικρή ηλικία σε γνώσεις, σε γλώσσα προγραμματισμού. Οι γλώσσες σήμερα δεν είναι μόνο τα Αγγλικά, τα Γαλλικά ή τα Κινέζικα: είναι και ο προγραμματισμός μια γλώσσα, ένας τρόπος σκέψης, και απαιτεί εξοικείωση σε νεαρή ηλικία. Τι σημαίνει, λοιπόν, αυτό για τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε τα παιδιά μας. Και δεύτερη πολύ σημαντική πρωτοβουλία για μένα, αυτό που ονομάζουμε retraining ή reskilling, το πώς θα πάρουμε ανθρώπους οι οποίοι έχουνε μια τεχνολογική υποδομή, είναι παραδείγματος χάριν απόφοιτοι Μαθηματικού ή Φυσικοί ή Χημικοί και μπορεί να προσβλέπουνε σε μια θέση εργασίας σε ένα σχολείο και να τους επανεκπαιδεύσουμε σε προγραμματισμό. Αυτό μπορεί να γίνει, εγώ οραματίζομαι και θέλω να υλοποιήσω ένα πρόγραμμα για 50.000 τέτοιους ανέργους αποφοίτους, οι οποίο έχουνε μια βασική εξοικείωση με την τεχνολογία και οι οποίοι μέσα σε προγράμματα τριών έως έξι μηνών θα μπορούν να αποκτήσουν την απαραίτητη πιστοποίηση για να κάνουνε έναν ουσιαστικό μετασχηματισμό και να τους ανοίξει μια καινούρια καριέρα μέσα από απασχόληση σε θέσεις οι οποίες είναι καλά πληρωμένες και στις οποίες όπως είπε και η Επίτροπος έχουμε τεράστιο έλλειμμα. Θα μας λείπουνε 500.000 ειδικοί στο ευρύτερο κομμάτι της τεχνολογίας. Ειδικά προγραμματιστές. Τι θα κάνουμε; Ή θα τους εισάγουμε από άλλες χώρες ή θα τους διαμορφώσουμε εμείς οι ίδιοι. Θα τους εκπαιδεύσουμε ή θα τους επανεκπαιδεύσουμε. Και πιστεύω πολύ στην ταχύρρυθμη επανεκπαίδευση με πιστοποίηση. Είναι για μένα μια κεντρική επιλογή.

Πέμπτη προτεραιότητα τα μεγάλα έργα υποδομής, τα έργα κορμού του Δημοσίου. Αυτό που λέμε ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Υπάρχουν μια σειρά από έργα κορμού τα οποία αποτελούν την απαραίτητη βάση, το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτιστεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Ξεκινώ με τις ηλεκτρονικές ταυτότητες που δεν τις έχουμε ακόμα. Επιτρέπουν στην ουσία μια πιστοποίηση από απόσταση και ταυτόχρονα με ψηφιακή υπογραφή τη δυνατότητα να κάνει κανείς οικονομικές συναλλαγές. Ηλεκτρονικός φάκελος υγείας. Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης δικαστικών υποθέσεων. Ηλεκτρονικό εισιτήριο τουριστικών χώρων μαζί με ενιαία τουριστική πύλη. Απόλυτη αναβάθμιση του «Ερμή» που είναι η βασική πύλη εισόδου για δημόσιες υπηρεσίες, η οποία σήμερα είναι παντελώς απαξιωμένη.

Έκτη προτεραιότητα το πώς θα κάνουμε αυτά τα έργα με ευέλικτες και διαφανείς διαδικασίες και με ανάθεση έργων πληροφορικής μέσα από συμβάσεις – πλαίσιο. Όπως τα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση: δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Δε χρειάζεται μονίμως να περνάνε χρόνια και χρόνια για να προκηρύξουμε ένα έργο και μετά να διαπιστώνουμε ότι αφού το έχουμε εκτελέσει, το έργο είναι παντελώς απαξιωμένο.

Και 7η προτεραιότητα, τι κάνουμε για το οικοσύστημα των start ups, digital innovation hubs και μακάρι να αποκτήσουμε και στη Θεσσαλονίκη ένα τέτοιο πραγματικό πόλο καινοτομίας, ο οποίος θα έπρεπε να αποτελεί για μένα κεντρική περιφερειακή προτεραιότητα, ώστε τα οικοσυστήματα αυτά μέσα από ενιαίες υποδομές να μπορούν να δρουν και να αναπτύσσονται. Τι θα κάνουμε ως πολιτικοί για την υποστήριξη των start ups; Προέρχομαι επαγγελματικά από αυτό το χώρο. Έχω πολύ ξεκάθαρη άποψη για το τι σημαίνει να ενισχύουμε τη νεανική επιχειρηματικότητα με κίνητρα, με φορολογικές απαλλαγές, με μείωση των εισφορών -χαίρομαι που αναφέρθηκε σε αυτό ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, είναι τεράστιο πρόβλημα, ειδικά για τις επιχειρήσεις της τεχνολογίας που χάνουνε κόσμο σήμερα στο εξωτερικό γιατί το κόστος είναι δυσβάστακτο για πολλές επιχειρήσεις. Αυτό έρχεται και κουμπώνει με τη γενική μας πολιτική για μια αναμόρφωση του ασφαλιστικού μας συστήματος.

Θα σταματήσω εδώ γιατί σήμερα ο λόγος ανήκε στην Επίτροπο και θέλω και πάλι να την ευχαριστήσω για την παρουσία της σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Να γνωρίζει ότι τη στηρίζουμε και στηρίζουμε το έργο της. Και να γνωρίζει επίσης ότι με τη βοήθεια των Ελλήνων η επόμενη κυβέρνηση αυτού του τόπου θα είναι μια κυβέρνηση, η οποία θα θέσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας σε απόλυτη προτεραιότητα και μια κυβέρνηση η οποία θα θελήσει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και στη διαμόρφωση των καινούριων ψηφιακών πολιτικών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, για να μην είμαστε μόνο ουραγοί και καταναλωτές Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπως είμαστε συνήθως. Μας έρχονται τα πράγματα εδώ, χωρίς να παίζουμε εμείς κανέναν ρόλο, αλλά να συνδιαμορφώνουμε και αυτές τις πολιτικές με γνώμονα τι είναι καλό για την Ευρώπη και φυσικά τι είναι καλό για τη χώρα μας. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την προσοχή σας.