Τρίτη 12 Μαΐου 2015

Πέφτουν τα τείχη στην πλατεία Θεάτρου



της Αστραπέλλου Μαριλένα

Ενα άβατο της Αθήνας ανοίγει και πάλι στους Αθηναίους. Η Διπλάρειος Σχολή, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και η έκθεσή της «Παράξενες πόλεις», νέοι πολιτιστικοί χώροι, εστιατόρια και μπαρ δίνουν νέα ζωή σε μια «επικίνδυνη» ως χθες περιοχή, χωρίς να έχουν όμως επιλυθεί όλα τα προβλήματα.

«Συγγνώμη, ξέρετε πού βρίσκεται η Διπλάρειος;». Ενας μοτοσικλετιστής πίσω από το Δημαρχείο Αθηνών έχει χαθεί. Θέλει να δει την έκθεση «Παράξενες πόλεις» και προφανώς ανακαλύπτει για πρώτη φορά αυτή τη γωνιά της Αθήνας, μολονότι βρίσκεται στην καρδιά της. Σημείο αναφοράς του είναι το γειτονικό μπαρ Spinster επί της οδού Ικτίνου, ο νέος «δημοφιλής προορισμός της πόλης». Εναν δρόμο πιο πέρα, στην οδό Αναξαγόρα, έχει αρχίσει να υπάρχει κινητικότητα γιατί το περιοδικό «Velvet» των εικαστικών αδελφών Ιωνά γιορτάζει τα δέκα χρόνια του στο ανακαινισμένο από το 2012 βιομηχανικό κτίριο του περιοδικού «Ρομάντσο» το οποίο λειτουργεί ως χώρος πολιτισμού. Είναι απόγευμα και το πολύχρωμο μωσαϊκό από χρώματα, αρώματα και φυλές που απλώνεται γύρω και πίσω από τη Διπλάρειο μαζεύει τις ψηφίδες του για να τις απλώσει ξανά την επόμενη ημέρα.

Μπορεί να μην κυκλοφορείς με τη μεγαλύτερη άνεση όταν πέσει το φως, κυρίως επειδή η παλιά κακή φήμη της περιοχής προηγείται της σημερινής κατάστασής της. Αυτό όμως δεν εμποδίζει μια άστεγη να απλώσει τα χαρτόνια της και να ξαπλώσει για το βράδυ στα σκαλιά ενός κτιρίου, αδιάφορη για τα εξίσου αδιάφορα βλέμματα των περαστικών. «Φεύγω στις 4 κάθε πρωί και δεν φοβάμαι» λέει η κοπέλα που δουλεύει στο άρτι αφιχθέν «Μελωδικόν Γαστρηδονιστήριον» επί της πλατείας Θεάτρου. H πρόσοψη του θρυλικού μπαρ guru μοιάζει να καγχάζει μπροστά στη διαπίστωση έτσι όπως εξακολουθεί να παρακμάζει με ένα ενοικιαστήριο στα τζάμια του. Εχουν περάσει περίπου έξι χρόνια από όταν ο ιδιοκτήτης του αποφάσισε να βάλει λουκέτο, μη αντέχοντας άλλο τη συνεχιζόμενη παρακμή της περιοχής. Ναρκωτικά, πορνεία και κάθε είδους παραβατική συμπεριφορά στα πεζοδρόμια και στους δρόμους της.

Λαμπερή νότα αισιοδοξίας
Ωστόσο, η φωταγωγημένη και λαμπερή Διπλάρειος, ανακαινισμένη εξωτερικά από το 2008, δίνει τον τόνο και αυτός είναι αισιόδοξος. Δεσπόζει άλλωστε στην περιοχή, τόσο με τον όγκο και την έκτασή της - καλύπτει ένα ολόκληρο τετράγωνο - και η ενεργοποίησή της μέσω πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως το «Strange Cities» ή παλιότερα η Μπιενάλε Αθήνας του 2009, φέρνει κόσμο στην περιοχή που την ανακαλύπτει από την αρχή. Και τη βρίσκει  πιο ασφαλή, πιο βιώσιμη. «Εχει αλλάξει πολύ η κατάσταση, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί» λέει ο ιδιοκτήτης γειτονικού καταστήματος με μπαχαρικά. «Κάποτε γινόταν εμπόριο ναρκωτικών εδώ, μπροστά στα μάτια μας. Πλέον η περιοχή είναι καθαρή. Δεν ξέρω αν θα άφηνα το βράδυ το αυτοκίνητό μου, αν και εδώ που τα λέμε ανά πάσα στιγμή μπορεί να σου το σπάσουν ανεξάρτητα από το πού βρίσκεσαι». Οι καταστηματάρχες που μιλούν πιστεύουν ότι η απομάκρυνση του ΟΚΑΝΑ από την οδό Σοφοκλέους το 2009 βοήθησε πάρα πολύ την κατάσταση. Ο κ. Γρηγόρης Μαυρομμάτης, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Βιοτεχνικής Εταιρείας και της Διπλαρείου Σχολής (ΕΒΕ-Διπλαρείου εν συντομία) υπερθεματίζει. «Το πρόβλημα παρουσιάστηκε όταν ήρθε ο ΟΚΑΝΑ και η έξαρσή του σταμάτησε όταν έφυγε. Η απομάκρυνσή του οφείλεται στις προσπάθειες του τέως περιφερειάρχη Γιάννη Σγουρού».

Ο καθηγητής και υποδιευθυντής της ΕΒΕ - Διπλαρείου Αθανάσιος Μπίτης ζει την περιοχή τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και, όπως λέει, έχει δει όλες τις μεταλλάξεις της. «Είναι οξύμωρο σχήμα, αλλά η κρίση βοήθησε στην αναβάθμιση της περιοχής. Oι χαμηλές τιμές των μαγαζιών σε σχέση με τις γύρω περιοχές προσέλκυσε επιχειρηματίες. Πιστεύω ότι και η υπόσχεση της υλοποίησης δυο μεγάλων αναπτυξιακών έργων, της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου και το σχέδιο ανάπλασης της πλατείας Θεάτρου, επίσης βοήθησε. Οταν κάποιος ξέρει ότι θα γίνει μια σοβαρή ανάπτυξη στην περιοχή επενδύει ευκολότερα».

Το περίφημο σχέδιο ανάπλασης της πλατείας Θεάτρου επρόκειτο να υλοποιηθεί μέσα στο 2013. Ο «μυστικός κήπος» που εμπνεύστηκαν οι αρχιτέκτονες Ματθαίος Παπαβασιλείουκαι Βαλεντίνα Καρβουντζή έχει μείνει ωστόσο στα χαρτιά από όταν καταργήθηκε το 2014 η εταιρεία της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις ΑΕ (ΕΑΧΑ ΑΕ) από την οποία είχε δρομολογηθεί το έργο. Οι αρμοδιότητές της  απορροφήθηκαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ), πλέον υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ). Λογαριάστε μόνοι σας τη γραφειοκρατία. «Τα σχέδια είναι έτοιμα αλλά πρέπει να προκηρυχθεί διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου που θα κατασκευάσει το έργο. Πάντως για το πρότζεκτ αυτό υπάρχει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ» λέει ο Ματθαίος Παπαβασιλείου. «Αυτό που με στενοχωρεί είναι ότι ο καθένας μας ως μονάδα δεν μπορεί να κάνει τίποτα για αυτή την πλατεία» λέει ο κ. Μπίτης.

Να κυκλοφορήσει ξανά κόσμος
Το Ιδρυμα Ωνάση και η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα ήθελαν να βοηθήσουν. Παρενέβησαν στον όροφο όπου παρουσιάζεται η έκθεση, έβαψαν τους τοίχους, διαφημίζουν την έκθεση «Παράξενες πόλεις» με κάθε τρόπο και προσπαθούν να φέρουν πίσω τον κόσμο που κάποτε έφευγε άρον-άρον.

«Είδαμε αρκετά κτίρια γιατί θέλαμε να βρεθούμε στην καρδιά της πόλης με τις "Παράξενες πόλεις"»
 εξηγεί η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, εκτελεστική υποδιευθύντρια της Στέγης και υπεύθυνη για τη διοργάνωση της έκθεσης.
«Πρόκειται άλλωστε για την αφετηρία μιας ολόκληρης ιστορίας. Θέλουμε να παρακινήσουμε τους κατοίκους της Αθήνας για να ξανασυζητήσουμε για την πόλη μας. Το ότι σκεφτήκαμε τη Διπλάρειο Σχολή δεν αποτελεί έκπληξη, ξέρουμε άλλωστε όλα τα κτίρια του κέντρου μέσω της χαρτογράφησης της πόλης που έχει κάνει το Ιδρυμα Ωνάση. Σίγουρα η κατάσταση που επικρατεί είναι πολύ καλύτερη από παλιά αλλά δεν πιστεύουμε ότι η περιοχή έχει αρχίσει να αναβαθμίζεται, για αυτόν ακριβώς τον λόγο αποφασίσαμε να πάμε εκεί. Για να κυκλοφορήσει ξανά κόσμος στην πλατεία Θεάτρου. Το κάναμε και πιο διακριτικά στο παρελθόν, δεν είναι τυχαίο που φωτογραφίσαμε εκεί τον Πολ Οστερ. Το θέμα είναι πώς διαχειρίζεσαι την Αθήνα για να μπορείς να τη ζεις και να την αγαπάς. Να χαίρεσαι τη δική σου σύνδεση μαζί της. Δεν θα μπούμε στη λογική ότι η Αθήνα είναι άσχημη και ούτε θα ξεχάσουμε τη Διπλάρειο όταν τελειώσει η έκθεση. Την επόμενη σεζόν ορισμένα πρότζεκτ που έχουν λόγο να γίνονται εκτός Στέγης, όχι απαραίτητα εικαστικά, θα γίνουν εκεί. Η επόμενη γειτονιά που θα μας απασχολήσει είναι η Φωκίωνος Νέγρη».


«Η Διπλάρειος ανέκαθεν κρατούσε τις Θερμοπύλες»
Τη βραδιά των εγκαινίων της έκθεσης του «Strange Cities» επικράτησε το αδιαχώρητο στη σχολή. Λίγοι ωστόσο ξέρουν ότι αυτό το υπέροχο κτίριο που ανακάλυψαν λειτουργεί από πάντα ως ο μοναδικός ιδιωτικός εκπαιδευτικός οργανισμός που παρέχει μαθήματα δωρεάν.«Μιλώντας με τους ανθρώπους της Διπλαρείου είδαμε ένα διοικητικό συμβούλιο πραγματικά ταγμένο σε μια λογική αποστολής» λέει η κυρία Παναγιωτάκου.

«Ακόμη και την περίοδο που ήταν πλήρως υποβαθμισμένη η περιοχή έρχονταν 50-60 σπουδαστές κάθε βράδυ»
 λέει ο κ. Μπίτης.  «Από το 2009, εκτός από εσπερινά, λειτουργούν και πρωινά τμήματα και οι μαθητές έχουν διπλασιαστεί, σήμερα φτάνουν ανά περιόδους και τους 180. Η Διπλάρειος ανέκαθεν κρατούσε τις Θερμοπύλες».

Το τετραώροφο κτίριο επί της πλατείας Θεάτρου 3 και Μενάνδρου 6 δεσπόζει στην περιοχή από το 1932, τη χρονιά δηλαδή που ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ανέγερσής του. Παίρνει το όνομά της από τον Αριστείδη Διπλάρη, ο οποίος υπήρξε μέλος της Ελληνικής Βιοτεχνικής Εταιρείας (ΕΒΕ). Για την ίδρυσή της το 1832 υπεύθυνος είναι ωστόσο  ο καθηγητής Πανεπιστημίου Στέφανος Κυπάρισσος, ο οποίος ήθελε να προαγάγει την ανάπτυξη της δωρεάν τεχνικής διδασκαλίας. Οταν πέθανε ο Διπλάρης  το 1916 άφησε σημαντικό κληροδότημα στην ΕΒΕ υπό τον όρο να ιδρυθεί η ομώνυμη σχολή στην οποία θα διδάσκονταν δωρεάν σχέδιο και τέχνες και το διοικητικό συμβούλιο της εποχής προσέθεσε το όνομά του στον τίτλο της Εταιρείας. Τα μαθήματα διεξάγονταν στο Βαρβάκειο Λύκειο, όμως την περίοδο 1928-1932 αγοράστηκε το οικόπεδο στην πλατεία Θεάτρου και άρχισε να χτίζεται το κτίριο που γνωρίζουμε σήμερα. Η λειτουργία της ΕΒΕ - Διπλαρείου έχει υπάρξει απρόσκοπτη εκτός από ένα διάστημα επτά χρόνων (1941-1947), όπου στην αρχή το κτίριο επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως Στρατιωτικό Νοσοκομείο και εν συνεχεία χρησιμοποιήθηκε ως έδρα κρατικών υπηρεσιών. Μια δεύτερη, σύντομη διακοπή των εργασιών του έγινε την περίοδο που έγιναν οι αλλαγές στην τεχνική εκπαίδευση με τις μεταρρυθμίσεις Αρσένη το 1999. Η ΕΒΕ - Διπλάρειος είναι το μοναδικό Ιδιωτικό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΙΕΚ) που προσφέρει 100% δωρεάν σπουδές - εν προκειμένω, ειδίκευση στους τομείς πληροφορικής και τουρισμού.  Ενδιαφερόμενοι ανεξαρτήτως ηλικίας και γνώσεων μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα του ΚΕΚ που απηχούν στην ιστορία και τη φιλοσοφία της σχολής και την αγάπη της για τις τέχνες. Σημειωτέον, η ΕΒΕ - Διπλάρειος είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και, όπως λένε οι κ.κ. Μαυρομάτης και Μπίτης, τα έσοδά της προέρχονται από τη διαχείριση των κληροδοτημάτων που έχουν αφήσει κατά καιρούς δωρητές και ευεργέτες.  Ο τρίτος όροφος του κτιρίου, εκεί όπου διεξάγεται η έκθεση, ήταν «ανέκαθεν ένας χώρος προς αξιοποίηση».

πότε & πού:
«Παράξενες πόλεις», στη Διπλάρειο Σχολή, πλατεία Θεάτρου 3, ως τις 28/6


Πηγή : tovima.gr


0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου